Bp Janocha o Leszku Mądziku: Artysta z darem kontemplacji

To był wielki artysta, który stawiał podstawowe pytania egzystencjalne –  powiedział KAI o zmarłym Leszku Mądziku, twórcy Sceny Plastycznej KUL, bp Michał Janocha. Przewodniczący Rady Episkopatu ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego dodał, że artysta posiadał dar głębokiej kontemplacji.

Bp Janocha kilka tygodni temu uczestniczył w prezentacji książki “Sztuka a cierpienie”, która była pokłosiem sesji zorganizowanej w 1990 roku na 30-lecie Sceny Plastycznej KUL. “Jadąc do Lublina już wiedziałem, że Profesora nie będzie. Zadzwoniłem do niego dzień po tej promocji, 27 lutego. Nie przypuszczałem, że to będzie nasza ostatnia rozmowa” wspomina duchowny. 

Dodał, że książka o sztuce i cierpieniu, z tekstami grona wybitnych uczonych –  Wiesława Juszczaka, Józefa Tischnera, Janusza Pasierba, Jerzego Nowosielskiego, Ireny Sławińskiej i Stefana Sawickiego – jest w istocie testamentem samego Mądzika. Jak dodał, samemu artyście bardzo zależało na wydaniu książki z tekstami sprzed wielu lat.

“Traktuję tę książkę jako jego testament, bo tematyka cierpienia była właściwie nieustannie obecna w tych spektaklach” – ocenia profesor UW na Wydziale Artes Liberales. “To był wielki artysta, który stawiał podstawowe pytania egzystencjalne: kim jestem, po co żyję, dlaczego cierpię, dlaczego umieram?” – zaznacza historyk sztuki. Jak dodaje charakterystyczna dla teatru Mądzika asceza słowa jeszcze bardziej wydobywały siłę obrazu, gestu, światła. 

“Pamiętam do dziś spektakl “Cień” z muzyką Arvo Pärta grany na dziedzińcu kieleckiego Wzgórza Zamkowego. Takich rzeczy się nie zapomina” – mówi bp Janocha dodając, że Artysta posiadał głęboki dar kontemplacji.

Reżyser był też członkiem Rady Episkopatu do Spraw Kultury i Dziedzictwa Kulturowego. “Pamiętam jego różne uwagi i przemyślenia, którymi się dzielił i które znacznie przekraczały horyzont spraw bieżących. Mówił tak “de profundis” (z głębokości) i cała właściwie jego sztuka i twórczość, teksty, zdjęcia i przede wszystkim teatr, który tak się pokornie nazywał się Sceną Plastyczną KUL –  był de profundis” – powiedział bp Janocha. Przypomniał, że ostatni spektakl Leszka Mądzika nosił tytuł “Kres”.

Leszek Mądzik urodził się w 1945 roku, w Bartoszowicach na Kielecczyźnie, ukończył Liceum Plastyczne w Kielcach. Po maturze podjął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w 1970 roku, a więc w rok po założeniu Sceny Plastycznej wystawił swoją pierwszą sztukę „Ecce Homo”.

Jego autorski teatr klasyfikowany jest jako „teatr narracji plastycznej”. Głównymi środkami wypowiedzi są przestrzeń i światło, nieliczne postacie i przedmioty zanurzone w głębię i mrok nieskończoności scenicznej. Całkowicie pozbawiony słowa, wypowiada się za pomocą plastyki, wspomaganej muzyką i grą aktorów.

Powstało ponad 20 premier, m.in. Ecce homo (1970); Wieczerza (1972), Ikar (1974), Zielnik (1976), Wilgoć (1978), Wrota, (1989), Tchnienie (1992), Odchodzi (2003), Przejście (2012), Gorset (2016), Kres (2020)

Teatr Mądzika prezentował swoje spektakle na ponad sześćdziesięciu międzynarodowych festiwalach teatralnych na wszystkich kontynentach, m.in. w Palermo, Glasgow, Moskwie, Wilnie, Teheranie, Avignon, New Delhi, Sydney oraz w Kolumbii, Syrii, Meksyku, Nowej Zelandii. Brał udział we wszystkich ważniejszych polskich festiwalach teatralnych.

Artysta otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia m.in. dwukrotnie na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Eksperymentalnych w Kairze, na Festiwalu TIATF w Toyamie w Japonii, nagrodę specjalną na Międzynarodowym Festiwalu „A World Class A ACT” w Racine w USA, nagrodę Polskiego Ośrodka ITI Sekcji Krytyków Teatralnych za wkład do teatru światowego.

Leszek Mądzik był wielokrotnie nagradzany w kraju i na świecie. Otrzymał m.in. Nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Zasługi Pro Ecclesia et Pontifice, Nagrodę Specjalną Totus.