Franciszek już wielorako zmienił Kościół – uważa watykanista Marco Politi

Papież Franciszek w znacznym stopniu przyczynił się do tego, że jego dotychczasowy pontyfikat stał się „punktem zwrotnym” w Kościele, nawet jeśli niektórzy tego nie dostrzegają. Do takiego wniosku doszedł włoski watykanista Marco Politi w wywiadzie dla austriackiego tygodnika katolickiego „Kirchen Zeitung” wydawanego w Linzu.

Zamiast oczekiwanego przez niektórych historycznego zwrotu, papież z Argentyny już w poprzednich latach dokonał wielu zmian. „Można krytykować papieża. Ale jeśli mówi się, że on tylko mówi, a nic nie zmienia, to uważam, że jest to błąd” – powiedział Politi.

Odniósł się konkretnie do reformy Kurii, którą Franciszek przedstawił 19 marca ogłaszając konstytucję apostolską „Praedicate Evangelium”. W centrum uwagi znalazły się trzy punkty: po pierwsze, Kuria ma stać się „organizacją pomocniczą papieża i biskupów w zadaniach ewangelizacji, zachowania wiary i czynnego miłosierdzia”, co konkretnie dokonało się poprzez nadanie priorytetu dykasterii ds. ewangelizacji. Po drugie, Franciszek doprowadził do deklerykalizacji Kurii, nie umieszczając już na czele prawie wszystkich dykasterii tylko kardynałów, ale także osoby świeckie – mężczyzn i kobiety. Po trzecie, ochrona nieletnich przed nadużyciami stała się „precyzyjnym celem działań władzy kościelnej” dzięki włączeniu komisji wyznaczonej do tego zadania do Kongregacji Nauki Wiary.

Jeśli chodzi o rolę kobiet, Politi ma wrażenie, że w Kościele jest zarówno duży postęp, jak i silny opór. Z jednej strony, poza nielicznymi wyjątkami, jeszcze dziesięć lat temu nie było kobiet na kierowniczych stanowiskach w Kurii, podczas gdy obecnie kobiety zajmują na przykład stanowiska podsekretarza w Radzie Stałej Synodu Biskupów, Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia, Watykańskiej Radzie ds. Gospodarki czy sekcji ds. relacji z państwami w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej. Z kolei brak „postępu” w sprawie diakonatu kobiet wynika z „podziału opinii” na ten temat w Kościele i z faktu, że papież Franciszek „nie może nie liczyć się z tym, co na ten temat myśli się w konferencjach biskupów”.

Politi dostrzega też potrzebę większego zaangażowania świeckich w nominacje biskupie widząc w tym „reformę, która wciąż czeka na realizację”. Zdaniem Franciszka, czasami „dobrzy duszpasterze” zostają biskupami, „ale prawdopodobnie brakuje im do tego odpowiedniego poziomu intelektualnego i teologicznego”. „Brakuje takiego poziomu, który panował w okresie soborowym i posoborowym” – wyznał watykański ekspert.

Ogólnie rzecz biorąc, Politi postrzega on Franciszka jako „papieża, który zlikwidował obsesję Kościoła na punkcie seksualności”. „Położył kres demonizacji homoseksualistów” – podkreślił Politi. Zwrócił uwagę, że w „watykańskich szeregach przeprowadził «czystkę», usuwając wielu biskupów w uwikłanych w sprawy nadużyć seksualnych, m.in. usuwając kardynała Theodore’a McCarricka z Kolegium Kardynalskiego i stanu duchownego. „Dostojnicy nie będą już dłużej chronieni przed postępowaniami prawnymi” – powiedział dodając, że papież podjął również kroki w kierunku decentralizacji zarządzania Kościołem.

Politi wskazał na problematyczne „podziały w Kościele powszechnym”. Zwrócił uwagę, że dziś nie ma już wielkiej, ogólnoświatowej debaty kardynałów, biskupów i teologów. „Raczej każda konferencja biskupów zajmuje się tylko swoim ogródkiem, co osłabia dzisiejszy katolicyzm” – stwierdził i dodał: „Aby zaradzić tej słabości, tematy obecnego Synodu Biskupów: Kościół jako komunia oraz uczestnictwo i misja muszą być żywo dyskutowane w diecezjach i konferencjach biskupich. W przeciwnym razie nie należy się spodziewać nowej dynamiki”.