Dzień Matki u krakowskich Klarysek. Nabożeństwo przed bezcenną ikoną

Ikona Matki Bożej, przed którą modliła się bł. Salomea, zostanie wystawiona podczas specjalnego nabożeństwa z okazji Dnia Matki w jubileuszowym roku 750-lecia śmierci pierwszej polskiej klaryski. To wyjątkowa okazja, bo pochodzący z XII wieku wizerunek nie jest pokazywany publicznie. Bizantyjska ikona mozaikowa jest jedną z niewielu, które zachowały się do naszych czasów.

Nabożeństwo przed niezwykłą ikoną odbędzie się 26 maja w kościele św. Andrzeja w Krakowie. „Wybierając tą datę chodziło nam o to, aby to był czas maryjny. W dodatku Dzień Matki jest szczególnym dniem Maryi jako naszej Matki i dobrym czasem do modlitwy za wszystkie matki” – powiedziała KAI ksieni krakowskiego klasztoru klarysek s. Joanna Długa OSC.

Bizantyjska ikona mozaikowa z XII w. jest jedną z niewielu, jakie dotrwały do naszych czasów. Przedstawia Marię Chalkopratejską (Hagiosoritissę). Matka Boska ukazana jest na złotym tle, odziana w ciemnoczerwoną sukienkę z długimi rękawami i welon o wzorzystym ornamencie. Nad czołem Maryi widnieje grecki, złoty krzyżyk. Cechą charakterystyczną Hagiosoritissy jest gest rąk Maryi, uniesionych na znak wstawiennictwa. Zwrócona jest w stronę postaci Chrystusa.

Tradycja klasztorna łączy Hagiosoritissę z bł. Salomeą. Piastówna prawdopodobnie otrzymała ikonę w czasie swego wieloletniego pobytu na Węgrzech.

Ikona jest przechowywana w klasztornym skarbcu. „Nie jest eksponowana publicznie, czasami w bardzo wyjątkowych sytuacjach pokazujemy ją osobom czy grupom, które o to proszą, odpowiednio uzasadniając swoją prośbę” – wyjaśnia ksieni krakowskich klarysek.

W klasztorze sióstr klarysek w Krakowie przechowywane są szczególne pamiątki po bł. Salomei. Do najcenniejszych należy ikona mozaikowa Matki Bożej. W skarbcu znajdują się również: graduał z poł. XIII wieku, który jest efektem reformy liturgicznej franciszkanów, spisany 30 sierpnia 1268 r. testament błogosławionej, tłok pieczętny oraz relikwiarze z relikwiami starożytnych męczenników Fabiana i Sebastiana, św. Doroty i św. Katarzyny, św. Wojciecha, św. Jana Chrzciciela oraz św. Barbary. Klasztor posiada także szczególne skarby: włosienicę bł. Salomei i trzy relikwiarze bł. Salomei, które zawierają cząstki jej kości.

W Polsce jest sześć klasztorów klarysek: w Krakowie, Starym Sączu, Miedniewicach, Sitańcu koło Zamościa, w Sandomierzu i Skaryszewie. Żyje w nich ponad 100 sióstr. Najstarsza krakowska klaryska ma 82 lata, a najmłodsza 20.

Błogosławiona Salomea urodziła się w roku ok. 1211 jako córka Leszka Białego i Grzymisławy. Jako kilkuletnia dziewczynka została zaślubiona Kolomanowi, synowi króla Węgier i oddana na dwór węgierski. Wraz z mężem żyli w białym małżeństwie. W wieku 30 lat została wdową i wróciła do Krakowa na dwór młodszego brata Bolesława Wstydliwego. Podjęła decyzję, żeby swoje życie oddać Bogu i w 1245 roku przywdziała habit, stając się pierwszą polską klaryską. Sprowadziła siostry z klasztoru z Pragi i założyła pierwszy klasztor w Zawichoście. Po jakimś czasie, ze względów bezpieczeństwa, siostry przeniosły się do Skały koło Krakowa. Salomea umarła w 1268 roku i została pochowana w bazylice oo. franciszkanów w Krakowie. Została beatyfikowana w 1673 r.