Bp Dziurach: chcemy wyrazić wdzięczność i uznanie Kościołowi i narodowi niemieckiemu

„Podobnie jak Polakom i Kościołowi w Polsce, pragniemy wyrazić naszą szczerą wdzięczność i uznanie narodowi niemieckiemu, Kościołowi katolickiemu, politykom, organizacjom charytatywnym i wolontariackim oraz wszystkim ludziom dobrej woli w Niemczech za ich hojne i wierne wsparcie oraz solidarność z narodem ukraińskim i naszym Kościołem w tych trudnych czasach” – zaznaczył bp Bohdan Dziurach.

Egzarcha apostolski w Niemczech i Skandynawii Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego w rozmowie z KAI mówi m. in.  największych wyzwaniach duszpasterskich stojących przed greckokatolicką wspólnotą w tych krajach.  Od wtorku w Monachium obraduje Stały Synod Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK). Spotkanie wiąże się też z obchodami 65. rocznicy istnienia Egzarchatu.

KAI: Ciężka sytuacja w pogrążonej w wojnie Ukrainie. Synod Stały Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego tym razem spotyka się w Niemczech. Co jest głównym przedmiotem obrad?

Bp Bohdan Dziurach: Przede wszystkim pragniemy lepiej poznać doświadczenia tutejszego Kościoła katolickiego, w szczególności z jego relacjami z państwem i społeczeństwem, a także lepiej zrozumieć stanowisko niemieckich kręgów politycznych w kontekście rosyjskiej agresji wojskowej na Ukrainę. Stąd nasze spotkania m.in. z biskupem diecezji augsburskiej Bertramem Meierem, arcybiskupem Monachium i Fryzyngii kard. Reinhardem Marxem i zastępcą burmistrza Monachium. Jednocześnie, podobnie jak Polakom i Kościołowi w Polsce, chcemy wyrazić naszą szczerą wdzięczność i uznanie narodowi niemieckiemu, Kościołowi katolickiemu, politykom, organizacjom charytatywnym i wolontariackim oraz wszystkim ludziom dobrej woli w Niemczech za ich hojne i wierne wsparcie oraz solidarność z narodem ukraińskim i naszym Kościołem w tych trudnych czasach. Takim pięknym przykładem jest wiceburmistrz Monachium, u którego od początku wybuchu wojny mieszka ukraińska rodzina.

Trzeba też przypomnieć, że przez lata rozwinęła się tradycja organizowania spotkań Stałego Synodu w różnych eparchiach (diecezjach) na Ukrainie i w diasporze. Ponieważ UKGK jest Kościołem o wymiarze światowym ze strukturami na prawie wszystkich kontynentach, wizyty zwierzchnikiem Kościoła i Stałego Synodu przyczyniają się z jednej strony do wzmocnienia wewnętrznej jedności naszej kościelnej wspólnoty i zdynamizowania życia kościelnego w różnych krajach. Z drugiej strony dla naszych biskupów jest to wyjątkowa okazja do lepszego poznania sytuacji Kościoła na poziomie lokalnym, wyrażenia wspólnej wizji misji Kościoła i wspólnej pracy nad realizacją tej misji.

Z powodu rosyjskiej agresji także na Zachodzie sytuacja UKGK uległa radykalnej zmianie po 22 lutym 2022 r. Wielu Ukraińców musiało uciekać z kraju.  Do Niemiec przybyły setki tysięcy Ukraińców. To wielkie wyzwanie dla waszego egzarachatu, tak pod względem pomocy humanitarnej jak i opieki duszpasterskiej. 

– Setki tysięcy Ukraińców przyjechało do Niemiec. Najwiecej, grubo ponad 200 tys., znalazło się w Nadrenii Północnej Westaflii i Bawarii. Na szeroką skalę rozpoczęliśmy opiekę duszpasterską w około 35 nowych miejscach. Jednak potrzeby są nadal znacznie większe niż nasze obecne możliwości. Jesteśmy jednak zdeterminowani, aby dalej wzmacniać opiekę duszpasterską. Musimy zaplanować naszą posługę duszpasterską w perspektywie długoterminowej, ponieważ badania wskazują, że znaczna część uchodźców pozostanie tutaj w dłuższej perspektywie, jeśli nie na zawsze. Stawia to przed nami nowe wyzwania, na które musimy odpowiedzieć skutecznymi działanami.

Ile parafii liczy obecnie egzarachat?

– Obecnie mamy 84 parafie w Niemczech i 23 w Skandynawii, a liczba ta stale rośnie.

Wobec tak dynamicznie rozwijajacej się sytuacji, czy nie nadszedł czas, aby Egzarchat Apostolski dla Niemiec i Skandynawii stał się diecezją, tj. eparchią? Przypomnijmy, że w styczniu 2013 roku papież Benedykt XVI podniósł egzarchaty w Wielkiej Brytanii i Francji do rangi eparchii. 

– Uważam, że nadszedł już na to czas. Jestem przekonany, że bez takiej zmiany będzie nam coraz trudniej organizować i koordynować nasze zadania duszpasterskie w Niemczech i krajach skandynawskich. W obliczu nowych okoliczności spowodowanych napływem ponad półtora miliona uchodźców, nasz egzarchat nie dysponuje obecnie wystarczającymi środkami. Pokazał to również proces konsultacji przeprowadzony przez niezależną firmę w imieniu Konferencji Episkopatu Niemiec.

Czekamy teraz na praktyczne kroki, aby zapewnić zarówno podstawowe wsparcie personalne i materialne dla działalności Kurii egzarchatu, jak i przyjęcie nowych kapłanów. Jestem nieskończenie wdzięczny biskupom niemieckim za ich dobrą wolę i solidarność z nami do tej pory. Zachęca nas to do nadziei, że ta pilnie potrzebna pomoc zostanie nam udzielona w najbliższej przyszłości.Przypomnijmy, że z punktu widzenia prawa kanonicznego egzarchat stanowi wstępny etap na drodze do pełnoprawnej struktury kościelnej, eparchii, czyli diecezji. Taka zmiana statusu oznaczałaby uznanie przez najwyższe władze kościelne pełnego rozwoju i dojrzałości naszej wspólnoty kościelnej w Niemczech i krajach skandynawskich. Co więcej, taki krok wyraziłby zrozumienie Kościoła katolickiego w Niemczech i wielu innych krajach, dla specyfiki katolickich Kościołów wschodnich, a także docenienie ich obecności i wkładu w życie kościelne w Niemczech.

Jak świętujecie 65. rocznicę powstania egzarchatu?

– Przede wszystkim rocznicę chcemy uczcić modlitwą dziękczynną. Centralnym momentem obchodów będzie Boska Liturgia w najbliższą niedzielę, w katedrze Opieki Najświętszej Bogurodzicy i św. Andrzeja Pierwszego Powołanego. Przewodniczyć jej będzie zwierzchnik UKGK, abp Światosław Szewczuk w asyście biskupów Stałego Synodu i gości. W ramach obchodów odbywają się spotkania z kierownictwem Ukraińskiego Wolnego Uniwersytetu, z przedstawicielami ukraińskich organizacji publicznych i wolontariackich, z duchowieństwem, zakonnikami i nasz młodzieżą, która w tych dniach ma swój kongres w Monachium.