Jubileusz Sił Zbrojnych – papieże do budowniczych pokoju

Armia składa się z żołnierzy, przedstawicieli różnych narodów, ale przede wszystkim z mężczyzn i kobiet spragnionych Boga i pokoju, daru, który swoje najprawdziwsze korzenie znajduje wyłącznie w Jezusie. Jest to spojrzenie, którym papieże widzą świat wojskowy w jego najgłębszym i najbardziej autentycznym wymiarze. W latach jubileuszowych tysiące przedstawicieli sił zbrojnych brało udział w uroczystościach i pielgrzymkach. Jubileusz sił zbrojnych, policji i służb bezpieczeństwa obchodzony 8 i 9 lutego br., wpisuje się w te ramy. Przy tych okazjach refleksje papieży są zawsze naznaczone kluczowym słowem: „pokój”.

Z okazji Jubileuszu Sił Zbrojnych, Policji i Sił Bezpieczeństwa, drugiego z wielkich wydarzeń Roku Świętego 2025, portal Vatican News przypomina przesłania papieży skierowanych do wojskowych. W Jubileuszu Sił Zbrojnych w Rzymie bierze udział ponad 30 000 osób z ponad 100 krajów.

Wezwanie do braterstwa

Rok Święty 1950 był pierwszym Jubileuszem po okropnościach II wojny światowej. W swoim bożonarodzeniowym orędziu radiowym z 23 grudnia 1949 r. papież Pius XII wyraził nadzieję, że Rok Jubileuszowy, po czasach wstrząsanych zaciekłymi walkami między przeciwnymi armiami, będzie „rokiem wielkiego powrotu, rokiem wielkiego przebaczenia”.

„Oczekujemy w tym Roku Świętym powrotu społeczeństwa międzynarodowego do Bożych planów, zgodnie z którymi wszystkie narody w pokoju, a nie w wojnie, we współpracy, a nie w izolacji, w sprawiedliwości, a nie w narodowym egoizmie, mają tworzyć wielką rodzinę ludzką, stojącą na drodze do wspólnej doskonałości, we wzajemnej pomocy i w równym podziale dóbr, które są skarbem Bożym powierzonym ludziom. Umiłowani Synowie, jeśli kiedykolwiek wydawało się nam stosowną okazją, by nawoływać władców narodów do myślenia o pokoju, to ten Rok Święty wydaje się nam bardziej stosowny niż kiedykolwiek. Jest on i będzie także potężnym przypomnieniem, a jednocześnie wkładem w braterstwo narodów” – powiedział Pius XII.

„Pacem in terris”

Papież, słowo, które w swojej łacińskiej etymologii pierwotnie oznaczało budowniczego mostów, ma cennych sojuszników, aby chronić i promować braterstwo. Są to budowniczowie pokoju, w tym mężczyźni i kobiety stojący po stronie bezbronnej ludności w regionach wstrząsanych napięciami i konfliktami. „Pokój na ziemi, którego wszyscy ludzie wszystkich czasów tak żarliwie pragnęli, nie może być budowany i utrwalany inaczej, jak tylko przez wierne zachowywanie porządku ustanowionego przez Boga” – pisze papież Jan XXIII w encyklice „Pacem in terris”. „Prawdziwy pokój”, czytamy dalej w dokumencie, ”może być budowany jedynie we wzajemnym zaufaniu. Orędownicy pokoju są orędownikami tego zaufania, zaczynem zdolnym sprawić, by rodzina ludzka wzrastała w braterstwie”.

Obowiązek obrony pokoju

W Roku Świętym 1975 papież Paweł VI przewodniczył uroczystej koncelebrze na Placu św. Piotra w niedzielę 23 listopada, w której wzięło udział ponad 16 000 żołnierzy. Stanowili oni liczną reprezentację żołnierzy z dwudziestu krajów. „Jesteście żołnierzami i bez wątpienia obraz, który was tak przedstawia – podkreślił papież Montini – to obraz męstwa, ciężkiej pracy, dyscypliny, odwagi i męstwa. Ale żołnierz nie jest „samowystarczalny”, to znaczy wystarczający dla siebie w swojej młodzieńczej śmiałości; czy może się modlić? Prosić Boga o przebaczenie?”. Dlaczego – pyta dalej papież Montini – przybyliście do Rzymu? „Przybyliście – wyjaśnia papież – ponieważ wy także jesteście ludźmi; a człowiek potrzebuje Boga, Chrystusa, religii, zbawienia; i czuje pilną potrzebę zaspokojenia swojego pragnienia w kontakcie z Synem Bożym”.

„Przybyliście, ponieważ bardziej niż ktokolwiek inny potrzebujecie pokoju; a dla pokoju chcecie i musicie się zaangażować. I tutaj wspomnienie ostatnich wojen – dwóch wojen światowych i powtarzających się lokalnych starć – staje się bolesne i gorzkie z powodu ofiar, które spowodowały, młodych egzystencji, które zostały przerwane, i z powodu zbyt dużej ilości niewinnej krwi, która została przelana! Niech nasza pamięć będzie wierna i pełna szacunku dla tak wielu poległych, a pokój w miłosierdziu Chrystusa Zbawiciela niech spłynie na ich nieśmiertelne dusze! Zatem: broń dla was nie jest przeznaczona do ataku, ale tylko i zawsze i wszędzie do obrony; a obrona, jeśli Bóg pozwoli, nie potrzebuje użycia broni, ale dąży jedynie do nadania siły sprawiedliwości i pokojowi (por. Rz 13, 4; Łuk. 3, 14; 14, 31): to znaczy w zapobieganiu, w lojalnej zgodzie, w wielkodusznej ugodzie, w wielkodusznym przebaczeniu”. Tutaj więc ta wasza obecność staje się wielką apologią: przybyliście, aby celebrować sprawiedliwość, która gwarantuje cywilizację, porządek, szacunek w poszczególnych narodach i między narodami. Tej sprawiedliwości, której owocem jest pokój, niech wasza broń będzie symbolem i obroną: w tym świetle wasza funkcja w społeczeństwie obywatelskim nabiera pełnego znaczenia” – powiedział Paweł VI.

Codzienne zobowiązanie

W 2000 roku tysiące żołnierzy świętowało Wielki Jubileusz z papieżem Janem Pawłem II, który wskazał na pokój jako „podstawowe prawo każdego człowieka”. Papież Wojtyła, syn żołnierza polskiej armii, wspomina „dzieło pacyfikacji w krajach zniszczonych przez absurdalne wojny”, pomoc niesioną „ludności dotkniętej klęskami żywiołowymi”. W homilii wygłoszonej 19 listopada Roku Świętego papież wspomina o swoim codziennym zaangażowaniu na rzecz pokoju.

„Któż lepiej niż wy, drodzy żołnierze i członkowie sił policyjnych, mężczyźni i kobiety, może zaświadczyć o obecności w świecie przemocy i niszczących sił zła? Wy walczycie z nimi każdego dnia, jesteście bowiem powołani, aby bronić słabych, ochraniać uczciwych, wspomagać pokojowe współistnienie narodów. Każdy z was odgrywa rolę «strażnika», który musi wytężać wzrok, aby zawczasu zażegnać niebezpieczeństwo i wszędzie krzewić sprawiedliwość i pokój.

Witam was bardzo serdecznie, drodzy bracia i siostry, którzy przybyliście do Rzymu z wielu części świata, aby obchodzić swój specjalny Jubileusz. Jesteście przedstawicielami armii, które w przeszłości walczyły ze sobą. Dzisiaj spotykacie się przy grobie apostoła Piotra, by wielbić Chrystusa, który «jest naszym pokojem. On, który obie części [ludzkości] uczynił jednością, bo zburzył rozdzielający je mur — wrogość» (Ef 2, 14). Przybyliście, aby Jemu — tajemniczo, ale realnie obecnemu w Eucharystii — ofiarować swoje postanowienia i swój codzienny trud budowniczych pokoju” – powiedział Jan Paweł II.

„Mosty i siewcy”

W 2016 roku papież Franciszek podczas audiencji jubileuszowej skierował pozdrowienia do przedstawicieli sił zbrojnych i policji z wielu części świata, którzy przybyli z pielgrzymką do Rzymu z okazji Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia. Temat tego wydarzenia, „Jego drzwi są zawsze otwarte”, przypomina nam, że miłosierdzie znajduje wielką przestrzeń w wojsku. Papież podkreśla fundamentalną rolę wojska w gwarantowaniu bezpieczeństwa narodów i instytucji we wszystkich regionach świata.

„Misją sił porządkowych – żołnierzy i policji jest zapewnienie bezpiecznego środowiska, aby każdy obywatel mógł żyć w pokoju i pogodzie ducha. W waszych rodzinach, w różnych dziedzinach, w których działacie bądźcie narzędziami pojednania, budowniczymi mostów i siewcami pokoju. Jesteście bowiem powołani nie tylko do zapobiegania, kierowania i położenia kresu konfliktom, ale także przyczyniania się do budowy ładu opartego na prawdzie, sprawiedliwości, miłości i wolności, zgodnie z definicją pokoju podaną przez świętego Jana XXIII w encyklice Pacem in terris (n.18 nn).

Utrzymanie pokoju nie jest zadaniem łatwym, zwłaszcza z powodu wojny, która znieczula serca i powiększa przemoc i nienawiść. Zachęcam was, byście się nie zniechęcali. Kontynuujcie waszą drogę wiary i otwórzcie wasze serca na Boga, miłosiernego Ojca, który niestrudzenie nam przebacza. W obliczu wyzwań każdego dnia, niech jaśnieje wasza chrześcijańska nadzieja, która jest pewnością zwycięstwa miłości nad nienawiścią i pokoju nad wojną” – powiedział Franciszek.

Siły Pokoju

Jubileusz sił zbrojnych, policji i służb bezpieczeństwa jest drugim etapem Roku Świętego 2025. Słowa papieży skierowane do przedstawicieli wojska są zawsze zaproszeniem do opowiedzenia się po stronie człowieka, sprawiedliwości i pokoju. Wezwanie, które mocno wybrzmiewa także w tym Jubileuszu Nadziei. Ponad 76 tys. żołnierzy sił pokojowych to mężczyźni i kobiety z Organizacji Narodów Zjednoczonych, pochodzący z ponad 120 krajów. Są oni zaangażowani w operacje pokojowe na obszarach dotkniętych konfliktami w Afryce, Azji, Europie i na Bliskim Wschodzie. Chronią ludność cywilną, bronią praw człowieka i wzmacniają instytucje w najbardziej niebezpiecznych i niestabilnych miejscach na świecie. Od pierwszej operacji w 1948 roku do dnia dzisiejszego ponad 4300 żołnierzy sił pokojowych zginęło podczas misji na skomplikowanych międzynarodowych teatrach działań wojennych. Nie można zapomnieć o narodach rozdartych przez konflikty, które do dziś plamią świat krwią. Nie można też zapomnieć o żołnierzach sił pokojowych, którzy chronią rzesze uchodźców uciekających przed wojną i przyszłość narodów.