Kobiety w Watykanie – jest ich coraz więcej

W Watykanie pracuje coraz więcej kobiet. Stanowią mniej więcej jedną czwartą pracowników Państwa Watykańskiego i Kurii Rzymskiej. Kilka z nich zajmuje stanowisko sekretarza dykasterii lub papieskiej komisji, będąc osobą numer 2 w tych instytucjach.

Pierwszą kobietą zatrudnioną w Watykanie była szwaczka Anna Pezzoli w 1915 roku, która otrzymała stanowisko pomocnika w tzw. Floreria Apostolica, urzędzie odpowiedzialnym za wystrój i wyposażenie wnętrz oraz miejsc, gdzie odbywają się spotkania z papieżem.

Od lat 20. XX wieku siostry zakonne prowadziły warsztat renowacji dywanów w Muzeach Watykańskich. Od 1929 r. Biblioteka Watykańska rekrutowała wiele młodych kobiet z tytułem doktora. Pierwszą z nich była francuska mediewistka Jeanne Odier.

W 1934 roku niemiecko-żydowska archeolog Hermine Speier objęła stanowisko fotografa w Muzeach Watykańskich, początkowo jako stały „wolny strzelec”. Jednak pozostała tam na tyle długo, że w 1964 roku została pierwszą kobietą w Watykanie, która otrzymała stałą posadę, w tym prawo do emerytury.

Od 1939 roku papieską sekretarką była niemiecka zakonnica s. Pasqualina Lehnert. Pracowała ona u przyszłego Piusa XII, początkowo jako kucharka, od 1917 roku, gdy ks. Eugenio Pacelli został nuncjuszem w Monachium, a następnie w Berlinie. Cieszyła się bezgranicznym zaufaniem swego „szefa”, w Watykanie nazywano ją nawet „papieżycą”.

Pierwszą kobietą zajmującą kierownicze stanowisko w Kurii Rzymskiej została Australijka, Rosemary Goldie. Od 1967 do 1976 roku była ona podsekretarzem Papieskiej Rady ds. Świeckich. Podsekretarze są na trzecim miejscu w hierarchii urzędów watykańskich.

Za pontyfikatu św. Jana Pawła II Amerykanka Mary Ann Glendon została prezesem Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, włoska siostra zakonna Enrica Rosanna – podsekretarzem w Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego (od 2004 roku zakonnica jest zawsze jednym z dwóch podsekretarzy tej dykasterii), a inna Włoszka, prof. Letizia Pani Ermini otrzymała nominację na prezesa Papieskiej Rzymskiej Akademii Archeologii.

Z kolei z nominacji Benedykta XVI Brytyjka prof. Margaret Scotford Archer została prezesem Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, a Włoszki: s. Nicoletta Spezzati – podsekretarzem Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Flaminia Giovanelli – podsekretarzem Papieskiej Rady „Iustitia et Pax”, Maria Cristina Carlo-Stella – sekretarzem Stałej Komisji ds. Ochrony Zabytków i Dzieł Sztuki Stolicy Świętej.

Za pontyfikatu Franciszka liczba kobiet na kierowniczych stanowiskach znacząco wzrosła. Włoszka Francesca Di Giovanni była nawet podsekretarzem Sekcji ds. Stosunków z Państwami Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej.

Obecnie kierownicze funkcje w Kurii Rzymskiej i Państwie Watykańskim sprawują:

Dykasteria ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego:

• Sekretarz – s. Simona Brambilla MC z Włoch
• Podsekretarz – s. Carmen Ros Nortes NSC z Hiszpanii

Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia:

• Podsekretarz sekcji ds. życia – Gabriella Gambino z Włoch
• Podsekretarz sekcji ds. świeckich – Linda Ghisoni z Włoch

Dykasteria ds. Kultury i Edukacji:

• Podsekretarz – Antonella Sciarrone Alibrandi z Włoch

Dykasteria ds. Służby Integralnemu Rozwojowi Człowieka:

• Sekretarz – s. Alessandra Smerilli FMA z Włoch

Dykasteria ds. Komunikacji:

• Wicedyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej – Cristiane Murray z Brazylii
• Dyrektor Dyrekcji Teologiczno-Duszpasterskiej – Nataša Govekar ze Słowenii

Rada ds. Gospodarki:

• Wicekoordynator – Charlotte Kreuter-Kirchhof z Niemiec

Administracja Dóbr Stolicy Apostolskiej:

• Podsekretarz – s. Silvana Piro FMGB z Włoch

Sekretariat Generalny Synodu Biskupów:

• Podsekretarz – s. Nathalie Becquart XAV z Francji

Papieska Komisja Biblijna:

• Sekretarz – s. Nuria Calduch-Benages MHSFN z Hiszpanii

Papieska Komisja Archeologii Sakralnej:

• Sekretarz – Raffaella Giuliani z Włoch

Gubernatorat Państwa Watykańskiego:

• Sekretarz generalny- s. Raffaella Petrini FSE z Włoch

Papieska Akademia Kultu Męczenników:

• Magister (prezes) – Raffaella Giuliani z Włoch

Papieska Komisja ds. Ameryki Łacińskiej:

• Sekretarz – Emilce Cuda z Argentyny

Papieska Komisja ds. Działalności Kościelnych Publicznych Osób Prawnych w Dziedzinie Służby Zdrowia:

• Sekretarz – s. Maria Annunziata Remossi z Włoch

Muzea Watykańskie:

• Dyrektor – Barbara Jatta.

Na przestrzeni 2010-2019 udział kobiet wśród pracowników Stolicy Apostolskiej wzrósł o 24 procent. W 2010 roku, za pontyfikatu Benedykta XVI, w Watykanie pracowało dla papieża 4053 osób, wśród nich 697 (17 proc.) kobiet. W 2019 roku, za pontyfikatu Franciszka, liczba pracowników wzrosła do 4618, wśród których było 1016 kobiet (22 proc.).