Papież spotkał się z Muzułmańską Radą Starszych

Bóg nigdy nie prowadzi do wojny, nigdy nie nawołuje do nienawiści, nigdy nie skłania do przemocy – przekonywał papież Franciszek podczas spotkania z Muzułmańską Radą Starszych. Odbyło się ono na dziedzińcu meczetu przy pałacu królewskim Sachir.

Muzułmańska Rada Starszych (Muslim Council of Elders) to założona w 2014 r. międzynarodowa organizacja z siedzibą w Abu Zabi. Jej celem jest przełamanie podziałów w łonie islamu, położenie kresu przemocy, która szerzy się od dziesięcioleci w świecie islamskim, a także obrona „islamskich wartości ludzkich i zasady tolerancji”.

Papież przybył do meczetu w towarzystwie przewodniczącego Muzułmańskiej Rady Starszych, wielkiego imama Ahmeda el-Tayeba z uniwersytetu al-Azhar w Kairze. Najpierw przywitał się z członkami Rady. Gdy wszyscy zajęli miejsca przy ustawionych w półokręgu stolach, chłopiec odśpiewał (po arabsku) fragment Koranu, wychwalający Boga za stworzenie, a dziewczyna odczytała (po angielsku) fragment biblijnej Księgi Rodzaju – o grzechu pierworodnym i zabójstwie Kaina.

We wprowadzającym przemówieniu sekretarz generalny Muzułmańskiej Rady Starszych Mohamed Abdelsalam podkreślił, że wiele spotkań i „wyjątkowa przyjaźń” dwóch „monumentalnych postaci”: wielkiego imama el-Tayeba i papieża Franciszka są „stałym źródłem inspiracji nie tylko dla zwierzchników religijnych, ale również dla milionów wiernych obu religii monoteistycznych i wielu wyznawców innych religii”. A podarowany przez nich światu Dokument o Ludzkim Braterstwie [podpisany w 2019 roku w Abu Zabi – KAI] stanowi „kamień węgielny wielkiej konstrukcji, która powoli wznosi się przed nami jako świadectwo potęgi waszej jedności, z jej miłością, w świecie desperacko poszukującym głosu sumienia pośród intensywnych walk i tragicznej polaryzacji, głosu skupionego wyłącznie na ludzkości, jej szczęście i dobrostanie”. – Świat patrzy na was i oczekuje od was więcej, choć już dokonaliście tak wiele – stwierdził Abdelsalam.

Przywołał hadis z islamskiej sunny, w którym Mahomet przyrównuje ludzi do pasażerów tego samego statku, ale znajdujących się w różnych jego miejscach, co wskazuje na różnice między tymi, którzy ponoszą odpowiedzialność i tymi, którzy jej nie mają. – Niektórzy znajdują się w ładowni statku i uważają, że najłatwiejszym sposobem dotarcia do wody jest zrobienie dziury w kadłubie, ignorując straszny los wszystkich pasażerów, jeśli to zrobią. Ten proroczy hadis pokazuje, że los wszystkich pasażerów zależy od tego, czy mądrzy ponoszą odpowiedzialność za zapobieganie takiemu manipulowaniu przy statku w celu zabezpieczenia przyszłości wszystkich – wskazał Abdelsalam.

Zwracając się do el-Tayeba i Franciszka podkreślił, że bardzo potrzebny jest ich wspólny głos, aby uchronić statek, jakim jest nasza planeta, przed zatonięciem.

Następnie głos zabrał prefekt Dykasterii ds. Dialogu Międzyreligijnego kard. Miguel Ángel Ayuso Guixot, który zwrócił uwagę na wyzwanie, jakim jest dziś kryzys ekologiczny. Podkreślił odpowiedzialność przywódców wspólnot religijnych za kształtowanie postaw, opinii i zachowań wśród swoich wyznawców na rzecz rozsądnego zarządzania i sprawiedliwego wykorzystania zasobów naturalnych oraz zrównoważonego rozwoju wszystkich. Zaznaczył, że mają też oni moralny obowiązek szerzenia wartości pokoju, sprawiedliwości, dobra, piękna, ludzkiego braterstwa i współistnienia. Podkreślił, że kryzys ekologiczny jest ostatecznie związany z kryzysem wartości, duchową pustką, która przenika społeczeństwo naszych czasów, a dialog międzyreligijny ma fundamentalne znaczenie dla jego rozwiązania. Istnieje zatem potrzeba zaproponowania alternatywnych modeli opartych na wartościach i drogach duchowych.

Jego zdaniem istnieje pilna potrzeba, aby wyznawcy wszystkich religii zjednoczyli się w budowaniu ekologicznie odpowiedzialnego porządku społecznego opartego na wspólnych wartościach, a przyspieszenie rozwoju globalnych problemów ekologicznych zwiększyło pilną potrzebę współpracy międzyreligijnej.

Kardynał zaznaczył, że konieczna jest powszechna solidarność, aby zjednoczyć rodzinę ludzką w dążeniu do integralnego i zrównoważonego rozwoju. Wskazał na potrzebę wspólnych programów edukacyjnych podnoszących świadomość ekologiczną i promujących wspólne inicjatywy poprzez pełne zaangażowanie wiernych różnych religii, żyjących i pracujących obok siebie. Postulował, aby w oparciu o święte teksty różnych religii dążyć do rozbudzenia świadomości więzi między człowiekiem a przyrodą przekładając ją na życie codzienne. Zaapelował o promowanie wspólnego zaangażowania z wiernymi innych religii oraz zmiany postaw i stylów życia, poprzez uwypuklenie tych wartości religijnych, które tworzą nową świadomość ekologiczną.

„Wyzwania XXI wieku, w tym środowisko naturalne, są okazją i darem do wzmocnienia relacji między ludźmi wierzącymi i dostosowania się do nowego sposobu życia opartego na braterskiej miłości, równości, sprawiedliwości, harmonii i pokoju” – stwierdził prefekt Dykasterii ds. Dialogu Międzyreligijnego. Wskazał na konieczność powrotu do korzeni naszej wiary, odnowy duchowej prowadzącej doi kultury spotkania. – Świadomość naszego wspólnego człowieczeństwa, wspólnego przeznaczenia i odpowiedzialności, jaką ponosimy wobec siebie nawzajem i świata, musi nas pobudzać do dalszego rozwijania niezbędnej solidarności międzyreligijnej dla dobra rodziny ludzkiej, abyśmy razem mogli wielkodusznie współpracować, jak napisał papież Franciszek w encyklice „Laudato si’”: „…jako narzędzia Boga w trosce o stworzenie, każdy ze swoją kulturą i doświadczeniem, swoimi inicjatywami i możliwościami” – powiedział kardynał.

Następnie przemówił Muhammad Quraish Shihab, były minister spraw religijnych Indonezji, po czym głos zabrał przewodniczący Muzułmańskiej Rady Starszych, wielki imam Ahmed el-Tayeb. Podkreślił on znaczenie tego spotkania dla dialogu międzyreligijnego. Wskazał na szereg zagrożeń i wyzwań przed którymi stoi dzisiaj świat, wynikających – jego zdaniem – z odejścia od Boga. Pustka duchowa doprowadziła bowiem do ogromnego zaburzenia gospodarki światowej i zakłócenia rozwoju społecznego. Efektem tego jest wzrost skrajnego ubóstwa, wyniszczające klęski głodu, wojny i konflikty, które często wybuchają w krajach biednych i rozwijających się.

Wskazał na fałszywe pojmowanie na Zachodzie ludzkiej wolności a także promocję homoseksualizmu czy ideologii gender w imię rzekomej „nowoczesności”. „Ale jest to wolność, która rodzi chaos, moralne zniszczenie i zburzenie wewnętrznej struktury człowieka” – zauważył duchowy przywódca islamu.

Zaznaczył, że nikt nie odmawia społeczeństwom zachodnim swobody wyboru tego, co uznają za prawa i wolności. „Nie żądamy też od nich modyfikacji takich wyborów. Jednak zdecydowanie odrzucamy te społeczeństwa, które próbują narzucić te poglądy naszym wschodnim społeczeństwom. W przeciwnym razie będziemy mieli do czynienia z nowym kolonializmem” – powiedział el-Tayeb. Dodał, że także kryzys ekologiczny jest skutkiem odrzucenia norm moralnych i skrajnego liberalizmu gospodarczego.

Wielki imam al-Azharu przedstawił pozytywny wykład Koranu dotyczący harmonii ze światem stworzonym i wyraził przekonanie, że obowiązkiem przedstawicieli religii Abrahamowych jest przypomnienie o odpowiedzialności wszystkich za losy świata. Zaapelował także o kontynuowanie dialogu islamsko-chrześcijańskiego, sprawienie, aby był on otwarty na wszystkich ludzi, aby realizować wskazania zawarte w Dokumencie o Ludzkim Braterstwie, podpisanym przed ponad trzema laty w Abu Zabi.

W swoim przemówieniu papież Franciszek zaznaczył, że uczestnicy spotkania pragną krzewić pojednanie, dostrzegają w ekstremizmie zagrożenie, chcą zaszczepiać w sercach wartości szacunku, tolerancji i umiarkowania, działać na rzecz przyjaźni z wyznawcami innych religii, a także udaremniać wszelkie formy nienawiści i nietolerancji. „Bóg jest źródłem pokoju. Niech pozwoli nam być wszędzie kanałami Jego pokoju! Wobec was pragnę podkreślić, że Bóg pokoju nigdy nie prowadzi do wojny, nigdy nie nawołuje do nienawiści, nigdy nie skłania do przemocy” – stwierdził Franciszek. Podkreślił jednocześnie powołanie zwierzchników religijnych do krzewienia pokoju. „Przybywam do was jako wierzący w Boga, jako brat i pielgrzym pokoju” – powiedział Ojciec Święty. Jednocześnie podkreślił potrzebę spotykania się, poznawania i przyjmowania do serca.

Papież zwrócił uwagę na odpowiedzialność przywódców religijnych. „W obliczu coraz bardziej zranionej i rozdartej ludzkości, która pod płaszczykiem globalizacji oddycha z niepokojem i lękiem; wielkie religie muszą być sercem, które jednoczy członki ciała, duszą, która daje nadzieję i ożywia najwznioślejsze aspiracje” – powiedział Franciszek. Podobnie jak wielki imam el-Tayeb, zauważył, że współczesne bolączki wypływają z oddalenia się od Boga i od bliźniego i wskazał, że zdaniem przywódców religijnych jest przybliżenie wiernych do adoracji Boga niebios i do ludzi, dla których stworzył On ziemię. Zaznaczył, że dwoma środkami jakimi dysponują religie jest modlitwa i braterstwo.

Przestrzegł przed odwoływaniem się do argumentów siły, przemocy i wojny. „Gdy świat goni za ułudami siły, władzy i pieniądza, jesteśmy wezwani, by z mądrością ludzi starszych i ojców przypominać, że Bóg i bliźni są ponad wszystko, że tylko transcendencja i braterstwo nas ratują” – wskazał Ojciec Święty, dodając, że „naszym zadaniem jest przede wszystkim świadczenie, bardziej czynami niż słowami, że w to wierzymy”. „My, którzy jesteśmy potomstwem Abrahama, ojca w wierze narodów, nie możemy martwić się tylko o «swoich», ale coraz bardziej zjednoczeni, musimy zwracać się do całej wspólnoty ludzkiej, zamieszkującej ziemię” – powiedział Franciszek.

Wezwał do głoszenia Boga, który daje życiu pokój, i pokoju, który daje ludziom życie. „Wspierajmy się w tym, nie poprzestańmy na naszym dzisiejszym spotkaniu, kroczmy razem!” – zaapelował papież na zakończenie swego przemówienia.

Spotkanie zakończyła wspólna fotografia, po czym Franciszek odjechał do katedry Matki Bożej Arabskiej na ekumeniczną modlitwę o pokój.

Pełny tekst papieskiego przemówienia publikujemy TUTAJ.