Żywiec: modlitwa na kirkucie i inauguracja Tygodnia ekumenicznego

„Nie jesteśmy już obok siebie, ale dla siebie po to, by składać wyraźne świadectwo miłości Boga do człowieka” – mówił dziś podczas nabożeństwa ekumenicznego w katolickiej świątyni w Żywcu zwierzchnik diecezji cieszyńskiej Kościoła-augsburskiego bp Paweł Anweiler. Liturgię w kościele św. Floriana w Żywcu Zabłociu pod przewodnictwem bielsko-żywieckiego sufragana Piotra Gregera, przygotowaną w ramach Tygodnia Modlitwy o Jedność Chrześcijan, poprzedziła wizyta i modlitwa na cmentarzu żydowskim w Zabłociu – ostatni akcent obchodów Dnia Judaizmu na Podbeskidziu.

W pierwszym w historii diecezji bielsko-żywieckiej nabożeństwie ekumenicznym w Żywcu uczestniczyli licznie mieszkańcy Żywiecczyzny, ale także przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej. Przed modlitwą w kościele część uczestników liturgii spotkała się na kirkucie, usytuowanym w dzielnicy, którą niegdyś zamieszkiwali także Żydzi.

Opiekujący się żydowskim cmentarzem pastor Eugeniusz Gradek z Kościoła zielonoświątkowego przyznał, że ogrodzony obecnie kirkut 19 lat temu przedstawiał żałosny widok. „Pomyślałem sobie wtedy, że ten cmentarz w jakiś symboliczny sposób odzwierciedla stosunki polsko-żydowskie. I jeszcze bardziej poczułem się wtedy Polakiem. Udało się zorganizować społecznie grupę ludzi, która zajęła się tym miejscem” – podkreślił opiekun, dziękując za pomoc władzom Żywca. Zwrócił także uwagę, że miejsce to nawiedza coraz więcej młodych ludzi.

Referent ds. ekumenizmu ks. prof. Józef Budniak przypomniał, że diecezja bielsko-żywiecka była w tym roku gospodarzem centralnych uroczystości Dnia Judaizmu w Kościele w Polsce. Stojąc w otoczeniu kilkuset zabytkowych macew, duchowny zauważył, że dzięki temu wydarzeniu jego uczestnicy stali się bliższy sobie.

„Patrzymy sobie w oczy, jesteśmy obok siebie, pragniemy sobie służyć, pomagać. Wszyscy jesteśmy jedną rodziną dzieci Bożych. Uświadamiamy sobie to podczas Dni Judaizmu, a szczególnie także dzisiaj, kiedy po raz 107. rozpoczynamy Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan” – zaznaczył ekumenista. „Patrząc w przeszłość, idźmy ku przeszłości. Otwartość, służebność i wspólnota jest naszym powołaniem” – zaapelował.

Na żywieckim kirkucie, na którym najstarszy grób pochodzi z 1853, a najmłodszy z 1946 roku, odmówiono wspólnie modlitwę za zmarłych „Wieczny odpoczynek…”.

Podczas nabożeństwa ekumenicznego biskup luterański mówił o potrzebie przekraczania barier dzielących ludzi, która wpisana jest w Tydzień Modlitw o Jedność chrześcijan. „Tak jest między chrześcijanami różnych wyznań jak i chrześcijanami i Żydami. Dni, które za nami – w Oświęcimiu, Bielsku-Białej, Cieszynie i ten czas w Żywcu – uczą nas nowego spoglądania na siebie. Chciałoby się powiedzieć, że nie jesteśmy już obok siebie, ale dla siebie po to, by składać wyraźne świadectwo miłości Boga do człowieka” – mówił przewodniczącym Śląskiego Oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej.

Nawiązując do tegorocznego hasła Tygodnia Modlitwy o Jedność Chrześcijan „Daj mi pić (J 4, 7)” – słów wypowiedzianych przez Jezusa w czasie spotkania z Samarytanką – kaznodzieja zaapelował, by pić żywą wodę darowaną przez Jezusa. „Człowieku XXI wieku, pragniesz? Przyjdź do Jezusa! Pragniesz? Pij z kubka Jezusa. Z Nim idź drogami w nowy inny, świat!” – zachęcał.

W imieniu ordynariusza bielsko-żywieckiego za organizację i uczestnictwo w Dniach Judaizmu podziękował bp Piotr Greger, który udzielił na koniec spotkania modlitewnego w żywieckiej świątyni uroczystego Aaronowego nabożeństwa.

Po liturgii w żywieckiej restauracji „Orchidea” nastąpiło otwarcie wystawy „(Nie) pamięć – historia zabłockiego kirkutu”, odbył się koncert zespołu Dzień Dobry, można też było degustować żydowskie potrawy.
Pierwsi Żydzi w Żywcu pojawili się na początku XVII wieku. Wkrótce otrzymali oni zakaz osiedlania się w obrębie granic miasta. W efekcie najchętniej przybywali do Zabłocia, gdzie zaczęli rozwijać przemysł.

Szacuje się, przed II wojną ówczesne podżywieckie wsie – Zabłocie, Isep i Sporysz – zamieszkiwało około 900 osób. Większość została zamordowana przez niemieckich okupantów w pobliskim obozie Auschwitz-Birkenau.
Cmentarz żydowski w Żywcu-Zabłociu przy ulicy Stolarskiej powstał w XIX wieku, a ostatni udokumentowany pochówek nastąpił w 1946 roku . Pochowany jest tu m.in. Walter Munk, komendant artylerii pancernej „Zagończyk” zmarły w 1920 r., odznaczony Krzyżem Virtuti Militari.