Greta Thunberg i przedstawiciel tubylczej ludności Brazylii laureatami „alternatywnego Nobla”

Szwedzka działaczka na rzecz ochrony klimatu Greta Thunberg oraz Davi Kopenawa, jeden z najbardziej znanych rzeczników ludów tubylczych Brazylii, zostali laureatami „alternatywnej nagrody Nobla”. Jak poinformowała Fundacja Right-Livelihood 25 września, wśród wyróżnionych w tym roku „alternatywnym Noblem” obok 16-letniej Szwedki i 63-letniego założyciela organizacji tubylców „Hutukara Associacao Yanomami”, są też dwie obrończynie praw człowieka z Chin oraz Zachodniej Sahary.

Thunberg otrzymuje nagrodę za to, że jej polityczny apel o pilne podjęcie kroków na rzecz ochrony klimatu spotkał się z uwagą całego świata, poinformowano w uzasadnieniu przyznania wyróżnienia. Podkreślono, że dziewczynka jest „głosem pokolenia, które będzie musiało ponosić konsekwencje politycznej porażki w zwalczaniu zmian klimatycznych”. Thunberg posiada „wyraźny kompas” i osobiste kompetencje. Szwedzka działaczka podziękowała za to „ogromne uznanie”. Podkreśliła jednocześnie, że wyróżnienie przyjmuje nie dla siebie, ale w imieniu światowego ruchu na rzecz ochrony naszej planety.

Rzecznik tubylczej ludności Yanomami, Davi Kopenawa i jego brazylijskie stowarzyszenie Hutukara Associacao Yanomami otrzymali „alternatywnego Nobla” za zaangażowanie na rzecz ochrony regionu Amazonii. Kopenawa jest centralnym „głosem” w walce ludów tubylczych na rzecz zachowania ich macierzystych terenów oraz przeciwko interesom wielkich koncernów kopalnianych oraz hodowli zwierząt.

Kolejna tegoroczna laureatka, to afrykańska działaczka na rzecz praw człowieka, 53-letnia Aminatou Haidar, wyróżniona za „niewzruszony i pokojowy opór” w dążeniu do sprawiedliwości i samookreślenia dla ludu Sahary Zachodniej. Natomiast 58-letnia prawniczka Guo Jianmei zostala uhonorowana za „przełomową i wytrwałą pracę na rzecz umocnienia praw kobiet w Chinach”.

Right Livelihood Award, nagroda za „prawidłowy sposób życia”, znana powszechnie jako „alternatywny Nobel“, przyznawana jest za „budowanie lepszego świata“. Jest to wyróżnienie i wsparcie dla ludzi, którzy we wzorowy sposób odpowiedzieli na największe wyzwania, wobec których stoi ludzkość.

Każdy z laureatów otrzymuje milion szwedzkich koron (94 tys. euro). „Alternatywna nagroda Nobla“ przyznawana jest od 1980 roku przez fundację „Right Livelihood Award” rokrocznie czterem osobom i organizacjom. Dotychczas otrzymało ją 140 osób z niemal 60 krajów.

Pierwszymi laureatami „alternatywnego Nobla“ byli w 1980 Hassan Fathy z Egiptu za koncepcje przedstawione w książce „Architektura dla biednych” oraz międzynarodowa organizacja Plenty International Stephen Gaskin, działająca w Stanach Zjednoczonych, Lesotho i Gwatemali, propagująca programy pomocowe dla potrzebujących zarówno w krajach bogatej Północy, jak i biednego Południa.

Laureatami byli m.in. brazylijski teolog wyzwolenia Leonardo Boff (w 2001) i Bianca Jagger (2004) z Nikaragui za działalność na rzecz praw człowieka i sprawiedliwości społecznej. Jednym z czworga zdobywców nagrody w 2010 został pochodzący z Austrii biskup brazylijskiej prałatury terytorialnej – Erwin Kräutler za wielkie zaangażowanie w obronę praw ludności tubylczej w Amazonii oraz za wkład w zachowanie przed zniszczeniem tropikalnych lasów Amazonii. Natomiast w 2011 roku „alternatywnego Nobla“ otrzymał po raz pierwszy Chińczyk Huang Ming za aktywność w dziedzinie energii słonecznej.

Fundatorem nagrody jest dziennikarz i filatelista, 75-letni Carl Wolmar Jakob von Uexküll, były członek Parlamentu Europejskiego. Wcześniej Uexküll starał się sfinansować Nagrodę Nobla w dziedzinie ekologii i rozwoju, co jednakże odrzucił Komitet Noblowski, który przyznaje Nagrody Nobla za osiągnięcia naukowe, literackie i pokojowe.

Laureaci Right Livelihood Award są ogłaszani z reguły pod koniec września w centrum prasowym szwedzkiego MSZ, a nagrody wręczane są na początku grudnia w siedzibie szwedzkiego parlamentu w Sztokholmie. W tym roku uroczystości odbędzie się 4 grudnia.