Znamy laureatów Nagrody im. ks. Musiała

Socjolog i członek Centrum Badań nad Zagładą Żydów Karolina Panz oraz przewodniczka i edukatorka Wioleta Szczeponka zostały tegorocznymi laureatkami Nagrody im. ks. Musiała przyznawanej osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego. Wręczenie wyróżnień odbędzie się 4 marca.

Karolina Panz od kilkunastu lat zajmuje się pracą badawczą dotyczącą losów żydowskich obywateli Polski. Pisze m.in. o historii Zagłady Żydów z małopolskich miejscowości, przybliżając szczegółowo losy konkretnych osób, przywracając pamięć o nich, pieczołowicie rekonstruując ich życia z okruchów dostępnych danych. „Z odwagą podejmuje trudne tematy w relacji Polaków i Żydów oraz katolików i Żydów, w tym kwestię przemocy wobec Żydów po wojnie” – podkreśla w komunikacie kapituła nagrody.

Dzięki jej publikacjom naukowym czytelnik ma możliwość poznania nieznanych wcześniej szczegółów, przez lata czekających na odkrycie w lokalnych archiwach. Jej dorobek naukowy nie pozostaje abstrakcją, lecz przekłada się na zaangażowanie społeczne, bliskie kontakty z rodzinami ofiar Zagłady, z ocalonymi, oraz pomoc w odtwarzaniu losów ich bliskich.

Karolina Panz jest wolontariuszką fundacji „Ludzie, nie Liczby”, organizuje i bierze udział w spotkaniach z młodzieżą i mieszkańcami Nowego Targu. Z jej inicjatywy i dzięki jej pracy w listopadzie 2021 roku na nowotarskim cmentarzu zostało imiennie upamiętnionych 2866 osób – ofiar zagłady w Nowym Targu. Wcześniej włączyła się w prace nad przywracaniem pamięci Żydów w Krościenku nad Dunajcem, Grybowie i Czarnym Dunajcu.

Wioleta Szczepocka jest przewodniczką, edukatorką, zaangażowaną w działalność charytatywną i w przełamywanie stereotypów w relacjach polsko-żydowskich. Od lat organizuje na szeroką skalę pomoc humanitarną dla ponad 200 polskich Żydów na Białorusi, będąc dla nich często jedynym wsparciem. Mieszkając w latach 90. w Grodnie, pomagała im odnaleźć kulturowe i religijne korzenie, których pozbawiła ich władza radziecka – uczyła ich żydowskich piosenek, przybliżała zwyczaje religijne przodków. Pomagała też Żydom na terenie Ukrainy i Dagestanu.

Obecnie organizuje spotkania i wykłady, podczas których protestanci i katolicy zgłębiają historię, tradycję i współczesność Izraela. Podczas takich spotkań Polacy i Żydzi, głównie Izraelczycy, mogą poznać się osobiście i podzielić swoimi, nierzadko traumatycznymi doświadczeniami. Towarzysząc Izraelczykom podczas wizyt w Krakowie i w Polsce, Wioleta Szczepocka stwarza okazję nie tylko do poznawania zabytków, ale także do budowania dialogu i przełamywania barier. Prowadzi również zajęcia w szkołach, ucząc o wspólnym dziedzictwie Polaków i Żydów, współczesnym Izraelu, świętach i tradycjach. „Wszystko to robi z przekonaniem, że Żydzi i chrześcijanie mają wspólnego Ojca, a każdy wierzący powinien poznać Naród Wybrany. Uderzająca w jej działalności jest konsekwencja, dzięki której Wioleta Szczepocka od 30 lat niestrudzenie buduje mosty pomiędzy Polakami a Żydami oraz Polską a Izraelem” – podkreśla kapituła.

Uroczystość wręczenia wyróżnień odbędzie się w piątek 4 w Urzędzie Miasta Krakowa. Wydarzenie będzie transmitowane na profilu Klubu „Przymierze” na Facebooku. Dzień wcześniej, w czwartek 3 marca o godzinie 18.00 w Bazylice Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie odprawiona zostanie Msza św. w intencji ks. Stanisława Musiała.

Nagrodę ustanowił Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Jej fundatorami są Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prezydent Miasta Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Wyboru laureatów dokonuje kapituła, której przewodniczy Rektor UJ. Nagroda jest przyznawana w dwóch kategoriach: za twórczość promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej oraz za podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz pojednania.

Ks. Stanisław Musiał SJ (1938-2004) był wytrwałym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii, za co uhonorowano go m.in. Nagrodą im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej. Od 1981 roku był redaktorem „Tygodnika Powszechnego”, a w latach 1990-1991 zastępcą redaktora naczelnego. Publikował także m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Wprost”, „Polin” i „Midraszu”. Ks. Musiał był autorem ważnej książki piętnującej grzech antysemityzmu pt. „Czarne jest czarne”. Po jego śmierci, z inicjatywy krakowskiej społeczności żydowskiej, na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.