Polsko-niemieckie modlitwy ekumeniczne z okazji Dnia Żałoby Narodowej

Pamięć o polskich i niemieckich żołnierzach z I i II wojny światowej, ofiarach cywilnych konfliktów zbrojnych oraz poległych podczas misji pokojowych uczczono w niedzielę w warszawskiej katedrze polowej modlitwą ekumeniczną. Przed rozpoczęciem uroczystości żołnierze Wojska Polskiego i Bundeswehry umieścili przed ołtarzem wieńce. Okazją do modlitwy był, obchodzony w Niemczech bardzo uroczyście, Dzień Żałoby Narodowej.

Modlitwę poprowadzili kapelani ordynariatu polowego: ks. ppłk Maciej Kozicki i ks. por. Grzegorz Bechta oraz ks. Wojciech Pracki, duchowny wyznania ewangelicko-augsburskiego. – Dzisiejszy Dzień Pamięci, jako dzień wspólnej żałoby jest naszym wielkim wołaniem o pokój na całym świecie – powiedział ks. Bechta.

Kapłani modlili się w językach polskim i niemieckim. W modlitwie wspominano żołnierzy I i II wojny światowej, ofiary katastrof, klęsk żywiołowych, przemocy i terroryzmu, a także żołnierzy poległych podczas pełnienia misji pokojowych i stabilizacyjnych. Pamięć o nich uczczono minutą ciszy.

Na początku okolicznościowego przemówienia Rolf Nikel, ambasador Republiki Niemieckiej w Polsce, podziękował władzom państwowym oraz ordynariatowi polowemu za to, że po raz piąty Narodowy Dzień Żałoby może być obchodzony w katedrze polowej. – Katedra Polowa Wojska Polskiego jest swoistym symbolem historii Polski począwszy od XVII wieku. Tablice pamiątkowe przypominają nam o walce o przeżycie narodu polskiego, która 25 lat temu zainspirowała także naszych rodaków byłej NRD – powiedział.

Ambasador Niemiec przywołał żołnierzy, którzy oddali życie na frontach wojen światowych, wymienił także ofiary zbrodni nazistowskich oraz żołnierzy współczesnych konfliktów zbrojnych. – 75 lat po zbrodniczej napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę chcemy oddać hołd pamięci zwłaszcza licznych ofiar II wojny światowej pochodzących z tego miasta i tego kraju. Polska doznała pod niemiecką okupacją niewyobrażalnych cierpień. My Niemcy, odczuwamy głęboki wstyd z powodu winy za zbrodnie popełnione na Polakach przez Niemców oraz w imieniu Niemiec – podkreślił.

Ambasador zaapelował, żeby historia II wojny światowej posłużyła przyszłym pokoleniom za przestrogę. – Straszliwe rozdziały naszej wspólnej historii nakładają na nas obowiązek działania. Wiele już osiągnęliśmy. Stosunki polsko-niemieckie są dzisiaj najlepsze w całej historii. Wspólnie pragniemy także w przyszłości dawać świadectwo tego, że porozumienie i pojednanie między narodami jest możliwe – powiedział.

Rolf Nikel podkreślił, że zjednoczona „Europa jest bezcennym skarbem, który musimy pielęgnować i chronić” i zauważył, że pokój i wolność są dzisiaj zagrożone. – Tylko paręset kilometrów stąd na wschód deptane są normy prawa międzynarodowego oraz podstawowe zasady współistnienia w Europie. Na naszych południowych granicach szaleje gardzący człowiekiem terroryzm, który nie cofa się przed najbardziej okrutnym łamaniem praw człowieka. W obliczu tych wyzwań Niemcy, Polska i wszyscy Europejczycy muszą bronić swoich wspólnych wartości – powiedział.

Na koniec jeszcze raz podziękował Polsce i Polakom za „cud pojednania” oraz „cud zbliżenia między naszymi narodami”. – Dziękuję Polsce za jej wolę wolności i wkład wniesiony w pokojową rewolucję w Europie oraz w zjednoczenie Niemiec. Za pokój i wolności naszych narodów w Europie – wspólnie z naszymi europejskimi i transatlantyckimi partnerami – powiedział.

Duchowni jednocześnie w językach polskim i niemieckim odmówili modlitwę Ojcze nasz.

W nabożeństwie uczestniczyli Maciej Jankowski – wiceminister obrony narodowej, Andrzej Kunert – sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, przedstawiciele i personel ambasady niemieckiej, attaches obrony ambasad akredytowanych w Polsce, żołnierze stołecznego garnizonu, uczniowie szkoły noszącej imię Willy’ego Brandta, którzy wystąpili z apelem o pokój oraz mieszkańcy Warszawy.

W południe przed Grobem Nieznanego Żołnierza przedstawiciele Polski i Niemiec złożyli kwiaty.

„Dzień Żałoby Narodowej“(Volkstrauertag) jest w Niemczech świętem państwowym i należy do tzw. „Dni cichych“. Obok świąt państwowych i kościelnych prawo poszczególnych republik federalnych wyszczególnia „Ciche Dni“ albo „Ciche Święta”, w których to obowiązują rożne ograniczenia np. zakaz tańców w Wielki Piątek.

Tradycja „Dnia Żałoby Narodowej“ powstała w roku 1919 na wniosek Krajowego Stowarzyszenia Opieki nad grobami wojennymi, (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge) ze strony republiki bawarskiej, aby upamiętnić poległych w I wojnie światowej.

Głównym motywem był nie nakaz żałoby narodowej, ale przede wszystkim możliwość symbolicznej solidarności tych, którzy wojnę przeżyli bez utraty bliskich z pogrążonymi w żałobie rodzinami poległych. W 1934 roku reżim narodowo-socjalistyczny, ustanowił prawnie „Dzień Żałoby Narodowej“ świętem państwowym i został nazwany „Świętem Pamięci Bohatera“. Tym samym w centrum pamięci narodowej miała zostać nie żałoba po poległych żołnierzach, ale przede wszystkim podziw i cześć dla bohaterów. Organizatorami tego święta był Wehrmacht i NSDAP. Obchodzono ten dzień w niedzielę tuż przed 16 marca, albo 16 marca. Ostatni raz czczono „Święto pamięci Bohatera“ 11marca 1945 roku.

Po wojnie w 1948 r. wrócono w trzech zachodnich strefach okupacyjnych (USA, Francja, Anglia) do wcześniejszej tradycji sprzed 1934 roku i nadal kontynuowano ją po powstaniu Republiki Federalnej Niemiec.

W Niemieckiej Republice Demokratycznej został wprowadzony „Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Terroru i Faszyzmu i imperialistycznej wojny”. W 1950 roku po raz pierwszy świętowano go w niemieckim Bundestagu w Bonn. Centralną uroczystość „Dnia Żałoby Narodowej“ zorganizowało Krajowe Stowarzyszenie Opieki nad grobami wojennymi. W ramach porozumienia pomiędzy rządem federalnym i głównymi wyznaniami religijnymi przeniesione zostało to święto w 1952 r. na drugą niedzielę przez adwentem.

Dzień ten jest prawnie chroniony i jest rozumiany, jako dzień pamięci, a także przypomnienie o pojednaniu, zrozumieniu i pokoju. Głównym Hasłem jest: „Pojednanie nad grobami – praca na rzecz pokoju”.