Żydzi zadowoleni z wyjaśnień Watykanu

Przedstawiciele żydowskiej Ligi przeciw Zniesławieniu (ADL) z zadowoleniem przyjęli zapewniania Watykanu o woli kontynuowania dialogu katolicko-żydowskiego oraz wyjaśnienia ws. wielkopiątkowej modlitwy z Mszału Jana XXIII.

To reakcja na list watykańskiego sekretarza stanu kard. Tarcisio Bertone do Głównego Rabinatu Izraela, w którym wyjaśnia stanowisko Kościoła katolickiego w sprawie wielkopiątkowej modlitwy za żydów w Mszale przedsoborowym.

Mimo wprowadzonych przez Kościół zmian, modlitwa ta nadal wzbudzała kontrowersje wśród niektórych środowisk żydowskich, widzących w niej wezwanie wyznawców judaizmu do nawrócenia na chrześcijaństwo.

W lutym br. Benedykt XVI zmienił tekst wezwania modlitwy wiernych za żydów, będącej elementem liturgii wielkopiątkowej, zawartej w Mszale Rzymskim z 1962 r. W nowym brzmieniu modlitwy zamiast słów: „o nawrócenie żydów” (Pro conversione Iudaeorum) znalazło się ogólne sformułowanie: „za żydów” (pro Iudeis). W modlitwie tej Kościół prosi Boga o oświecenie serc żydów, „aby poznali Jezusa Chrystusa, zbawiciela wszystkich ludzi” oraz aby „cały Izrael został zbawiony, kiedy wszystkie narody wejdą do Twego Kościoła”.

W swym liście z 14 maja b.r. kard. Bertone podkreślił wolę Kościoła dalszego promowania i pogłębiania relacji z żydami poprzez dialog oparty na „głębokim szacunku, szczerym poważaniu i serdecznej przyjaźni”.

Kardynał przypomniał o niedawnych wysiłkach Benedykta XVI adresowanych do społeczności żydowskiej, w tym historyczną wizytę papieża w synagodze podczas niedawnej pielgrzymki do Stanów Zjednoczonych. Zauważył także, że zaangażowanie Stolicy Apostolskiej w „pełen szacunku i miłości” dialog pozostaje priorytetem.

Szef ADL Abraham H. Foxman w swym oświadczeniu zaznaczył, że z satysfakcją przyjął wyjaśnienie znaczenia modlitwy, które „wyklucza jakąkolwiek aktywność, mającą na celu nawracanie żydów przed końcem Czasu”. „To obiecujący znak, że kard. Bertone mówi o modlitwie «Za żydów», przez co należy sądzić, że tak brzmi oficjalna nazwa modlitwy, a nie «Za nawrócenie żydów», która to nazwa pojawia się w oficjalnych publikacjach watykańskich od czasu jest ogłoszenia w lipcu 2007 roku” – napisał Foxman.

Amerykański działacz zaznaczył, że cieszy go szansa rozszerzenia i pogłębienia dialogu katolicko-żydowskiego w kontekście tej i innych kwestii, jaką daje już listopadowa konferencja z udziałem watykańskiej Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem i Międzynarodowej Komisji Żydowskiej ds. Międzyreligijnych Konsultacji, oraz inne spotkania.

Na wiadomość o przywróceniu Mszy trydenckiej w lipcu ub.r. środowiska żydowskie wyraziły zaniepokojenie możliwością przywrócenia również wielkopiątkowej modlitwy wiernych za żydów. Obaj wielcy rabini Izraela, sefardyjski i aszkenazyjski, pisali w tej sprawie do papieża.

Światowe Zgromadzenie Konserwatywnych Rabinów w Waszyngtonie zażądało od Stolicy Apostolskiej wyjaśnienia, dlaczego katolicy mają nadal modlić się o nawrócenie żydów. Zaprotestowało Zgromadzenie Włoskich Rabinów, modlitwę skrytykowała również ADL.

Oświadczenie Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej, wydane 4 kwietnia, stwierdza że nowe brzmienie „Oremus”, które zmieniło niektóre sformułowania Mszału z 1962 roku, „nie zamierzało w najmniejszym stopniu wyrazić zmiany stosunku do żydów, jaki Kościół katolicki wypracował, poczynając od nauczania Soboru Watykańskiego II”, i intencją Kościoła nie było obrażanie wyznawców religii mojżeszowej.

Natomiast kard. Walter Kasper, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan w artykule opublikowanym na łamach „L`Osservatore Romano” zwrócił uwagę, że wielkopiątkowa modlitwa w nowym sformułowaniu wyraża to samo, co słowa „Przyjdź królestwo Twoje” z „Ojcze nasz” oraz starochrześcijańskie wezwanie „Przyjdź, Panie Jezu!”. Są to modlitwy o nadejście Bożego królestwa i realizację tajemnicy zbawienia. Nie są więc bynajmniej apelem do Kościoła o prowadzenie misji wśród żydów. Przeciwnie, respektują głęboką tajemnicę „Boga ukrytego”, Jego wyboru przez łaskę i nieskończonego miłosierdzia. Swoją modlitwą Kościół nie reżyseruje realizacji niezgłębionej tajemnicy, ale pozostawia ją w rękach Boga. Tylko Bóg może ustanowić swoje królestwo, w którym cały Izrael będzie zbawiony i nastanie eschatologiczny pokój.

Założona w 1913 roku Liga jest czołową organizacją, walcząca na całym świecie z przejawami antysemityzmu za pomocą specjalnych programów i projektów, zwalczających nienawiść, uprzedzenia i bigoterię.