Droga do Chrystusa wiedzie przez pustynię pełną węży – taki wystrój Grobu Pańskiego można zobaczyć w dominikańskim kościele św. Jacka na Starówce. To pokrótce ukazana historia zbawienia, a jednocześnie przestroga przed niebezpieczeństwami zejścia z drogi wiary.

Obok symboli nowego życia i Zmartwychwstania, właśnie symboliczne ukazane wezwania, by nie „odrzucać Krzyża” i nie zatracać wartości patriotycznych, dominują w wystrojach Grobów Pańskich w warszawskich kościołach.

– Warszawa jest tym miejscem, gdzie nas, mieszkańców, miasta dotyka zbawienie – mówi dominikanin, brat Piotr Wtykło, autor i wykonawca Grobu Pańskiego w *kościele św. Jacka*. Dlatego na Krzyżu znajduje się postać Chrystusa Zmartwychwstałego, a tłem jest panorama Starego Miasta. Jego dłonie unoszą się w geście błogosławieństwa i „powstrzymania przed złem”.

Na pustyni rozścielającej się pod Krzyżem widać ogromnego Węża Kusiciela w kłębowisku innych węży i ścieżkę wykonaną z zielonego sukna, prowadzącą do Zbawiciela. Ma symbolizować, że zejście z drogi wiary jest narażaniem się na niebezpieczeństwo i śmierć. Zieleń symbolizuje nadzieję i uzdrowienie. W tym kolorze jest droga i ołtarz, na którym ustawiono monstrancję i kwiaty. Obok Grobu na kawałku płótna spisane są cytaty ze Starego i Nowego Testamentu.

W *kościele akademickim św. Anny* o masywny drewniany Krzyż, ustawiony nad złożonym do grobu Chrystusem, wsparty jest złamany Sztandar Polski. Ze sztandaru zwisają rozprute srebrne nici hasła: „Bóg, Honor, Ojczyzna”. W miejscu gdzie sztandar dotyka Krzyża umieszczono zieloną gałązkę.

– Chcieliśmy w ten sposób przekazać Polakom, młodzieży i studentom przesłanie o charakterze religijnym, ale też patriotycznym i społecznym – wyjaśnia ks. rektor Bogdan Bartołd. – Nasz Grób Pański ma zmuszać do refleksji nad tradycyjnymi dla Polaków wartościami. Sztandar symbolizuje to, co święte i ważne dla narodu. Złamany drzewiec ma ukazywać odchodzenie ludzi od tych wartości. Zielona gałązka wyrastająca z Krzyża to oczywiście symbol życia i odrodzenia.

Podobną wymowę ma Grób Pański w *Bazylice Świętego Krzyża*. Jest on ustawiony w miejscu, gdzie ma być odbudowany Ołtarz Najświętszego Sakramentu, który z woli Ojca Świętego ma być wyniesiony do godności Ołtarza Ojczyzny. Pod czterometrowym Krzyżem okrytym flagą w barwach narodowych, spoczywa postać złożonego do grobu Chrystusa. Nad nią unosi się biały orzeł.

%img_l(1)- Jest to piękny ptak, który tak jak nas unosił w różnych momentach historycznych, tak teraz uniesie Zbawiciela na swoich skrzydłach. Taki wystrój Grobu ma skłaniać do przemyśleń narodowych w przeddzień naszego wstąpienia do Unii Europejskiej – mówi autor grobu, artysta grafik Ireneusz Chmurzyński. Dodał, że cytaty z dzieł Wyspiańskiego i Słowackiego wkomponowane w Grób Pański 3 maja br. zostaną umieszczone w odbudowywanym ołtarzu.

W *kościele św. Stanisława Kostki* na warszawskim Żoliborzu w przedstawieniu Grobu Pańskiego nawiązano do dwudziestej rocznicy śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Z Grobu Pańskiego wyrasta pałka, którą zabito ks. Jerzego. – W niedzielę wyrosną z niej wiosenne liście, jako znak nowego życia i wielkiego dobra – tłumaczy autor projektu, Dariusz Stańko. – W ten sposób staram się nawiązać do procesu beatyfikacyjnego ks. Jerzego – dodaje. Obok na podłodze wysypano węgiel i tli się ogień. Pośrodku znajduje się wierzba, na której rosną gruszki. – Chciałem w ten sposób pokazać oszustwa rządzących i ostrzec ludzi na przyszłość- tłumaczy Stańko.

W *Kościele Seminaryjnym Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Józefa Oblubieńca* pod namalowanym w Grobie Pańskim na białej ścianie Krzyżem widnieje wykonany sprayem napis: „Mane tekel fares” – „Uważaj, bo Pan cię podliczy”. Jest to cytat z Księgi Daniela – Uczta u Baltazara – i ma on przypominać o konsekwencjach przyjęcia lub odrzucenia Krzyża.

W Wielką Sobotę warszawiacy tłumnie nawiedzają groby Pańskie w wielu kościołach. Nasi reporterzy opisali i sfotografowali niektóre z nich na Starówce i w jej pobliżu.

Znad wyschłej i okrytej żałobą ziemi unosi się drabina do nieba a jej szczeblami są krzyże – taki wystrój Grobu Pańskiego zobaczyć można w kościele św. Jacka ojców *dominikanów* w Warszawie. Ten z pozoru tylko pesymistyczny krajobraz zawiera zapowiedź życia wiecznego. W wystroju Grobów Pańskich w warszawskich kościołach dominują symbole nowego życia i Zmartwychwstania. Nad miejscem złożenia ciała Chrystusa często też umieszczane jest oblicze Jezusa, które przypomina, że Pan jest wśród nas.
Do otwartych drzwi symbolizujących życie wieczne, w których widnieje czarny krzyż, prowadzi zielona droga życia doczesnego. Zdobią ją czerwone kwiaty – amarylisy. Kwiaty są symbolem dobrych uczynków i cierpienia. Tak wystrój Grobu Pańskiego w kościele Matki Bożej Łaskawej tłumaczą *jezuici*.
Również w kościele św. Jacka krzyż jest kluczem otwierającym życie wieczne. Drabina do nieba, której szczeblami są krzyże, unosi się nad czarną, okrytą żałobą ziemia. Z krainy cierpienia i łez do Ojca, który jest w niebie prowadzi jedna droga – Krzyż. To dzięki śmierci Jezusa, po szczeblach cierpienia możemy dostąpić zbawienia.
„Nie zasłoniłem mojej twarzy przed zniewagami i opluciem” – ten napis widnieje nad Grobem Pańskim w *archikatedrze św. Jana*. Powyżej figury Chrystusa wisi kopia Całunu Turyńskiego – twarz Jezusa. Przy schodach prowadzących do grobu kwitną białe kwiaty: symbol nowego życia, ale także Zmartwychwstania. Chrystus leży w grobie, ale zapowiada nam, że powróci, a Jego zwycięstwo nad śmiercią przyniesie nam życie wieczne.
Twarz Jezusa widnieje także nad grobami w kościele Wyższego Metropolitalnego *Seminarium Duchownego* i w kościele akademickim *św. Anny*. W tej ostatniej świątyni Chrystus patrzy na wiernych z kart otwartej Księgi Życia. Na sąsiedniej stronie widnieje napis: „Ja jestem z wami”.
Najbardziej imponująca konstrukcja ozdabia Grób Pański w kościele *św. Krzyża*. Monumentalny krzyż złożony z cierpiących postaci ludzkich unosi się nad szeregiem zdjęć ilustrujących Drogę Krzyżową Chrystusa. Symbole Męki Pańskiej połączone zostały ze współczesnymi fotografiami cierpiących ludzi. Po ostatniej stacji zawieszono lustro. Widz może spojrzeć sobie w twarz i odpowiedzieć na pytanie: „Co może cię jeszcze poruszyć?”
Tradycyjnie już w kościele *środowisk twórczych* na pl. Teatralnym Grób Pański jest repliką grobu w Jerozolimie. W tym roku okrągły, odsunięty głaz odkrywa wnętrze grobu ze złożonym w nim ciałem Chrystusa.