Bp Miziński: powodzenie działań komisji kościelnych i rządowych możliwe przy założeniu woli konstruktywnego dialogu

– Wszelkie działania gremiów, które działają w obszarze relacji między państwem a Kościołem mogą się cieszyć powodzeniem jedynie przy założeniu woli konstruktywnego dialogu, z poszanowaniem wzajemnym stron, i mając na względzie dobro obywateli – mówił bp Artur Miziński, były Sekretarz Generalny KEP i przewodniczący Kościelnej Komisji Konkordatowej, w wystąpieniu podczas konferencji „Relacje państwo – Kościół. Podstawowe zasady państwa prawa”, która odbyła się dziś w Sekretariacie KEP w Warszawie. Bp Miziński przybliżył historię i sposób pracy zarówno Komisji Konkordatowych – Rządowej i Kościelnej jak i Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu i Konferencji Episkopatu Polski. Podkreślił, że posiedzenia tych gremiów są przykładem przestrzeni, która powinna odzwierciedlać konsensualny tryb regulowania relacji państwo-Kościół.

Wszystkie teksty z Konferencji „Relacje państwo-Kościół. Podstawowe zasady państwa prawa” publikujemy TUTAJ.

Pełny tekst wykładu publikujemy TUTAJ.

Bp Miziński przypomniał krótko historię i zasady funkcjonowania Komisji Wspólnej. Podkreślił, że nie jest ona ani organem władzy państwowej, ani kościelnej. Powołana została w celu utrzymywania stałych kontaktów między Rządem i Konferencją Episkopatu Polski dla rozwiązywania problemów dotyczących stosunków między Państwem i Kościołem katolickim w RP. – Komisję powinna charakteryzować postawa dialogu, wzajemnego porozumienia i chęci polubownego załatwiania spraw związanych ze stosowaniem ustawy wyznaniowej – powiedział. – Ideą działalności Komisji Wspólnej jest dialog i pełne szacunku poszukiwanie consensusu w sprawach istotnych dla rozwoju stosunków między Państwem i Kościołem katolickim w Rzeczypospolitej Polskiej – dodał.

Omówił też sposób funkcjonowania dwóch Komisji Konkordatowych – Kościelnej i Rządowej, które działają niezależnie a ich wspólne posiedzenia odbywają się według potrzeby. Wskazał na zagadnienia, które były przedmiotem prac komisji, m.in. kwestie tzw. małżeństwa konkordatowego, czy też cały szereg problemów związanych z finansami Kościoła.

Bp Miziński przedstawił skład Komisji Kościelnej, zwrócił natomiast uwagę, że skład Rządowej Komisji Konkordatowej nie jest znany i nie wiadomo nawet, czy ta Komisja została obecnie powołana.

Prelegent zwrócił uwagę, że omawiane gremia – mimo, że same w sobie nie posiadają kompetencji ustanawiania prawa – mogą mieć pozytywny wpływ na kształtowanie relacji Państwo-Kościół, także w aspekcie normatywnym. – Wszelkie jednak działania – zarówno Komisji Wspólnej, jak i Komisji Konkordatowych – mogą cieszyć się powodzeniem jedynie przy założeniu woli konstruktywnego dialogu, z poszanowaniem wzajemnym stron, i mając na względzie dobro obywateli, których znaczna część jest osobami wierzącymi, przynależącymi do Kościoła Katolickiego lub innych kościołów czy związków wyznaniowych – podkreślił.

Przedstawił też szczegółowo historię rozmów na temat zastąpienia Funduszu Kościelnego dobrowolna asygnata podatkową, które prowadzone były w latach 2021 – 2013 na forum Komisji Konkordatowych, które rozpoczęły się w kwietniu 2012 r.  Uzyskano wówczas zgodę na przygotowanie projektu dwustronnej umowy między Radą Ministrów a Konferencją Episkopatu działającą z upoważnienia Stolicy Apostolskiej.

W kolejnych miesiącach odbyło się szereg spotkań grona ekspertów strony kościelnej i rządowej. Ustaleń wymagało wiele kwestii szczegółowych, m.in. wysokość asygnaty podatkowej (0,3%- 0,5%), okres przejściowy podczas którego z budżetu państwa miała być wypłacana kościołom i innym związkom wyznaniowym różnica między tym, co zadeklarowali podatnicy a kwotą ok. 90–100 mln zł, przekazywaną w tamtym czasie z budżetu na Fundusz Kościelny.

Bardzo istotną kwestią, która była przedmiotem ustaleń było uzgodnienie trybu procedowania, a mianowicie przyjęcie, że podstawą działań będzie art. 27 Konkordatu, który brzmi: „Sprawy wymagające nowych lub dodatkowych rozwiązań będą regulowane na drodze nowych umów między Układającymi się Stronami albo uzgodnień między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencją Episkopatu Polski upoważnioną do tego przez Stolicę Apostolską.”

Strony uzgodniły więc, że zespoły ekspertów wypracują treść umowy pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski a Rządem RP, która będzie podstawą przyszłych rozwiązań ustawowych – załącznikiem do tej umowy miałby być konkretny projekt ustawy, który Rząd złożyłby w Sejmie.

Efektem tych prac był rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz niektórych innych ustaw (projekt z 25 lipca 2013 r.). zakładający m. in. likwidację Funduszu Kościelnego oraz wprowadzenia  odpisu podatkowego w wysokości 0,5%.

Niestety przygotowane rozwiązanie budziło  obawy niektórych mniejszościowych związków wyznaniowych, które miały wątpliwości czy ze względu na rozproszenie ich wiernych poziom deklarowanych wpłat nie będzie zbyt niski. Z tego powodu nie doszło do realizacji planów przekształcenia Funduszu Kościelnego i zastąpienia go odpisem podatkowym.

Konferencja „Relacje państwo-Kościół. Podstawowe zasady państwa prawa”, która odbyła się dziś w Sekretariacie KEP w Warszawie,  zorganizowana została przez Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL, Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski i Katolicką Agencję Informacyjną. W konferencji udział wzięli Współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu abp Józef Kupny i min. Tomasz Siemoniak a także Prymas Polski abp Wojciech Polak, premier Władysław Kosiniak – Kamysz oraz liczne grono ekspertów.