Czy kino może nawrócić człowieka? – książka o „Pasji”

„Jedną z przyczyn doprowadzenia sporu o »Pasję« do temperatury wrzenia jest oczekiwanie od tego filmu prawdziwego cudu” – uważa Mariola Dopart, autorka eseju „Czy kino może nawrócić człowieka?”. Książka poświęcona recepcji filmu Mela Gibsona ukazała się nakładem krakowskiego wydawnictwa Homini.

Zdaniem autorki dyskusja wokół „Pasji” była chaotyczna i oparta na z góry założonych tezach. „Ważne pytania, na które warto odpowiedzieć, zastąpiono gotowymi odpowiedziami, a część ich sformułowano w krakowskim kinie »Kijów« jeszcze przed oficjalną premierą filmu” – pisze autorka.
„Niejeden widz chciałby, żeby Mel Gibson zrobił za wszystkich czarną robotę: niech POKAŻE zwycięstwo nad szatanem, miłosierdzie Boże, tajemnicę Zmartwychwstania, pokonanie grzechu, etc., etc. Inni z kolei pragnęliby, żeby ten sam Gibson tym samym filmem niechcący udowodnił, że nie tylko tego nie da się pokazać, ale że głupi są ci, którzy w religijne banialuki wierzą” – czytamy w książce.
Zdaniem Dopartowej „nigdy wcześniej żaden film o tematyce religijnej, nawet godzący w Ewangelię, nie wywołał w naszej kulturze tylu emocji, bo nigdy wcześniej kultura ta nie uświadamiała sobie z taką jasnością, że wszyscy doszliśmy do muru, że nie da się iść dalej w tym modelu kultury i cywilizacji”.
Autorka zwraca uwagę, że spory o „Pasję” nacechowane były częstym przeskakiwaniem z jednego aspektu na drugi i mieszaniem płaszczyzn należących do dziedziny filmu z eschatologią, mistycyzmem, ekonomią, psychiatrią kliniczną, teologią, biblistyką i historią sztuki.
„Burzliwa recepcja ostatniego dzieła Mela Gibsona pokazuje niespodziewaną, niezwykłą w tej rzeczywistości, potrzebę stworzenia prawdziwego wizerunku Jezusa, przywrócenia mu należnego miejsca” – podkreśla Mariola Dopartowa, która w filmie Gibsona widzi szansę dla „kultury poszukującej tożsamości”.
Maria Jankun-Dopartowa jest historykiem filmu i krytykiem. Pracuje jako adiunkt w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jest współredaktorem książki zbiorowej „Człowiek z ekranu. Z antropologii postaci filmowej” oraz autorką książek „Labirynt Polańskiego” i „Gorzkie kino Agnieszki Holland”.
Książka „Czy kino może nawrócić człowieka?” ma otwierać serię małych, popularnych książeczek napisanych z myślą o szerokim kręgu odbiorców.