Kościół w Polsce 2021 – najważniejsze wydarzenia

Prezentujemy kalendarium najważniejszych wydarzeń mijającego, 2021 roku, w Kościele katolickim w Polsce

STYCZEŃ

4 – Bp Marek Solarczyk, dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji warszawsko-praskiej, został mianowany przez papieża Franciszka biskupem diecezji radomskiej. Ingres 53-letniego hierarchy do tamtejszej katedry odbył się 27 stycznia.
6 – Pod hasłem „Panu dzięki oddawajmy” w Uroczystość Objawienia Pańskiego odbyły się Orszaki Trzech Króli. Z powodu pandemii były one mniej liczne: w niektórych miastach Mędrcy odwiedzili poszczególne parafie, w innych odbyły się korowody samochodowe, a w jeszcze innych – Mini Orszaki.
15 – Ks. dr Maciej Będziński, mianowany przez Kongregację Ewangelizacji Narodów dyrektorem krajowym Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce, objął swój urząd.
17 – Po raz 24. obchodzono Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce – tym razem pod hasłem „Życie i śmierć. ‘Kładę dziś przed tobą życie i szczęście, śmierć i nieszczęście’” (Pwt 30,15). Na program obchodów zorganizowanych na warszawskiej Pradze złożyły się: Modlitwa katolików i Żydów na Cmentarzu Żydowskim na stołecznym Bródnie, Liturgia Słowa i koncert pieśni żydowskich.
18 – Zmarł ks. Artur Godnarski, koordynator Przystanku Jezus, sekretarz Zespołu KEP ds. Nowej Ewangelizacji. Miał 50 lat.
21 – W katedrze polowej Wojska Polskiego sprawowano Mszę św. w 30. rocznicę przywrócenia Ordynariatu Polowego w Polsce.
23 – W katedrze pw. Opieki Przenajświętszej Bogurodzicy w Olsztynie odbyła się uroczysta proklamacja utworzenia nowej eparchii (diecezji) Kościoła greckokatolickiego – olsztyńsko-gdańskiej; święcenia biskupie, bp Arkadiusza Trochanowskiego oraz intronizacja do katedry olsztyńsko-gdańskiej jej pierwszego w historii ordynariusza. Boskiej Liturgii przewodniczył arcybiskup większy kijowsko-halicki Światosław Szewczuk.
18-25 – Pod hasłem „Trwajcie w mojej miłości, a przyniesiecie obfity owoc“ zaczerpniętym z Ewangelii św. Jana obchodzono Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. Choć w wymiarze ograniczonym z powodu pandemii, także w tym roku wierni różnych wyznań spotykali się na ekumenicznych nabożeństwach i słuchali homilii przedstawicieli innych Kościołów.
24 – Obchodzono Dzień Solidarności z Chorwacją. Z inicjatywy przewodniczącego Episkopatu w kościołach zbierano datki na rzecz ofiar trzęsienia ziemi, które nawiedziło ten kraj 29 grudnia 2020 r.
25 – Bp Damian Bryl, dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej, został mianowany przez papieża Franciszka biskupem kaliskim. Ingres 52-letniego hierarchy do tamtejszej katedry odbył się 27 marca.
26 – Pod hasłem „Chrześcijanie i muzułmanie: wspólnie chroniąc miejsca kultu”, obchodzono XXI Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce. Podczas centralnych obchodów, które odbyły się online, przedstawiciele obydwu religii czytali Biblię i Koran, modlili się i dyskutowali. Inicjatywa polskiego Episkopatu o ustanowieniu Dnia Islamu jest pionierską w skali światowej.
27 – Trybunał Konstytucyjny opublikował uzasadnienie do wyroku z 22 października 2020 r., w którym uznał za niezgodny z Konstytucją przepis dopuszczający aborcję w przypadku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu. – Dziś rządzący, Kościół i wszystkie środowiska, mają przede wszystkim obowiązek zadbać o rodziców, kobiety i ich niepełnosprawne dzieci, aby w trudnej sytuacji nikt nie został osamotniony i bez wsparcia – skomentował bp Wiesław Śmigiel, przewodniczący rady KEP ds. Rodziny.
29 – Zmarł o. Andrzej Koprowski SJ, twórca redakcji programów katolickich w Polskim Radio i TVP, dyrektor programowy Radia Watykańskiego, współorganizator wizyt Ojca Świętego w Polsce. Miał 80 lat.
29 – Zmarł o. Hugolin Langkammer OFM, wybitny biblista, w latach 1987-1993 dziekan Wydziału Teologii KUL, wykładowca wielu zagranicznych uczelni, autor ponad 60 książek. Miał 90 lat.

LUTY

1 – Zmarł o. Marcin (Andrzej) Babraj OP, założyciel i wieloletni redaktor naczelny miesięcznika, a następnie wydawnictwa „W drodze”. Miał 87 lat.
8 – Ks. prof. Alfred Wierzbicki, filozof, publicysta i poeta odebrał w Warszawie Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. Pruszyńskich „za wagę i odwagę postawy i słowa w nauczaniu, w publicystyce, w poezji – i w życiu”.
10 – Minęła 10. rocznica śmierci abp. Józefa Życińskiego, metropolity lubelskiego, teologa, filozofa, publicysty, współzałożyciela KAI. – Mówi się, że nie ma ludzi niezastąpionych ale w przestrzeni publicznej abp. Życińskiego nikt dotychczas nie zastąpił – ocenił jego przyjaciel, prof. Michał Heller podczas rocznicowej konferencji na KUL.
19 – Pod hasłem: „Wspólnota ze Zranionymi” w Kościele w Polsce obchodzono Dzień modlitwy i pokuty za grzech wykorzystania seksualnego małoletnich. Inicjatywa ustanowiona została przez KEP w 2014 r. „Wpierw troska o skrzywdzonych, potem ratunek dla grzesznika. Wybacz, Panie, Kościołowi przypadki, w których tę prawidłowość odrzucono” – mówił w katedrze gnieźnieńskiej Prymas Polski.

MARZEC

2 – Abp Tadeusz Wojda SAC, dotychczasowy arcybiskup białostocki, został mianowany arcybiskupem metropolitą gdańskim. Ingres 64-letniego hierarchy do tamtejszej katedry odbył się 28 marca.
5 – Zaprezentowano opracowany przez Katolicką Agencję Informacyjną raport „Kościół w Polsce”, zawierający wszechstronną panoramę działań Kościoła na różnych polach, m.in. duszpasterskim, społecznym, charytatywnym oświatowym, kulturowym. Raport ukazuje, że niezależnie od silnych prądów sekularyzacyjnych, polskie społeczeństwo cechuje wciąż mocne przywiązanie do wiary, a Kościół posiada tu olbrzymi potencjał apostolski, nieporównywalny do wielu innych krajów. Wśród największych problemów wymienia się spadek zaufania do Kościoła i zmniejszającą się religijność młodzieży. W prezentacji uczestniczyła min. dyrektor CBOS prof. Mirosława Grabowska i bp Grzegorz Suchodolski. Całość raportu: https:// www.ekai.pl/wp-content/uploads/2021/04/KAI_Raport_Kosciol-_w_Polsce_2021_2.pdf
10-11 – Podczas zebrania plenarnego KEP w Warszawie przyjęto „Ratio institutionis sacerdotalis pro Polonia” – dokument określający zasady formacji kapłańskiej, czyli proces kształcenia przyszłych duchownych. Abp Wojciech Polak, delegat KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży, zaprezentował raport roczny przygotowany przez swoje Biuro i Fundację Świętego Józefa KEP. Jej zadaniem jest pomoc osobom skrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym w Kościele. Na realizowane w 2020 r. projekty przeznaczono blisko 714 tys. zł. Wszystkie polskie diecezje wpłaciły jej solidarnie jako składki od duchowieństwa ponad 3,5 mln. zł.
19 – Rozpoczęły się obchody ustanowionego przez Franciszka Rok Rodziny „Amoris Laetitia” (Radość miłości). – To powinien być czas wczytywania się w tekst, bo recepcja tej adhortacji w Polsce jest słaba – oceni krajowy duszpasterz rodzin ks. dr Przemysław Drąg. Jego zdaniem Kościołowi w Polsce potrzebna jest zmiana mentalności, by – zauważając zagrożenia – głosił przede wszystkim pozytywną naukę o pięknie małżeństwa i rodziny.
24 – Minęła 100. rocznica urodzin Sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, wybitnego duszpasterza, założyciela Ruchu Światło-Życie. Jego postać przypominano podczas Mszy św. sprawowanych w całym kraju; w specjalnej uchwale hołd za “ krzewienie cnót moralnych i opór przeciwko komunizmowi” złożył duchownemu Sejm RP.

KWIECIEŃ

4 – Podobnie jak w poprzednim roku, Wielki Tydzień i Wielkanocne Święta obchodzono w warunkach obostrzeń sanitarnych związanych z pandemią. Udział we Mszach i nabożeństwach został ograniczony do 1 osoby na 20 metrów kwadratowych świątyni. Przed kościołami, na powietrzu, wierni mogą się zbierać, zachowując odległość 1,5 metra.
14 – Osoby, wspólnoty i instytucje najbardziej zasłużone dla misyjnego dzieła Kościoła odebrały medale „Benemerenti in Opere Evangelizationis”. Wyróżnienie przyznawane przez Komisję Episkopatu Polski ds. Misji otrzymali m.in.: prof. Jerzy Stefaniak z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Dr Aneta Rayzacher-Majewska, zaangażowana w Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci oraz Redakcja programów Katolickich TVP.
18 – Po raz piąty odbyło się narodowe Czytanie Pisma Świętego. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli Przewodniczący KEP i Premier RP. Jednocześnie była to inauguracja XIII Tygodnia Biblijnego, któremu towarzyszyły słowa: “Zgromadzeni na świętej wieczerzy”. – Specyfiką tegorocznych obchodów powinno być rodzinne i osobiste czytanie Pisma Świętego – powiedział ks. prof. Henryk Witczyk, przewodniczący dzieła Biblijnego im. Jana Pawła II.
21 – Zmarł abp Wojciech Ziemba, arcybiskup senior archidiecezji warmińskiej, a wcześniej m.in. pierwszy biskup diecezji ełckiej, arcybiskup metropolita białostocki. Miał 79 lat.
27 – Bp Krzysztof Wętkowski, dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej, został mianowany przez papieża Franciszka biskupem diecezji włocławskiej. Ingres 57-letniego hierarchy do katedry we Włocławku odbył się 19 czerwca.
27 – 40,8 proc. parafii rzymskokatolickich w Polsce transmitowało online Mszę św. podczas pierwszej fali pandemii koronawirusa – wynika z badań przeprowadzonych przez zespół naukowców z Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wśród największych polskich parafii ponad 75% transmitowało niedzielne Msze św., a spośród najmniejszych 18,1 proc,

MAJ

2 – 25-lecie reaktywacji obchodziła Akcja Katolicka. Z tej okazji Mszy św. w katedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie przewodniczył bp Piotr Jarecki. – Akcjo Katolicka w Polsce, jesteś potrzebna Kościołowi i Ojczyźnie. Bądź kreatywna, nie bój się nowości, ufaj Bogu i człowiekowi – zachęcał duchowny.
3 – Na Jasnej Górze obradowała Rada Stała KEP. Mówiono m.in. o kwestiach duszpasterskich w dobie pandemii, beatyfikacji kard. Stefana Wyszyńskiego i Matki Czackiej, języka używanego w debacie publicznej i życiu społecznym oraz o kwestii wystąpień duchownych w mediach. Biskupi zapowiedzieli rewizję wydanego 17 lat temu dokumentu na ten temat., bowiem, jak zaznaczyli, publiczne wystąpienia duchownych w mediach nie zawsze są w pełni zgodne nauką Kościoła.
13 – Co najmniej 230 zakonników pracowało w czasie pandemii w szpitalach, domach pomocy społecznej lub izolatoriach, bezpośrednio służąc przy łóżkach chorych i umierających z powodu COVID-19 – poinformowała Konferencja Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce. Zakonnicy zwrócili też uwagę na problem odejść od praktyk religijnych, które „dokonały się w czasie pandemii (choć nie tylko z powodu pandemii)”. Ich zdaniem, nie wiadomo jeszcze czy jest to trwała tendencja.
16 – W uroczystość ku czci św. Andrzeja Boboli, w warszawskim sanktuarium pod jego wezwaniem, zainaugurowano obchody jubileuszowego Roku Ignacjańskiego ogłoszonego przez generała jezuitów z okazji 500 – lecia nawrócenia św. Ignacego Loyoli oraz 400-lecia jego kanonizacji. – Jezuici podejmując rozmaite reformy w Kościele prowadzili je zawsze w jedności z Kościołem. To bardzo ważna wskazówka na dzisiejsze czasy – powiedział podczas liturgii bp Piotr Jarecki.
28- W Warszawie zmarł prof. Henryk Samsonowicz, jeden z najwybitniejszych polskich mediewistów, autor wielu cennych opracowań dotyczących średniowiecznych miast, także historii Kościoła. Miał 91 lat.

CZERWIEC

4 – Eucharystia jest sakramentem miłości, wzywa nas do miłości Boga i bliźniego. Nie można bowiem kochać Boga, kiedy się nie miłuje człowieka – wskazywali biskupi w Boże Ciało. Apelowali o powrót do realnego uczestnictwa w Eucharystii przy jednoczesnym respektowaniu wciąż obowiązujących zasad sanitarnych.
5 – Błogosławieństwo uszu, „Manifest prostoty”, modlitwa za Kościół i przejście przez słynną Bramę-Rybę jako deklaracja pójścia za Chrystusem – to najważniejsze punkty XXV Spotkania Młodych Lednica 2000. Tym razem odbyło się ono pod hasłem “Usłysz” – z powodu pandemii po raz drugi w formule online.
11-12 – Jesienna wizyta biskupów „ad limina apostolorum” w Watykanie, rodzina, wyzwania duszpasterskie po pandemii i formacja księży – to główne tematy 389. Zebrania Plenarnego KEP w Kalwarii Zebrzydowskiej. W Krakowie biskupi ponowili, dokonany 100 lat temu, Akt poświęcenia Narodu Polskiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa.
20 – Na Jasnej Górze odbyła się 40. pielgrzymka zorganizowana przez Zespół Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych. Podkreślano, że rodzina, Kościół, samorząd i państwo muszą podjąć zdecydowane działania nad ochroną trzeźwości w ojczyźnie. Pogłębiające się pijaństwo zaczyna zagrażać bytowi biologicznemu narodu – alarmują zaangażowani w apostolstwo trzeźwości.
21 – W polskich szkołach pracuje obecnie nieco ponad 40,7 tys. nauczycieli religii i 3936 nauczycieli etyki – dowiedziała się KAI w Ministerstwie Edukacji i Nauki. Jednocześnie resort informuje, że w zależności od programu kształcenia pobranego przez absolwentów teologii dyrektorzy szkół będą mogli uznać ich kwalifikacje do nauczania filozofii lub etyki.
22-24 – w Warszawie odbyło się sympozjum naukowe „Modele misyjne i areopagi współczesnego zaangażowania misyjnego”. – Misjonarze to najpiękniejsza twarz Kościoła posłanego, ubogiego, miłosiernego – powiedział na rozpoczęcie spotkania bp Jerzy Mazur. Przewodniczący Komisji KEP ds. Misji wskazał, że szczególnym wyzwaniem dla Kościoła jest dziś obecność na tzw. kontynencie cyfrowym. Na misjach „ad gentes” (czyli w tradycyjnych krajach misyjnych) posługuje 1883 polskich misjonarzy i misjonarek, którzy przebywają w 99 krajach na 5 kontynentach. Wśród nich jest 303 księży diecezjalnych, 879 zakonników i 662 siostry zakonne oraz 39 misjonarzy świeckich. Ponadto na terenach b. ZSRR pracuje 197 księży diecezjalnych, 367 kapłanów zakonnych, 37 braci i 213 sióstr z Polski.
28 – W okresie od 1 lipca 2018 r. do 31 grudnia 2020 wpłynęło do diecezji oraz zakonów męskich 368 zgłoszeń dotyczących wykorzystywania seksualnego osób małoletnich – to dane z raportu Biura Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży oraz Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego. Zgłoszenia dotyczą czynów z lat 1958-2020. 51% zgłoszeń jest nadal w trakcie badania, zaś 39% zarzutów uznano za potwierdzone lub uwiarygodnione na etapie wstępnym lub przez Kongregację Nauki Wiary. „To są dane statystyczne, suche liczby, które przecież nie są w stanie wyrazić cierpienia pojedynczych osób w ten sposób skrzywdzonych” – powiedział abp Wojciech Polak, delegat KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży. Badanie było kontynuacją kwerendy, której wyniki opublikowano w marcu 2019.

LIPIEC

9 – Metropolita katowicki abp Wiktor Skworc złożył rezygnację z ważnych funkcji w KEP, zobowiązał się wesprzeć z prywatnych środków wydatki diecezji tarnowskiej związane ze prawami wykorzystywania seksualnego oraz poprosił o wyznaczenie Arcybiskupa Koadiutora. Decyzję tę podjął po dochodzeniu przeprowadzonym przez Stolicę Apostolską, w związku z zaniedbaniami dokonanymi w latach 1998 – 201, gdy był biskupem tarnowskim.
11 – Żydzi i chrześcijanie modlili się dziś wspólnie w Jedwabnem, w 80. rocznicę dokonanego tam pogromu Żydów. W uroczystości uczestniczyli m.in. Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich i bp Rafał Markowski, przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem.
16 – Bp Józef Guzdek, dotychczasowy biskup polowy Wojska Polskiego, został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem metropolitą białostockim. Ingres do tamtejszej katedry 65-letni duchowny odbył 4 września.
17 – Za 50 lat istnienia wspólnot „Wiara i Światło” w świecie dziękowali na Jasnej Górze jego przedstawiciele. Ruch ma charakter międzynarodowy i ekumeniczny, skupia osoby z niepełnosprawnością intelektualną, ich rodziny i przyjaciół. Hasłem przewodnim ogólnopolskiego świętowania jest zachęta: „Dzielmy się skarbem!”.
17 – Zmarł prof. Stanisław Rodziński, w latach 1996-2002 rektor Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, wychowawca wielu wybitnych artystów, ceniony malarz i eseista. Miał 81 lat.
23 – Do Kościoła rzymskokatolickiego należy w Polsce 32 mln 440 tys. wiernych. Wyznawców prawosławia jest 504 tys. a luteran niespełna 61 tys. – wynika z danych ogłoszonych przez Główny Urząd Statystyczny. Rocznik GUS liczbę wiernych Kościoła katolickiego utożsamia z terminem “ochrzczeni”.

SIERPIEŃ

1 – Choroba alkoholizmu powoli, ale systematycznie wyniszcza nasz narodowy organizm – alarmuje Zespół Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa trzeźwości i Osób Uzależnionych. W Apelu podpisanym przez przewodniczącego Zespołu bp Tadeusza Bronakowskiego podkreślono, że w 2020 roku Polacy wydali na alkohol aż 39 mld zł. Tradycyjnie sierpień obchodzony był przez Kościół w Polsce jako miesiąc abstynencji.
13 – Zmarł abp bp Henryk Hoser, pallotyn, misjonarz, biskup – senior diecezji warszawsko-praskiej, b. sekretarz pomocniczym Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów i przewodniczącym Papieskich Dzieł Misyjnych, specjalny wizytator apostolski w Medjugoriu. Miał 78 lat.
15 – Dziękczynienie za VI Światowe Dni Młodzieży w 30. rocznicę tego wydarzenia, które pod przewodnictwem św. Jana Pawła II odbyło się na Jasnej Górze w 1991 r. był głównym motywem uroczystości Wniebowzięcia NMP w narodowym sanktuarium. W ponad 60 pielgrzymkach pieszych w ostatnich dniach przybyło 39 tysięcy pątników. Najliczniej w 310. pielgrzymce warszawskiej.
22 – Gościnność względem obcego jest jednym z wyznaczników naszej wiary – napisał przewodniczący Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Migracji i Pielgrzymek bp Krzysztof Zadarko w komunikacie w sprawie uchodźców docierających do Polski. Ocenił, że “podsycanie niechęci i wrogości względem znajdujących się w dramatycznym położeniu przybyszów jest działaniem niegodziwym” oraz, że “humanitarna i ewangeliczna reakcja na problemy związane z migrantami i uchodźcami nie może być nigdy ograniczana czy zawieszana przez jakąkolwiek jurysdykcję”.

WRZESIEŃ

2 – Abp Stanisław Gądecki, przewodniczący KEP spotkał się w Poznaniu z delegacją Kongresu Katoliczek i Katolików – nowej inicjatywy osób, które “wspólnie poszukują pozytywnych odpowiedzi na pytanie o przyszłość Kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce, Europie i na świecie”. Tematem rozmowy był udział Kongresu w konsultacjach przedsynodalnych.
5 – Obchodzono „Dzień Solidarności z Afgańczykami”. Z apelem do biskupów i wiernych Kościoła katolickiego w Polsce o modlitwę i pomoc materialną dla Afgańczyków zwrócił się przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki.
9-11 – Rekolekcje dla ewangelizatorów prowadzone przez Wspólnoty Jerozolimskie, konferencje i warsztaty tematyczne, a także ewangelizacja miasta złożyły się na program VI Kongresu Nowej Ewangelizacji. Odbył się on w Łodzi pod hasłem “Miasto – Rewitalizacja”. “Trzeba odkrywać moc Słowa w jego najgłębszych warstwach, bo tam jest Skała – Chrystus. Na tym polega rewitalizacja – mówił na zakończenie abp Grzegorz Ryś. Wydarzenie zorganizowali: Zespół Konferencji Episkopatu Polski ds. Nowej Ewangelizacji, Fundacja Porta Fidei oraz Archidiecezja Łódzka.
12 – Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia i Matka Elżbieta Róża Czacka, Założycielka Zakładu dla Niewidomych w Laskach zostali ogłoszeni błogosławionymi. Liturgii sprawowanej w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie przewodniczył kard. Marcello Semeraro, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. W homilii powiedział, że nowi polscy Błogosławieni stanowią wzór wierności Ewangelii i służby potrzebującym.
16 – Ten raport mnie zdruzgotał – powiedział prowincjał polskich dominikanów o. Paweł Kozacki podczas prezentacji opracowania Komisji Eksperckiej w sprawie dominikanina Pawła M. Raport potwierdza, że dopuścił się on m.in. nadużyć seksualnych wobec kobiet. Eksperci Komisji, której przewodniczył Tomasz Terlikowski zwrócili uwagę na zaniedbania, jakich w ciągu wielu lat dopuścili się w sprawie o. M. dominikańscy przełożeni. O. Kozacki zadeklarował gotowość dominikanów do pełnego wsparcia ofiar Pawła M., również wypłaty odszkodowań.
19-22 – O duchowych, teologicznych, prawnych i duszpasterskich aspektach kryzysu związanego z wykorzystywaniem seksualnym małoletnich przez księży rozmawiano podczas międzynarodowej konferencji „Ochrona dzieci Bożych naszą wspólną misją”. – Kryzys spowodowany wykorzystywaniem seksualnym małoletnich dotyka istoty wspólnoty Kościoła, a w przezwyciężenie kryzysu muszą włączyć się wszyscy jego członkowie – powiedział na zakończenie abp Wojciech Polak.W warszawskich obradach uczestniczyli delegaci Kościoła z 20 krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
21 – Bp Krzysztof Włodarczyk, dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej został mianowany przez papieża Franciszka biskupem bydgoskim. Ingres 60-letniego hierarchy do tamtejszej katedry odbył się 13 listopada.
23 – Zmarł bp Edward Janiak, biskup senior diecezji kaliskiej, wcześniej biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej. Miał 69 lat.
23-26 – Ponad 100 wydawców zgromadziły 26. Targi Wydawców Katolickich, które otwarte zostały uroczyście w Arkadach Kubickiego w Warszawie. Nagroda Główną Złotego Feniksa nagrodzony został ks. prof. Jerzy Szymik, teolog i poeta.

PAŹDZIERNIK

4-29 – Synod Biskupów nt. synodalności, nowa ewangelizacja, kultura, formacja kapłanów, kryzys rodziny, młodzież, media, migranci i uchodźcy, misje, przestępstwa seksualne i relacje Kościoła ze światem polityki to główne tematy, o których rozmawiali polscy biskupi podczas wizyty ad limina Apostolorum w Watykanie.
5 – Laureatką tegorocznej nagrody „Ślad” im. bp. Jana Chrapka została Paulina Guzik, dziennikarka Redakcji Katolickiej TVP, prowadząca autorski program „Między Ziemią a Niebem”. Nagrodę specjalną „Diamentowy Ślad” otrzymał publicysta i ekumenista Jan Turnau. Nagrody wręczono podczas gali w Domu Arcybiskupów Warszawskich.
10 – Pod hasłem „Nie lękajcie się!”, w Polsce i w środowiskach polonijnych na całym świecie obchodzono 21. Dzień Papieski. W kościołach odbyła się zbiórka do puszek, zorganizowano też kwestę publiczną na wsparcie programu stypendialnego Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”, przeznaczonego na kształcenie zdolnej młodzieży z małych miejscowości. Laureatami dorocznych Nagród Totus zostali: dr Katarzyna Jachimowicz, Leszek Mądzik, Stanisław Grygiel i Wspólnota ewangelizacyjna „Mocni w Duchu. Nagrodę specjalną otrzymał Carl Anderson – Najwyższy Rycerz Zakonu Rycerzy Kolumba.
13 – W bieżącym roku formację do kapłaństwa rozpoczęło 356 kandydatów, podczas gdy w poprzednim roku ich 441. Oznacza to spadek o 20 procent. Najwięcej kandydatów do kapłaństwa zgłosiło się w rozpoczynającym się roku akademickim do Wyższych Seminariów Duchownych w Tarnowie i Poznaniu, a największą popularnością wśród kandydatów do zakonu cieszą się franciszkanie – wynika z danych przekazanych KAI przez Konferencję Rektorów Wyższych Seminariów Duchownych.
14 – W Warszawie odbyła się debata KAI „Po co nam ten Synod? – oczekiwania, nadzieje, obawy”, z udziałem bp Piotra Jareckiego, prof. Aleksandra Bański, Moniki Białkowskiej, Marcina Przeciszewskiego i Tomasza Terlikowskiego. Wskazywano m.in.: Kościół w przyszłości albo będzie synodalny, albo nie będzie go wcale; konieczne jest upodmiotowienie ludzi świeckich, a przede wszystkim uczestnicy Synodu powinni się nauczyć wzajemnego słuchania.
17 – W polskich diecezjach, podobnie jak w całym Kościele powszechnym, zainaugurowano diecezjalne etapy XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów. W homiliach biskupi wyjaśniali, że do uczestnictwa w nim zaproszone są wszystkie środowiska tworzące Kościół.
21 – Zmarł 21 ks. infułat Grzegorz Pawłowski – Jakub Hersz Griner, kapłan archidiecezji lubelskiej, wieloletni duszpasterz wspólnot języka hebrajskiego i Polonii w Izraelu, który jako dziecko został uratowany przed Zagładą. W kapłaństwie przeżył 63 lata. Miał 90 lat.
23 – Zakończył się organizowany przez KAI Konkurs „Aktywna Parafia” 2021. Jego celem było propagowanie działań społecznych, ochrona zdrowia i promocja aktywnego trybu życia w parafiach w czasie wychodzenia z pandemii. Zwycięzcy konkursy – Parafia pw. Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych w Skawie otrzymali bony na sprzęt sportowy o wartości 3 tys. zł. Konkurs odbywał się pod patronatem honorowym bp. Artura Mizińskiego – Sekretarza Generalnego KEP. Projekt dofinansował PZU.
24 – Warszawski Klub Inteligencji Katolickiej obchodził 65. rocznicę powstania. Laureatem corocznej, przyznawanej przez KIK Nagrody „PONTIFICI – Budowniczemu Mostów“ został ks. Alfred Wierzbicki – profesor KUL, teolog, etyk i poeta.
28-30 – W Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja „Chrześcijanie Europy wobec kryzysów”, nawiązująca do spotkań, jakie organizował śp. bp. Tadeusz Pieronek. Laureatami dorocznej nagrody jego imienia „In Veritate” zostali Horst Langes, honorowy prezydent Fundacji R. Schumana w Luksemburgu, oraz czeski teolog i filozof ks. ks. prof. Tomáš Halík.

LISTOPAD

2 – Setne urodziny obchodziła Wanda Półtawska, psychiatra, doktor nauk medycznych, przyjaciółka i współpracownica Jana Pawła II, była więźniarka obozu w Ravensbrück.
5 – Co siódme dziecko w Polsce odczuwa niezadowolenie ze swojego życia w stopniu zagrażającym jego zdrowiu psychicznemu. Gorsze samopoczucie mają starsze dziewczęta i młodzież z dużych miast – wynika z badań zleconych przez Rzecznika Praw Dziecka.
5-7 – O trudnościach, jakie przeżywa dziś w Polsce dialog, także w Kościele, mówili na Jasnej Górze uczestnicy Forum Świeckich w Kościele IMPULS. Podczas panelu „Polska droga synodalna – prognozy, zagrożenia, nadzieje” wskazywano, że motywem dla którego świeccy podejmują proces oczyszczania Kościoła jest ich wiara i troska o dobro wspólnoty. Wydarzenie zorganizowała Rada KEP ds. Apostolstwa Świeckich.
5-7 – Przygotowania do Światowych Dni Młodzieży w Lizbonie, budowanie wspólnot i relacji oraz sposoby skutecznego docierania z Dobrą Nowiną były głównymi tematami XVIII Krajowego Forum Duszpasterstwa Młodzieży, które obradowało w pokamedulskim klasztorze w Wigrach. Uczestniczyło w nim ponad 100 reprezentantów z 35 polskich diecezji.
8 – Przewodniczący KEP wystosował apel ws. pomocy migrantom z granicy polsko-białoruskiej, zachęcając wiernych i wszystkich ludzi dobrej woli do udziału ogólnopolskiej zbiórce funduszy po wszystkich Mszach świętych w niedzielę 21 listopada. “Bez względu na okoliczności przybycia migrantów, na pewno potrzebują oni naszego wsparcia duchowego i materialnego” – zaznaczył abp Stanisław Gądecki.
10 – Stanowczo potępiam wykorzystywanie przez stronę białoruską dramatów ludzkich do prowadzenia działań przeciwko suwerenności Polski – napisał przewodniczący KEP w komunikacie wobec eskalacji napięć na granicy polsko-białoruskiej.
11 – Patriotyzm, formy miłości do ojczyzny, dziękczynienie za wolność, wezwanie do pojednania oraz kryzys na granicy polsko-białoruskiej były głównymi tematami kazań polskich biskupów w Święto Niepodległości. O zachowanie spokoju, nie uleganie manipulacji i szukanie rozwiązań zażegnania kryzysu na polsko-białoruskiej granicy apelował Prymas Polski abp Wojciech Polak.
12 – Stanowczo potępiamy zachowania antysemickie w Kaliszu. Takie postawy nie mają nic wspólnego z patriotyzmem – napisał w imieniu Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem Konferencji Episkopatu Polski, jego przewodniczący bp Rafał Markowski po spaleniu tekstu Statutu Kaliskiego i antysemickich wystąpieniach, które miały miejsce 11 listopada.
14 – Pod hasłem „Solidarni z Libanem” obchodzono XIII Dzień Solidarności z Kościołem Prześladowanym, ustanowiony przez polski Episkopat. Modlitwom towarzyszyła ogólnopolska zbiórka funduszy na rzecz Libańczyków.
14 – Zmarł o. Jerzy Tomziński – legendarny paulin, trzykrotny przeor Jasnej Góry i dwukrotny Generał Zakonu Paulinów. Był jedynym żyjącym dotąd polskim uczestnikiem Soboru Watykańskiego II. Miał 102 lata.
15 – Pod hasłem „Ubogich zawsze macie u siebie” zaczerpniętym z Ewangelii wg św. Marka Kościół obchodził V Światowy Dzień Ubogich. W wielu polskich miastach biskupi odwiedzili kościelne ośrodki pomocy i jadłodajnie, aby wspólnie się pomodlić, porozmawiać i zjeść obiad z potrzebującymi. Odbyły się też zbiórki najbardziej potrzebnych przyborów, odzieży i żywności.
18-19 – Podsumowanie wizyty ad limina apostolorum, Synod Biskupów o synodalności i sytuacja na granicy polsko-białoruskiej były głównymi tematami obrad KEP na Jasnej Górze. “ (…) biskupi zwracają się do rządzących, by skutecznie broniąc bezpieczeństwa naszych granic, rodzin i domów, podjęli także trud dostrzeżenia będącego w prawdziwej potrzebie przybysza i udzielenia mu, w duchu Ewangelii, koniecznego wsparcia” – napisali biskupi w komunikacie.
20 – W katedrze Chrystusa Króla w Katowicach odbyła się beatyfikacja ks. Jana Franciszka Machy, męczennika, w wieku 28 lat zgilotynowanego przez hitlerowców.
21 – W uroczystość Chrystusa Króla, z inicjatywy Franciszka po raz pierwszy obchodzono Światowy Dzień Młodzieży w diecezjach.
21 – Przed kościołami w całej Polsce odbyła się zbiórka na rzecz migrantów z granicy polsko-białoruskiej. O przeprowadzenie kwesty zaapelował 8 listopada abp Stanisław Gądecki. „Bez względu na okoliczności przybycia migrantów, na pewno potrzebują oni naszego wsparcia duchowego i materialnego” – napisał przewodniczący KEP.
24 – Nauczanie Kościoła na temat migrantów i uchodźców jest dzisiaj z różnych powodów bardzo mocno kontestowane – powiedział abp Wojciech Polak podczas debaty KAI nt. „Kościół w Polsce wobec migrantów i uchodźców. Bp Krzysztof Zadarko, przewodniczący Rady KEP ds. Imigracji wyraził żal, że jego oświadczenie z 22 sierpnia przedstawiające nauczanie Kościoła na ten temat został niemal całkowicie zignorowany w katolickich mediach. Stwierdził też, że częściowo uzasadniony w społeczeństwie lęk przed migrantami nie powinien być wykorzystywany jako narzędzie do budowania kapitału politycznego.
24 – W polskim społeczeństwie następuje powolny spadek poziomu wiary religijnej i szybszy spadek poziomu praktykowania – podało CBOS. Obydwa zjawiska dokonują się nieco szybciej wśród osób wykształconych i w wielkich miastach. Gwałtowny spadek religijności dostrzegalny jest w młodym pokoleniu (40 lat i mniej).
25 – Czeski teolog ks. Tomáš Halík, popularyzator nauki Łukasz Lamża oraz Archidiecezjalny Zespół Domowej Opieki Paliatywnej w Warszawie odebrali w Krakowie doroczne Nagrody im. ks. J. Tischnera. Uroczystość odbyła się w Nowohuckim Centrum Kultury.
27 – W Poznaniu oficjalnie rozpoczął się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego kleryka Alfonsa Mańki OMI. Kandydat na ołtarze był oblatem. Zginął śmiercią męczeńską w niemieckim obozie koncentracyjnym Mathausen

GRUDZIEŃ

1 – Polskie siostry zakonne włączyły się w pomoc osobom skrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym w środowisku kościelnym i rozpoczęły dyżury telefoniczne. Konferencja Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych we współpracy z Fundacją Świętego Józefa uruchomiła też specjalny telefon zaufania „Siostry dla Sióstr” (SdS) skierowany do obecnych oraz byłych sióstr zakonnych, które albo same potrzebują pomocy z powodu doznanej w przeszłości krzywdy wykorzystania seksualnego albo w środowisku, w którym pracują spotkały osobę, która doświadczyła tego typu przemocy.
2 – Zmarł prof. Gabriel Turowski, lekarz, publicysta, przyjaciel Karola Wojtyły. Był jednym z lekarzy uczestniczących w ratowaniu życia i zdrowia Jana Pawła II po zamachu. Miał 92 lata.
2 – Sejm odrzucił w pierwszym czytaniu obywatelski projekt ustawy „Stop aborcji”. Projekt zakładał m.in. traktowanie aborcji tak samo jak zabójstwa, w związku z czym groziłoby za nią od 5 do 25 lat więzienia albo dożywocie.
4 – Bp Adrian Galbas SAC, 53-letni, dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji ełckiej, został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem koadiutorem archidiecezji katowickiej. Oznacza to, że z chwilą zakończenia posługi przez obecnego metropolitę, abp. Wiktora Skworca, zostanie jego następcą.
4 – Biskupi, duchowieństwo, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych uczestniczyli w sprawowanej w Toruniu Mszy św. w 30. rocznicę powstania Radia Maryja. Liturgii przewodniczył abp. Mieczysław Mokrzycki, metropolita lwowski. Podczas obchodów odczytano listy gratulacyjne m.in. od Prezydenta i prezesa PiS.
5 – Po raz 22. obchodzono Dzień Modlitwy i Pomocy Materialnej Kościołowi na Wschodzie. Przed kościołami w całej Polsce przeprowadzono zbiórkę do puszek. Zebrane fundusze zostaną przeznaczone m.in. na świąteczne upominki dla dzieci i seniorów, pomoc w zakupie opału dla domów opieki oraz letni wypoczynek dla dzieci z ubogich rodzin – zapowiedział ks. Leszek Kryża, dyrektor Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie przy KEP.
6 – Nie można przyjąć do seminarium, a tym bardziej dopuścić do święceń kandydata, który wykazywałby poważne braki w dziedzinie ludzkiej seksualności. Wielu problemów, których przyczyną są niektórzy duchowni, można by było uniknąć, gdyby podczas formacji w porę dostrzeżono defekty osobowości i usunięto kandydata z seminarium – mówił ks. prof. Piotr Majer podczas konferencji na UKSW „Przyczyny i procedury utraty stanu duchownego w aktualnym prawodawstwie Kościoła katolickiego”.
7 – W Polsce mamy 10 361 parafii katolickich, 24 208 księży diecezjalnych i 8 819 zakonnych oraz 16, 8 tys. sióstr zakonnych. Na katechezę w szkole uczęszczało w 2020 r. średnio 85,7% uczniów – podał GUS.
12 – Zmarł abp Stanisław Nowak, arcybiskup senior archidiecezji częstochowskiej. Miał 85 lat.
22 – Jesteśmy gotowi pomagać w oparciu o istniejące możliwości prawne i w zgodzie z obowiązującymi państwowymi przepisami migracyjnymi tym wszystkim, którzy wyrażą wolę przybycia i osiedlenia się w naszym kraju – głosi Oświadczenie Rady Stałej KEP. Wydano je z inicjatywy abp. Stanisława Gądeckiego, w nawiązaniu do apelu Papieża Franciszka, wygłoszonego tego samego dnia. Zdaniem Prymasa Polski abp Wojciecha Polaka powinny zostać podjęte rozmowy z polskim rządem nt. umożliwienia Kościołowi rozwinięcia pomocy uchodźcom.
26 – W niedzielę Świętej Rodziny biskupi wskazywali w homiliach, że rodzice powinni dawać swoim dzieciom przykład chrześcijańskiego życia. Podczas Mszy świętych małżonkowie tradycyjnie odnowili przyrzeczenia małżeńskie. W okolicznościowym Liście Rady KEP ds.Rodziny Życie wskazano, że życie w małżeństwie i rodzinie jest dla zdecydowanej większości chrześcijan drogą, na której realizują oni swoje wezwanie do świętości i uczestniczą w życiu i misji Kościoła. Przewodniczący Rady, bp Wiesław Śmigiel powiedział KAI, że choć kryzys małżeństwa i rodziny jest znaczący, to nadal widać ogromną tęsknotę za bezpieczną i kochającą rodziną.