Hawana – spotkanie polskich misjonarzy pracujących na Kubie

Wzajemne poznanie swoich problemów i wymiana doświadczeń w ich rozwiązywaniu było celem spotkania polskich misjonarzy pracujących na Kubie, które odbyło się w dniach 6-7 listopada w Casa Sacerdotal, budynku Konferencji Biskupów Katolickich Kuby, w Hawanie.

Z Polski uczestniczyli: bp Jan Piotrowski, ordynariusz kielecki, przewodniczący Komisji Misyjnej Konferencji Episkopatu Polski, o. Kazimierz Szymczycha SVD, sekretarz Komisji Misyjnej Konferencji Episkopatu Polski, ks. Jerzy Limanówka SAC, prezes Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej Salvatti.pl oraz Nina Mocior z Caritas. Spotkanie było zorganizowane z inicjatywy polskiej ambasady na Kubie. Delegacja z Polski przybyła na zaproszenie biskupów kubańskich skierowane do abp. Tadeusza Wojdy do udziału w konferencji tutejszego episkopatu, która równolegle odbywała się w tym samym miejscu w Hawanie.

Witając gości Joanna Kozińska-Frybes, ambasador Rzeczypospolitej Polskiej na Kubie zaznaczyła, że celem pierwszego spotkania polskich misjonarzy pracujących na Kubie jest przede wszystkim wzajemne poznanie swoich problemów i wymiana doświadczeń w ich rozwiązywaniu. Polscy misjonarze są obecnie najbardziej zwartą i aktywną grupą Polonii kubańskiej. Część z nich pracuje na wyspie nawet od kilkunastu lat. Swoją obecnością i pomocą – poza wymiarem duszpasterskim – szerzą wiedzę o Polce i stanowią żywy dowód polskiej solidarności wobec najbardziej potrzebujących. Pani ambasador zaznaczyła, że rząd Polski, jak i organizacje pozarządowe poprzez programy pomocy rozwojowej mogą wspierać konkretne projekty społeczne, edukacyjne czy zdrowotne.

Uczestników spotkania powitał także nuncjusz apostolski na Kubie abp Antoine Camilleri. Podziękował przede wszystkim za dar misjonarzy, których Polska przysyła mimo kryzysu powołań u siebie. Wyraził wdzięczność nie tylko za ich pracę, ale i za duchowość, którą wyznacza bł. Ks. Jerzy Popiełuszko, którego 40. rocznicę męczeńskiej śmierci przeżywamy.

Bp Jan Piotrowski przedstawił rys historyczny polskich misji, szczególnie zaznaczając obecny stan polskiego zaangażowania misyjnego. Obecnie na misjach posługuje około 1700 polskich misjonarzy. W kontekście posługi na Kubie kierunek pracy wyznacza nam Jan Paweł II. On nie został wybrany po to, by obalić komunizm. On walczył o człowieka, czemu szczególny wyraz dał w swoim przemówieniu w ONZ w 1979 roku. Również i teraz posługa misyjna jest walką o człowieka w krajach misyjnych. Nie życzę Wam sukcesu, ale nawiązując do słów bł. Urszuli Ledóchowskiej, życzę Wam przede wszystkim owoców pracy, bo Ewangelia nie mówi o sukcesach, ale o owocach – podsumował bp Jan Piotrowski.

Poszczególni misjonarze dzielili się swoim doświadczeniem pracy. Praktycznie wszyscy uczestnicy spotkania czynnie uczestniczą w dożywianiu miejscowej ludności, szczególnie dzieci i osób starszych. Pomagają im także w zdobyciu lekarstw. Siostry ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia pomagają samotnym kobietom oraz ich dzieciom. Salezjanki prowadzą przedszkole i dom rekolekcyjny w oparciu o gospodarstwo rolne i ziemię, którą same uprawiają. Pallotyni angażują się także w pracę z dziećmi, osobami starszymi i chorymi. Dla Misjonarzy Świętej Rodziny wielkim wyzwaniem jest brak katechetów. Bez nich wspólnoty się rozpadają. Przede wszystkim traci się młode pokolenie, które chętnie emigruje do USA. Wiele jest rodzin rozbitych przez emigrację. Ks. Adam Pestka przywiózł relikwie Rodziny Ulmów i zachęcał pozostałych misjonarzy do przyjęcia tych relikwii do swoich parafii.

Wyzwaniem dla misjonarzy są bardzo trudne warunki życia na Kubie, wielogodzinne braki elektryczności, paliwa czy leków, bardzo wysokie ceny dostępnego jedzenia, przekraczające budżety zwykłych ludzi. Innym wyzwaniem jest biurokracja, która nie zawsze pozwala na szybkie rozwiązywanie problemów i realizację projektów. Zwrócono uwagę na pogarszające się bezpieczeństwo. Ks. Radosław z prowincji Bayamo mówił, że w ciągu ostatnich sześciu lat jego parafia została okradziona cztery razy.

Nina Mocior z Caritas przedstawiła ogólne zasady, którymi się kieruje Caritas Polska we wspieraniu tzw. projektów misjonarskich. Już teraz Caritas chętnie zaangażuje się w projekty edukacyjne i społeczne prowadzone przez misjonarzy. Caritas nie uczestniczy natomiast w projektach stricte duszpasterskich i budowlanych. Rozmawiano na temat możliwości przesłania pomocy ze zbiórek społecznych z Polski do ośrodków prowadzonych przez misjonarzy. Wydaje się jednak, iż prostsze jest pozyskiwanie i przekazywanie funduszy, które na miejscu mogą być wykorzystywane na niezbędne zakupy.

O. dr Kazimierz Szymczycha, sekretarz Komisji Misyjnej Konferencji Episkopatu Polski przypomniał w jaki sposób polski episkopat troszczy się o misjonarzy. Przede wszystkim zachęcał do podjęcia patronatu misyjnego. W jego ramach osoby deklarują się regularnie wspierać konkretnego misjonarza. Uzbierane fundusze można odebrać podczas wakacji misjonarza w Polsce.

Ks. Jerzy Limanówka, prezes Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej Salvatti.pl zachęcał do przyjmowania wolontariuszy. Zwracał uwagę, aby na wolontariusza nie patrzeć tylko jako na pomoc, ale by przyjęcie wolontariusza potraktować jako pewnego rodzaju inwestycję, bo wolontariusz po powrocie do Polski jest idealnym ambasadorem misji w kraju. Zachęcał również do zakładania projektów na stworzonym przez Fundację portalu składkowym salvatti.edu.pl.

Pewne perturbacje w spotkaniu spowodował huragan Rafael, który akurat w dniu pierwszego spotkania uderzył w Kubę mijając stolicę kraju o kilkanaście kilometrów. W wielu miejscach służby bezpieczeństwa zabroniły wychodzenia z domów. Silny, przekraczający 150 km na godzinę wiatr powalił wiele drzew oraz słupów trakcji elektrycznej. Tereny przybrzeżne w pobliżu centrum cyklonu zostały zalane. Ponownemu całkowitemu zawieszeniu uległ krajowy system energetyczny powodując brak prądu w całym kraju. Na szczęście wszyscy uczestnicy spotkania zdążyli przybyć przed huraganem i byli zakwaterowani w jednym miejscu, dzięki czemu spotkanie mogło się odbyć

W dzień po huraganie gościem spotkania była Carmen María Nodal Martínez, dyrektor Caritas Cuba. Przedstawiła zasady udzielania pomocy misjonarzom przez kubański Caritas. Obie przedstawicielki Caritas udały się następnie do najbardziej dotkniętych huraganem miejscowości podhawańskich i ustaliły możliwości doraźnego wsparcia z Polski dla poszkodowanych.

Na Kubie obecnie posługuje 21 polskich misjonarzy, w tym siostry od Dusz Czyściowych, salezjanki, siostry Matki Miłosierdzia, pallotyni, werbiści, oblaci. Są również księża fideoniści z diecezji tarnowskie i toruńskiej.