Kard. Czerny w Lizbonie: konkretne działania, by ocalić wspólny dom

Musi nastąpić szybkie przejście od modelu gospodarczego opartego na paliwach kopalnych do gospodarki czystej energii – przekonywał kard. Michael Czerny, prefekt Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka w Lizbonie podczas IV Międzynarodowej Konferencji na temat Troski o Stworzenie. „Zaangażowanie młodzieży w ekologię integralną. Style życia dla nowej ludzkości” – to temat czwartej międzynarodowej konferencji poświęconej trosce o stworzenie, która odbywa się 31 lipca w stolicy Portugalii na Uniwersytecie Katolickim Portugalii.

W przededniu oficjalnego otwarcia XXXVIII Światowych Dni Młodzieży, które w tym roku odbywają się w stolicy Portugalii, młodzi ludzie są głównymi bohaterami tego wydarzenia. Konferencja jest również okazją do spotkania się z różnymi ekspertami, którzy dzielą się swoimi refleksjami na temat pięciu obszarów ludzkiego życia: ekonomii, edukacji i życia rodzinnego, zasobów naturalnych, polityki i technologii. Nowością tego spotkania w porównaniu do poprzednich edycji jest obecność tematyki przestrzeni zawartej w wirtualnych doświadczeniach. Na zakończenie konferencji zostanie przyjęty manifest podpisany przez młodych ludzi, owoc dyskusji i podstawa do dalszych przyszłych działań i refleksji.

W organizację tego wydarzenia zaangażowanych jest kilka podmiotów: Fundacja Jana Pawła II dla Młodzieży, Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia, Fundacja ŚDM Lizbona 2023; Uniwersytet Katolicki Portugalii, który jest gospodarzem wydarzenia; Katolicki Uniwersytet Najświętszego Serca i jego Alta Scuola per l’Ambiente, Ruch Laudato Si’, Ekonomia Franciszka i Fundacja Magis; pod patronatem Sekretariatu Generalnego Synodu Biskupów oraz ambasad Portugalii i Księstwa Monako przy Stolicy Apostolskiej. W imieniu i reprezentując Dykasterię ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, współorganizatora konferencji, w wydarzeniu wzięli udział dr Tebaldo Vinciguerra, jako koordynator panelu dotyczącego zasobów naturalnych, oraz prefekt, kard. Michael Czerny, który – jako prelegent – skoncentrował swoje wystąpienie na „Teologicznym znaczeniu ekologii integralnej w służbie osoby, zwłaszcza najsłabszej”.

Kardynał skupił się przede wszystkim na obecnej nowej erze geologicznej, zwanej antropocenem, która przyniosła „szokujący punkt zwrotny w historii naszej planety”. Przypomniał, że ludzie znacząco zmienili wszystkie systemy ziemskie: atmosferę, oceany, kontynenty i ekosystemy. To, co jest bezprecedensowe w naszych czasach, to połączenie różnych kryzysów, w tym kryzysu ekologicznego, wojen kulturowych, trudnej sytuacji setek milionów ubogich i uchodźców oraz ery cyfrowej, z jej możliwościami i pułapkami. Prefekt Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka podkreślił, że w encyklice Laudato si’ papież Franciszek wzywa nas do wzięcia pod uwagę wszystkich aspektów globalnego kryzysu związanego ze zmianami klimatycznymi oraz do refleksji, w szczególności, nad kamieniami węgielnymi „integralnej ekologii dla pełnego rozwoju rodzaju ludzkiego”.

Kard. Czerny zwrócił uwagę na centralny punkt encykliki dotyczący troski o wspólny dom: „Papież Franciszek mówi nam, prosto i dobitnie, że ludzkość musi się zmienić, a przede wszystkim nawrócić”. W dokumencie, dodał, papież analizuje również rolę nowych pokoleń: „Młodzi ludzie domagają się od nas zmian. Zastanawiają się, jak to możliwe, że możemy udawać, że budujemy lepszą przyszłość, nie myśląc o kryzysie środowiskowym i cierpieniu wykluczonych”. Musimy również zwracać coraz większą uwagę na wzajemne powiązania między różnymi elementami tworzącymi świat: od tego, powiedział kard. Czerny, zależy „delikatna równowaga, która umożliwia przetrwanie nam i wszystkim żywym istotom”. Ten model zdolny do zrównoważenia tych wzajemnych powiązań jest inspirowany Laudato si’, które „potwierdza niezastąpioną rolę człowieka w trosce o wspólny dom”.

Kard. Czerny wskazał również konkretne działania, które mają autentycznie promować integralną ekologię. Głównym celem jest osiągnięcie, poprzez zrównoważoną transformację, celu „zerowej” emisji do połowy tego stulecia. Musi nastąpić szybkie przejście od „modelu gospodarczego opartego na paliwach kopalnych do gospodarki opartej na czystej energii”. Aby osiągnąć ten cel, kardynał wyjaśnił, że należy „powstrzymać wylesianie, zwłaszcza w basenach hydrograficznych o globalnym znaczeniu, takich jak Amazonia”. Trzeba „chronić wybrzeża oceanów przed erozją”. Trzeba też „bronić bioróżnorodności”, „powstrzymać degradację ekosystemów”. Gospodarka i finanse nie mogą być również napędzane „szaleńczą pogonią za zyskiem”. A przede wszystkim należy promować „nowy sposób myślenia o przyrodzie i społeczeństwie”. „Ekologia integralna”, jak stwierdza encyklika Laudato si’, „wymaga poświęcenia czasu na odzyskanie pogodnej harmonii ze stworzeniem, na refleksję nad naszym stylem życia i naszymi ideałami, na kontemplację Stwórcy, który żyje pośród nas i w tym, co nas otacza, i którego obecności „nie należy konstruować, ale odkrywać i objawiać”.

Aby promować integralną ekologię, kard. Czerny wskazał na przewodnika. Model wielokrotnie przywoływany przez papieża Franciszka: „Święty Franciszek jest przykładem par excellence troski o najsłabszych i integralnej ekologii przeżywanej z radością i autentycznością”. Biedaczyna z Asyżu pokazuje nam „jak nierozerwalny jest związek między troską o przyrodę, sprawiedliwością wobec ubogich, zaangażowaniem na rzecz społeczeństwa i wewnętrznym pokojem”.