Żydowski rok 5770 Rokiem Kobiet

Rosz Haszana – tak nazywa się początek żydowskiego roku, rocznica stworzenia świata i jedno z najważniejszych świąt. Jutro o zmierzchu Żydzi świętować będą początek 5770 roku. Będzie to dla wyznawców judaizmu w Polsce Rok Kobiet.

Do września 2010 będą się odbywały cykliczne wydarzenia mające przybliżyć udział kobiet w życiu nie tylko środowiska żydowskiego, ale też w życiu całego społeczeństwa zarówno w historii, jak i obecnie. Zaplanowano debaty na temat roli kobiet w świecie oraz spotkania z ciekawymi osobami, które opowiedzą o swojej pracy i pasjach. W programie znajdą się też wystawy, projekcje filmów, przedstawienie teatralne, warsztaty zwiedzanie mykwy (tylko dla kobiet) i cmentarza żydowskiego śladem sławnych pań tam pochowanych.

Każdy z 12 miesięcy żydowskich będzie miał swoją patronkę. Będą to kobiety związane z kulturą, edukacją, biznesem czy religią. Pierwszą patronką (miesiąc Tiszri) będzie Ita Kalisz – córka otwockiego cadyka.

Jej wspomnienia opisujące świat podwarszawskich dworów cadyków, zostały po raz pierwszy przetłumaczone z jidysz. Ukażą się na początku października w specjalnym numerze Biuletynu Gminnego. Opis przedwojennego świata chasydów z pozycji kobiety będzie punktem wyjściowym do pokazania tradycyjnej roli kobiety, a z drugiej realiów często sprzecznych z powszechnie panującym przekonaniem jak wyglądał ten świat.

Warszawska gmina zaprasza na uroczystości związane z Rosz Haszana, 20 września w synagodze Nożyków podczas porannej modlitwy (godz. 8.30) będzie można usłyszeć zabytkowy szofar. O godz. 16.00 rozpocznie się Taszlich, obrzęd symbolicznego oczyszczenia z grzechów, wspólne wyjście spod Synagogi Nożyków nad Wisłę. 27-28 września będą miały miejsce wspólne modlitwy Żydów aszkenazyjskich i sefardyjskich w Synagodze Nożyków.

Rosz Haszana obchodzone jest pierwszego i drugiego dnia miesiąca Tiszrei. W tym roku (według kalendarza gregoriańskiego) rozpocznie się w piątek 18 września. Według kalendarza żydowskiego zakończy się rok 5769 i zacznie 5770.

Inna nazwa święta Rosz Ha-Szana, która pochodzi z Tory, to Jom Trua (hebr. Dzień Trąbienia). Odnosi się do najważniejszego rytuału w tym dniu – trąbienia w szofar – róg barani. Głos szofaru ma pobudzić Żydów do rachunku sumienia, do podjęcia decyzji o ulepszeniu życia w nowym roku. Szofar obwieszcza, że w Rosz Ha-Szana dokonuje się sąd nad każdym człowiekiem.

Szofar został wykonany przez rabina Akiwę Granika z Leska w 1886 r. Szofar jest w doskonałym stanie i co najważniejsze, wydaje pełny i głęboki dźwięk. Unikalny róg trafił do Muzeum Historii Żydów Polskich w ramach programu zbierania pamiątek, a teraz na czas Rosz Ha-Szana został wypożyczony Gminie Żydowskiej w Warszawie.

Taszlich – obrzęd symbolicznego oczyszczenia z grzechów. Jest to rytuał związany ze słowami Micheasza: „Znowu zmiłuje się nad nami (Bóg), zmyje nasze winy, wrzuci do głębin morskich wszystkie nasze grzechy”. Grzechy wrzucamy do rzeki (może to być również morze, potok czy studnia) symbolicznie, wytrząsając z kieszeni do wody okruchy chleba czy chały. Czynności tej towarzyszą stosowne modlitwy. Dokonuje się go w pierwszy dzień Rosz ha-Szana (jeśli jest to szabat to w drugi dzień).