Odpowiedzialna ochrona środowiska – głównym tematem obrad komisji katolicko-żydowskiej

Odpowiedzialna ochrona środowiska naturalnego, konieczność kierowania się etyką w korzystaniu z dóbr przyrodniczych i z osiągnięć naukowo-technicznych – to główne tematy obrad Dwustronnej Komisji Stolicy Apostolskiej i Naczelnego Rabinatu Izraela.

Obradowała ona na swym IX spotkaniu w Rzymie w dniach 17-20 stycznia (czyli 2-5. dnia miesiąca szewat 5790 r. – według kalendarza żydowskiego).

Wyrażono również poparcie dla międzynarodowej pomocy ofiarom niedawnego trzęsienia ziemi na Haiti, a obrady rozpoczęły się od uczczenia minutą ciszy wszystkich tych, którzy stracili życie w wyniku kataklizmu. Uczestnicy obrad wysłuchali też poruszającego wystąpienia ks. Patricka Desboisa z Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego o pracach organizacji Yachad in Unum mających na celu rozpoznanie i upamiętnienie nieznanych dotychczas miejsc straceń Żydów w Europie Wschodniej w czasach zagłady. Komisja wezwała właściwe wspólnoty religijne do poparcia i nagłośnienia tej bardzo ważnej pracy, aby uczyć się z przeszłości, strzec i chronić świętość życia ludzkiego oraz aby już nigdy nie powtórzyły się okrucieństwa przeszłości.

Ogłoszone 20 bm. wspólne oświadczenie prasowe zwraca uwagę, że obecne posiedzenie odbyło się tuż po historycznej wizycie Benedykta XVI w Wielkiej Synagodze stolicy Włoch, w której wzięli także udział członkowie Komisji. Papież stanowczo potwierdził tam zaangażowanie i wolę Kościoła katolickiego do pogłębiania dialogu i braterstwa z judaizmem i narodem żydowskim zgodnie z soborową deklaracją „Nostra aetate”, wypływającym z niej nauczaniem, a zwłaszcza z nauczaniem swego poprzednika – Jana Pawła II.

Benedykt XVI wysoko ocenił też prace, znaczenie i osiągnięcia Komisji Dwustronnej, zwłaszcza nt. katolickiego i żydowskiego nauczania o stworzeniu i środowisku naturalnym oraz życzył jej „owocnego dialogu na ten aktualny i ważny temat” – głosi oświadczenie.

W tym kontekście mówiono o napięciach istniejących między świeckimi ruchami ochrony środowiska a religijnym podejściem do tego zagadnienia, podkreślając biblijne rozumienie przyrody jako bytu obdarzonego świętością, płynącą od Stwórcy. To On powierzył ludzkości, będącej uwieńczeniem Jego niezaprzeczalnie dobrego dzieła Stworzenia, obowiązek odpowiedzialnego strzeżenia natury. Kierując się zasadą wolności i autonomii ludzkość ma rozwijać i korzystać z zasobów naturalnych, ale zawsze z poszanowaniem Bożego panowania we wszechświecie – przypomnieli sygnatariusze komunikatu.

Zwrócili uwagę na obecny wyjątkowy kryzys środowiska, wynikający w istocie z niepohamowanego wyzysku materialnego i technologicznego. Aby stawić mu czoła, trzeba przede wszystkim samokontroli, pokory i zdyscyplinowania, a jednocześnie społeczeństwo musi uznać nadprzyrodzony wymiar Stworzenia, gdyż tylko to umożliwi zrównoważony rozwój i postęp odpowiedzialny etycznie. „Nie wszystko, co jest wykonalne technicznie, jest moralnie do przyjęcia” – stwierdza oświadczenie. Jeśli uświadomimy to sobie, wówczas każdy aspekt postępowania człowieka przyczyni się do dobrobytu przyszłych pokoleń i uświęci Imię Boże, podczas gdy brak takiej świadomości prowadzi do niszczycielskich skutków dla ludzkości i środowiska oraz profanuje Imię Boże.

Tradycję biblijną, która nadaje wyjątkową godność osobie ludzkiej, należy rozumieć w kategoriach nie panowania, ale poszanowania i solidarności. Wymaga to od nas poczucia „ekologii ludzkiej”, na której opiera się nasza odpowiedzialność za ekosystem i która pozwala zastanowić się nad naszymi obowiązkami wobec innych, a zwłaszcza „nad szczególną wielkodusznością wobec ubogich, kobiet i dzieci, cudzoziemców, chorych, słabych i potrzebujących” (fragment przemówienia papieża w synagodze rzymskiej z 17 bm.).

Etyczny aspekt wkraczania człowieka w porządek naturalny wiąże się z ograniczeniami władzy nauki i jej dążenia do absolutyzowania oraz przejawia się w wyrazach solidarności ludzkiej i moralnej odpowiedzialności za wszystkich.

Na zakończenie Komisja Dwustronna usilnie apeluje, aby wszelkie nowości naukowe i prace na rzecz rozwoju dokonywały się w ścisłych konsultacjach z religijnym kierownictwem duchowym. Podobnie państwa i instytucje międzynarodowe winny zobowiązać się do konsultacji z religijnymi przywódcami etycznymi, aby zapewnić będzie czymś błogosławionym. Prawdziwa etyka ochrony środowiska jest kluczowym warunkiem dla światowego pokoju i zgody.

Dokument Komisji informuje ponadto, że podkreślono też doniosłą ważność moralnego wychowania religijnego na wszystkich szczeblach, aby zapewnić rozwój odpowiedzialny z moralnego i społecznego punktu widzenia.

Komunikat prasowy podpisali przewodniczący delegacji: katolickiej – kard. Jorge Mejía i żydowskiej – naczelny rabin Izraela Shear Yashuv Cohen oraz pozostali uczestnicy obrad – 8 ze strony katolickiej i 6 – ze strony żydowskiej.