Ekumeniczny imperatyw!

Pod hasłem „Życzliwymi bądźmy”, zaczerpniętym z Dziejów Apostolskich (Dz 28,2), od 18 do 25 stycznia obchodzony jest na całym świecie – także w Polsce – Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan.

Tydzień ten jest okazją a nawet zobowiązaniem, abyśmy jako chrześcijanie różnych konfesji odkryli, że dążenie do odbudowy podzielonego Kościoła jest prostą realizacją testamentu Jezusa Chrystusa: „Aby wszyscy stanowili jedno” (J. 17. 21). Nie jest to zadanie dla pasjonatów ekumenizmu czy teologów specjalizujących się w tym zagadnieniu, ale obowiązek każdego z nas.

Święty Jan Paweł II mówił, że ekumenizm winien być „imperatywem sumienia” każdego wierzącego. „Kościół katolicki z nadzieją podejmuje dzieło ekumeniczne jako imperatyw chrześcijańskiego sumienia oświeconego wiarą i kierowanego miłością” – pisał w swej słynnej encyklice „Ut unum sint”. Przypominał, że „ta jedność, którą Pan dał swemu Kościołowi i którą pragnie ogarnąć wszystkich, nie jest czymś mało istotnym, ale stanowi centralny element Jego dzieła”. Ekumenizm należy więc do samej istoty misji Kościoła.

Co zatem można zrobić?

Pierwszym obowiązkiem chrześcijanina jest modlitwa w intencji jedności, także wspólna modlitwa z przedstawicielami innych Kościołów. I temu właśnie służy Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, który ma już ponad 100-letnią tradycję.

Niezbędnym elementem wzajemnego zbliżenia jest nawrócenie. Nie ma ekumenizmu bez głębokiego nawrócenia każdego z nas. Bo im bliżsi będziemy Jezusa, tym bardziej będziemy bliżsi sobie nawzajem. A do nawrócenia niezbędny jest rachunek sumienia, umożliwiający  przekroczenie zastarzałych nieporozumień i wzajemnych uprzedzeń.

Konieczny jest też ekumeniczny dialog między Kościołami. Jego celem jest wyjaśnianie doktrynalnych różnic, przezwyciężanie fałszywych interpretacji oraz  poszukiwanie wspólnych elementów.  Taki dialog prowadzony jest przez  Kościół katolicki od Soboru Watykańskiego II – zarówno z Kościołem Prawosławnym jak i Kościołami tradycji reformowanej.  Jednym z najbardziej spektakularnych jego osiągnięć była wspólna deklaracja Kościoła katolickiego i Światowej Federacji Luterańskiej o usprawiedliwieniu z 1999 r., prezentująca wspólne rozumienie tego pojęcia, dzielącego Kościoły przez kilka wieków.

Jeśli chodzi o dialog ekumeniczny w Polsce, wielkim osiągnięciem było podpisanie w 2000 r. wspólnej deklaracji o wzajemnym uznaniu chrztu przez Kościoły zrzeszone w Polskiej Radzie Ekumenicznej  i Kościół rzymskokatolicki. Taki dokument istnieje tylko w kilku krajach Europy. W związku z tym centralne nabożeństwo tegorocznego Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan odbędzie się 23 stycznia w luterańskim kościele św. Trójcy w Warszawie – tam gdzie 20 lat podpisano deklarację.

Ważny jest też tzw. ekumenizm praktyczny czy raczej „ekumenizm miłości”, który polega na wspólnym zaangażowaniu wiernych  z różnych Kościołów, by „świat stawał się bardziej ludzkim”. Takich obszarów jest wiele, m.in.:  ekologia, praca na rzecz ubogich chorych i cierpiących, edukacja, kwestie sprawiedliwości społecznej, upominanie się o prawa uchodźców i migrantów, sprzeciw wobec przemocy, mowie nienawiści, itd. Pól do wspólnej pracy nigdy nie zabraknie.

Nie zapominajmy, że podział Kościoła zawsze będzie zgorszeniem. A w dzisiejszym – coraz bardziej odchodzącym od Boga świecie – zdołamy kogokolwiek przekonać  tylko wtedy, jeśli jako chrześcijanie będziemy zdolni do  wspólnego świadectwa, niezależnie od międzywyznaniowych różnic.

Marcin Przeciszewski

Prezes Katolickiej Agencji Informacyjnej.