„Europejski Oskar” za konserwację ołtarza Wita Stwosza

Konserwacja ołtarza Wita Stwosza w bazylice Mariackiej została nagrodzona Europejską Nagrodą Dziedzictwa. Tegorocznych laureatów ogłosiły we wtorek Komisja Europejska i Europa Nostra.

Jak podkreśla wiceprezydent federacji Europa Nostra prof. Jacek Purchla, wyróżnienie jest nazywane „europejskim Oscarem w obszarze dziedzictwa kulturowego”. W tym roku uhonorowano 30 dokonań z 21 państw. W kategorii Konserwacja doceniono renowację ołtarza Wita Stwosza w bazylice Mariackiej w Krakowie.

Konserwacja krakowskiego ołtarza trwała sześć lat, od 2015 do 2021 roku. Była prowadzona przez specjalistów z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Przez ich ręce przeszło ponad 200 figur i kilka tysięcy odrębnych elementów snycerskich. Prace konserwatorskie były konsultowane w gronie międzynarodowych znawców konserwacji rzeźby gotyckiej.

Jury Nagrody wskazało, że „renowacja tego wspaniałego ołtarza jest wyjątkowym i unikatowym osiągnięciem”.

„Skrupulatna konserwacja Ołtarza Wita Stwosza w bazylice Mariackiej, oparta na wnikliwych kwerendach, została przeprowadzona przez fachowców, którzy wykazali się ogromnym szacunkiem i wrażliwością dla oryginalnego dzieła. Projekt połączył osoby z różnych krajów, odzwierciedlając międzynarodowe znaczenie tego miejsca oraz potrzebę współpracy w zachowaniu dziedzictwa europejskiego” – głosi komunikat. W przypadku będącego jednym z największych ołtarzy gotyckich na świecie – podkreślono – jednocześnie „jest to osiągnięcie o imponującej skali”.

Zwycięzcy zostaną uhonorowani podczas ceremonii wręczenia nagród European Heritage Awards, która odbędzie się 28 września w Palazzo del Cinema w Wenecji. Ceremonia będzie punktem kulminacyjnym Europejskiego Szczytu Dziedzictwa Kulturowego 2023, zorganizowanego przez Europa Nostra przy wsparciu Komisji Europejskiej od 27 do 30 września w Wenecji. Do tego czasu potrwa internetowe głosowanie, które wyłoni laureata Nagrody Publiczności.

Ołtarz Mariacki, który powstawał w latach 1477-1489, jest dzisiaj największym zachowanym późnogotyckim retabulum szafiastym. Jego pierwotne wymiary to 18 m wysokości i 11 m szerokości.

Podczas konserwacji drewno struktury ołtarza zostało skonsolidowane, uzupełniono ubytki, usunięto przemalowania polichromii. W rezultacie prac odsłonięta została pierwotna, gotycka karnacja postaci i obramowań, co miało przybliżyć odbiorców do oryginalnych zamysłów pracowni Stwosza.

Nagroda jest przyznawana od 2002 roku przez Komisję Europejską i ogólnoeuropejską federację organizacji zajmujących się dziedzictwem Europa Nostra. Jest przyznawana w takich kategoriach, jak Konserwacja i adaptacja, Badania, Edukacja, szkolenia i umiejętności, Zaangażowanie obywateli i podnoszenie świadomości oraz Mistrzowie dziedzictwa. Jej celem jest wyróżnienie najlepszych praktyk w zakresie dziedzictwa, które mogą stanowić inspirację dla innych.