CBOS: działalność Kościoła pozytywnie ocenia 48% Polaków

Prawie połowa (48%) Polaków ocenia pozytywnie działalność Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Oceny te są nieco lepsze niż przed sześcioma miesiącami, gdy dobrze wypowiadało się o Kościele 44% respondentów CBOS.

Opinie o funkcjonowaniu Kościoła rzymskokatolickiego są według badania CBOS lepsze niż przed sześcioma miesiącami. Blisko połowa Polaków (48%, wzrost o 4 punkty procentowe) ocenia je dobrze, natomiast przeciwnego zdania jest dwie piąte badanych (41%, spadek o 4 punkty).

W swoim raporcie analitycy CBOS zauważają, że poza zaangażowaniem w praktyki religijne, które z oczywistych względów współwystępuje z pozytywnymi ocenami Kościoła, z aprobatą o działalności Kościoła wypowiadają się w znacznej mierze zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości oraz respondenci mający poglądy prawicowe. W większym stopniu niż przeciętnie są to także starsi badani (55+), mieszkańcy wsi, osoby z wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym, robotnicy niewykwalifikowani, rolnicy, a także respondenci uzyskujący niskie dochody per capita (poniżej 2999 zł).

Krytycznie o Kościele rzymskokatolickim, poza niezaangażowanymi religijnie, częściej niż pozostali mówią potencjalni wyborcy ugrupowań rządzących, szczególnie Lewicy i Koalicji Obywatelskiej, oraz respondenci identyfikujący się z lewicą. Poziomem negatywnych ocen wyróżniają się także badani mający od 25 do 34 lat, mieszkańcy dużych i największych miast, respondenci najlepiej wykształceni, przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści, pracownicy administracyjno-biurowi, technicy i średni personel, prywatni przedsiębiorcy oraz ankietowani uzyskujący wysokie dochody per capita (od 4000 zł lub więcej).

Pozytywnie mówią o Kościele ci, którzy uczestniczą w praktykach religijnych kilka razy w tygodniu (76%) i raz w tygodniu (77%), prawie połowa (47%) chodzących do kościoła 1–2 razy w miesiącu, 37% uczestniczących w praktykach religijnych kilka razy w roku. W ogóle nie uczestniczący wypowiadają się pozytywnie o Kościele jedynie w 15%.

Dobrze ocenia Kościół 83% wyborców PiS, 44% wyborców Konfederacji, 38% elektoratu Trzeciej Drogi, 23% – Koalicji Obywatelskiej i 15% wyborców Lewicy.

Jeśli chodzi o przedział wiekowy, 40% młodzieży (18-24 lata) mówi o Kościele dobrze a 45% – źle. Respondenci 35–44 lata w 46% mówią o Kościele dobrze, a w 45% – źle.

Pozytywne oceny nieco spadają w grupie wiekowej 45–54 lata: tu 40% dobrze ocenia Kościół, a źle 44%. Z kolei w przypadku osób w wieku 55–64 lata jest to odpowiednio 58% i 35%.

Największym zaufaniem obdarzają Kościół osoby najstarsze, w przedziale „65 lat i więcej” pozytywną opinię wystawia mu 60% a negatywną 31%.

W komentarzu do badania jego autor Michał Feliksiak tłumaczy, że zostało ono przeprowadzone w czasie klęski żywiołowej spowodowanej powodzią w południowych rejonach Polski. „Działania niektórych instytucji i służb wobec powodzi bez wątpienia przełożyły się opinie o ich pracy” – wyjaśnia socjolog. Dlatego jako „najlepsze z kiedykolwiek zarejestrowanych” są obecnie notowania wybranych w tegorocznych wyborach władz samorządowych (76%). Wyraźnie poprawiły się też opinie o pracy policji i Straży Granicznej oraz w mniejszym stopniu wojska. Lepsze są też w tym kontekście oceny Kościoła katolickiego.

Warto przypomnieć, że sformułowanie pytania dotyczącego oceny działalności Kościoła było od roku 1989 kilkakrotnie zmieniane. Do września 1989 pytanie brzmiało: „Przedstawię Panu(i) listę organizacji, grup i osób z życia publicznego kraju. Jak Pan(i) ocenia działalność każdej z nich? Czy zgadza się Pan(i), że ich działalność dobrze służy społeczeństwu i jest zgodna z jego interesami?”. Od listopada 1989 do października 1991: „Proszę teraz ocenić działalność różnych instytucji, organizacji oraz osób pełniących ważne funkcje w kraju. Czy, Pana(i) zdaniem, działalność Kościoła rzymskokatolickiego dobrze służy społeczeństwu i jest zgodna z jego interesami?”. Od marca 1992 do sierpnia 1997: „Proszę Pana(ią) o ocenę działalności różnych instytucji i organizacji. Czy, Pana(i) zdaniem, działalność Kościoła rzymskokatolickiego dobrze służy społeczeństwu?” Od grudnia 1997 zadajemy pytanie: „Proszę Pana(ią) o ocenę działalności różnych instytucji i organizacji. Jak by Pan(i) ocenił(a) działalność Kościoła rzymskokatolickiego?”. Jednak, jak wskazuje analiza wyników, zmiany w brzmieniu pytania nie wpłynęły znacząco na odpowiedzi badanych.

Badanie wybranych instytucji i urzędów w kraju przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Każdy respondent wybierał samodzielnie jedną z metod: wywiad bezpośredni z udziałem ankietera, wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem lub samodzielne wypełnienie ankiety internetowej. Badanie zrealizowano od 12 do 22 września 2024 r. na próbie liczącej 941 osób.