Zrozumieć lepiej sens misji w świecie arabskim

Adhortacja „Ecclesia in Medio Oriente” dopomoże tamtejszym chrześcijanom w lepszym zrozumieniu sensu swego życia, roli, misji, posługi i świadectwa w świecie arabskim, zdominowanym przez islam – powiedział melchicki patriarcha Antiochii Grzegorz III Laham, witając Benedykta XVI w Bazylice św. Pawła w Harissie.

Papież podpisze tam dokument, będący owocem Zgromadzenia Specjalnego dla Bliskiego Wschodu Synodu Biskupów, które odbyło się w dniach 10-24 października 2010 r. w Watykanie.

W przemówieniu, w większości wygłoszonym po arabsku, ale także po francusku i niemiecku, patriarcha podkreślił, że wyznawcy Chrystusa mają być „światłem, solą i zaczynem”. Zawarte w jej tytule komunia i świadectwo, wskazuje, że mają być zjednoczeni wewnętrznie, aby świadczyć na zewnątrz. Chodzi więc o wzajemne oddziaływanie ze wszystkimi warstwami i wspólnotami świata arabskiego.

Patriarcha Grzegorz odniósł się także do konfliktu izraelsko-palestyńskiego, wyrażając uznanie dla stanowiska jakie w tej sprawie zajmuje Stolica Apostolska. Popiera ona prawo narodu palestyńskiego do suwerenności, na ziemi przodków, bezpiecznej, żyjącej w pokoju z sąsiadami, w granicach uznawanych przez społeczność międzynarodową. Greckomelchicki patriarcha przypomniał, że sprawę palestyńską omawiał w październiku 2010 Synod Biskupów dla Bliskiego Wschodu. Zwrócił uwagę, że uznanie państwa palestyńskiego jest zgodne z rezolucją ONZ i decyzjami wspólnoty międzynarodowej. Jednocześnie byłoby to „odważnym aktem zgody, sprawiedliwości i prawdy”, których tak bardzo dziś potrzeba – podkreślił patriarcha.

Zauważył następnie, że rozwiązanie „konfliktu izraelsko-palestyńsko-arabskiego” przyniosłoby rozwiązanie większości „skomplikowanych problemów świata arabsko-muzułmańskiego” i mogłoby powstrzymać exodus chrześcijan z Ziemi Świętej. Uznanie państwa palestyńskiego „przygotuje drogę do prawdziwej wiosny arabskiej, do prawdziwej demokracji i prawdziwej rewolucji, które mogą zmienię oblicze świata arabskiego i przynieć pokój Ziemi Świętej, Bliskiemu Wschodowi i całemu światu” – stwierdził witając Benedykta XVI Grzegorz III Laham.

Natomiast sekretarz generalny Synodu Biskupów, abp Nikola Eterović przemawiając po francusku zaznaczył, że podczas obrad synodalnych, w dniach 10-24 października 2010 r. ich uczestnicy poznali na nowo Jezusa pod znakiem krzyża, rozpoznając Go w tak wielu doświadczeniach marginalizacji, nierówności, bólu, cierpienia, przemocy a nawet wojny. Wyraził przekonanie, że krzyż jest drogą wywyższenia nie tylko Pana Jezusa, ale także tych wszystkich, którzy za Nim idą, niosąc wraz z Nim swój krzyż.

Abp Eterović podziękował również wszystkim ojcom synodalnym, a zwłaszcza członkom Rady Specjalnej dla Bliskiego Wschodu, za współpracę w uporządkowaniu i redagowaniu materiałów refleksji synodalnej, zebranych przez Ojca Świętego w adhortacji Ecclesia in Medio Oriente. Na zakończenie poprosił Benedykta XVI o podpisanie tego dokumentu.

Bazylika św. Pawła w Harissie należy do Kościoła greckokatolickiego (melchickiego). Świątynia ta wzniesiona w stylu bizantyjskim, została konsekrowana przed 14 laty, choć jej budowa rozpoczęła się w 1947 r. Inspiracją projektu ormiańskiego architekta Mardirosa Altoniana był ekumenizm, do którego odwołują się figury i symbole umieszczone w świątyni. Wielka absyda zajmuje powierzchnię 450 metrów kwadratowych, zaś wielki łuk o wysokości 45 m i średnicy 12 m) – 280 metrów kwadratowych. Posługę duszpasterską w bazylice sprawują księża misjonarze św. Pawła – członkowie stowarzyszenia życia apostolskiego na prawie diecezjalnym, założonego w 1903 r. przez bp. Germanosa Mou’aqqada z Baalbeku.

Melchici są to grekokatolicy arabscy, wywodzący się z prawosławia, a dokładniej z Patriarchatu Antiocheńskiego i w mniejszym stopniu Jerozolimskiego. Chociaż jako chrześcijanie mają starożytne korzenie, to ich dzieje jako unitów sięgają końca XVII w. W 1724 otrzymali swego patriarchę w osobie Cyryla, który w 20 lat później uzyskał od papieża paliusz na znak łączności z Rzymem. Sama nazwa tego Kościoła nawiązuje do semickiego wyrazu „melek”, czyli król. Tym mianem określano w starożytności zwolenników nauki Soboru Chalcedońskiego o dwóch naturach w Chrystusie (zob. Kościół maronicki) i popartej przez cesarza (króla) Bizancjum. Dziś słowo „melchici” oznacza wyłącznie grekokatolików arabskich.

Na czele Kościoła stoi patriarcha Antiochii i Całego Wschodu, Aleksandrii i Jerozolimy melchitów z siedzibą w Damaszku. Od 29 XI (potwierdzenie papieskie – 5 XII) 2000 jest nim Gregorios III (Loutfi) Laham (ur. 15 XII 1933). Liczbę wiernych ocenia się na ponad 1,3 mln, głównie w Syrii, Libanie, Izraelu, Egipcie oraz w obu Amerykach, Europie i Australii.