Kościół w Polsce 2024 – kalendarium najważniejszych wydarzeń

Prezentujemy kalendarium najważniejszych wydarzeń mijającego, 2024 roku w Kościele katolickim w Polsce.

STYCZEŃ

5 – Zmarł biskup Ryszard Karpiński, w latach 1985-2011 biskup pomocniczy archidiecezji lubelskiej, w latach 2003-2008 Delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej oraz Przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Polonii i Polaków za Granicą. Miał 88 lat.

6 – Pod hasłem „W jasełkach leży!” ulicami  miast w Polsce oraz zagranicą – w USA, Niemczech, Francji, Rwandzie, Demokratycznej Republice Konga, Kamerunie i Zambii – przeszło ponad 850 Orszaków Trzech Króli. W Polsce wzięło w nich udział ok. 1,5 miliona wiernych, a w samej Warszawie ok. 80 tys.

9 – Zmarł ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, duszpasterz osób niepełnosprawnych, prezes Fundacji im. Brata Alberta, działacz społeczny, duszpasterz Ormian, wieloletni uczestnik opozycji antykomunistycznej w czasach PRL, zasłużony w walce o lustrację w Kościele, prawdę i sprawiedliwość w kwestii ludobójstwa Polaków na Wołyniu. Miał 67 lat.

17 – Pod hasłem „SZALOM. Pokój – Dar Boga” obchodzono 27.  Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Centralne wydarzenia miały miejsce w Szydłowcu – na tamtejszym kirkucie, jednym z największych zachowanych w Polsce – i Radomiu. W obchodach uczestniczył m.in. Yacov Livne, ambasador Izraela w Polsce.

18-25 – Zgodnie z coroczną tradycją, wierni różnych wyznań spotykali się na ekumenicznych nabożeństwach i słuchali homilii przedstawicieli innych Kościołów. Hasło tegorocznego Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan –  „Będziesz miłował Pana, swego Boga…, a swego bliźniego jak siebie samego” – zaczerpnięto z Ewangelii św. Łukasza.

26 – Pod hasłem „Chrześcijanie i muzułmanie: promotorzy miłości i przyjaźni” obchodzono XXIV Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce. Podczas centralnych obchodów, które tradycyjnie już odbyły się w Warszawie, przedstawiciele obydwu religii czytali Biblię i Koran, modlili się i dyskutowali. Inicjatywa polskiego Episkopatu o ustanowieniu Dnia Islamu jest pionierską w skali światowej.

LUTY

2 –  W Święto Ofiarowania Pańskiego – Kościół obchodził Światowy Dzień Życia Konsekrowanego. Najliczniejsze zgromadzenia męskie w Polsce to franciszkanie, salezjanie i franciszkanie konwentualni; a żeńskie to: służebniczki starowiejskie, elżbietanki, szarytki i nazaretanki.

15 – Projekt nowelizacji rozporządzenia idący w kierunku wykreślenia religii ze średniej ocen na świadectwie szkolnym wydaje się mieć charakter dyskryminacyjny wobec uczniów – powiedział ks. prof. Piotr Tomasik, koordynator Biura Programowania Katechezy przy Komisji Wychowania Katolickiego KEP podczas konferencji o nauczaniu religii w szkole. Inny uczestnik warszawskiego spotkania, ks. prof. Roman Buchta, przypomniał, że nauczanie religii w szkole jest europejskim standardem.

16 – Już po raz ósmy w Kościele w Polsce w pierwszy piątek Wielkiego Postu otaczano modlitwą osoby wykorzystane seksualnie. W wielu świątyniach w całym kraju odbyły się nabożeństwa Drogi Krzyżowej i Msze św. w intencji skrzywdzonych. – Osoby zranione są w centrum naszej modlitwy i naszych działań – zapewnił w przesłaniu abp Wojciech Polak, Prymas Polski i delegat KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży.

24 – Papież Franciszek przyjął rezygnację abp. Andrzeja Dzięgi z posługi arcybiskupa metropolity szczecińsko-kamieńskiego. Administratorem apostolskim sede vacante został mianowany biskup koszalińsko-kołobrzeski Zbigniew Zieliński. 26 lutego Nuncjatura Apostolska doprecyzowała, że decyzje w sprawie abp. Dzięgi zostały podjęte „w następstwie dochodzenia prowadzonego z ramienia Stolicy Apostolskiej w sprawie zarządzania diecezją, a w szczególności zaniedbań, o których mowa w liście apostolskim Franciszka ‘Vos estis lux mundi’”.

24 – W 2. rocznicę pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, biskup greckokatolickiej diecezji olsztyńsko-gdańskiej Arkadiusz Trochanowski przewodniczył ekumenicznemu nabożeństwu w intencji pokoju. – Każdy atak Rosji, to kolejna stacja drogi krzyżowej ukraińskiego narodu – powiedział duchowny w Soborze Katedralnym Opieki Przenajświętszej Bogurodzicy w Olsztynie.

24 – „Chrześcijanie mają szczególne powołanie – wskazywać na obecność Boga nawet w dramatycznym czasie wojny” – powiedział abp Światosław Szewczuk. Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego przez łącze wideo uczestniczył w zorganizowanej w Warszawie przez KAI promocji książki „Bóg nie opuścił Ukrainy. Abp Światosław Szewczuk w rozmowie z Krzysztofem Tomasikiem”.

MARZEC

1 – W tym roku doszło do znaczącej liberalizacji poglądów dotyczących aborcji – podało Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Za tym zjawiskiem, jak dodano, stoją najprawdopodobniej radykalizujący się w tym temacie młodzi. Nieco więcej Polaków opowiada się za dostępnością pigułki „dzień po” od 15 roku życia i bez recepty, aniżeli jest przeciwna tej niedawnej decyzji Sejmu.

4 – Minęło 5 lat od uruchomienia przez Inicjatywę „Zranieni w Kościele” ogólnopolskiego telefon zaufania i utworzenia katolickiego środowiska wsparcia dla osób dotkniętych przemocą, przede wszystkim seksualną, w Kościele. Do końca lutego 2024 r. podczas 268 dyżurów psychoterapeutki i psychoterapeuci związani z Inicjatywą odebrali 601 telefonów.

5 –  Zgłoszony niedawno projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie jest wysoce niemoralny, sprzeczny z wiedzą naukową oraz z prawami człowieka – mówił w rozmowie z KAI prof. Adam Strzembosz. Były prezes Sądu Najwyższego wyjaśnił, że przedłożony w Sejmie projekt ustawy pozwalającej na aborcję na życzenie do 12 tygodnia ciąży jest niezgodny z Konstytucją RP.

5-8 – O aktualnych zagadnieniach związanych z posługą uwalniania, zwłaszcza o współpracy z psychologami i psychiatrami, rozmawiali na Jasnej Górze egzorcyści podczas dorocznego spotkania formacyjnego. Zwrócono uwagę m.in. na potrzebę wnikliwości wobec kondycji psychiczno-emocjonalnej osoby egzorcyzmowanej. W zjeździe uczestniczyło ok. 70 kapłanów.

14 – Abp Tadeusz Wojda, 67-letni metropolita gdański został wybrany nowym przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski. “Naszym najpilniejszym wyzwaniem jest tworzenie Kościoła synodalnego” – powiedział KAI tuż po wyborze. Zastępcą Przewodniczącego został abp Józef Kupny, metropolita wrocławski. Ponadto podczas zebrania plenarnego KEP w Warszawie (13-14 marca) powołano Zespół roboczy ds. kontaktów z Rządem RP w sprawie lekcji religii w szkole. Przewodniczącym zespołu został bp Wojciech Osial, szef Komisji Wychowania Katolickiego KEP.

16 – Zmarł Ernest Bryll – poeta, pisarz, autor tekstów piosenek, dziennikarz, tłumacz i dyplomata. Miał 89 lat.

24 – Kard. Marcello Semeraro przewodniczył w Markowej Mszy św. w 80. rocznicę męczeńskiej śmierci bł. Rodziny Ulmów. – Pokazują nam oni, że miłość, przeżywana na miarę Chrystusa ukrzyżowanego, prawdziwego Samarytanina ludzkości, jest rewolucją większą niż jakakolwiek ideologia – powiedział prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych.

26 – Konferencja Episkopatu Polski powołała  w porozumieniu z Nuncjaturą Apostolską w Warszawie, Zespół ds. Finansów Kościelnej Komisji Konkordatowej, na którego czele stanął prymas abp Wojciech Polak.

28 – „Mamy wrażenie, że godzina próby, której doświadczamy jako uczniowie Chrystusa i kapłani Jego Kościoła, niejako sięga zenitu. Jesteśmy świadkami profanacji Chrystusa, Jego Krzyża, Słowa, sakramentów  – napisali biskupi w liście do kapłanów na Wielki Czwartek. – Niestety, w ten proces, poprzez niektórych naszych braci w kapłaństwie, wpisuje się także niejako profanacja sakramentu święceń, który przyjęliśmy. Czy tak liczne odejścia, częstokroć gorszące, nie są ucieczką spod Krzyża, rezygnacją z konieczności poświęcenia, Judaszowym rozczarowaniem Mistrzem, zawiedzeniem się Jego Kościołem? Podstawową przyczyną tych bolesnych dramatów kapłańskich jest przede wszystkim osłabienie i utrata wiary” – ocenili biskupi.

29 – Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę o nowelizacji Prawa farmaceutycznego, dotyczącej tzw. pigułki „dzień po”. Projekt przewidywał dostępność specyfiku bez recepty dla osób powyżej 15 lat. Jak podano podstawowym uzasadnieniem decyzji Prezydenta RP była wola poszanowania konstytucyjnych praw i standardu ochrony zdrowia dzieci.

30 – Dziś coraz bardziej brakuje wiary w nas samych, w rodzinie, w przestrzeni społecznej – powiedział abp Tadeusz Wojda w orędziu na Wielkanoc wyemitowanym w Wielką Sobotę  w TVP1. – Wydaje się, że nie kształtuje ona naszych postaw, czego wyrazem są agresywne spory i podziały społeczne. Ufam, że zmartwychwstanie Pana w nas zatriumfuje, ale musimy podjąć drogę odnowienia i pogłębienia naszej wiary – zaapelował przewodniczący KEP.

KWIECIEŃ

4 – Od września ubiegłego roku niewielkiemu pogorszeniu uległy oceny działalności Kościoła. Obecnie pozytywnie mówi o Kościele 44% Polaków, negatywnie zaś 45% – podało CBOS.

10 – Nie ma żadnego prawa do aborcji – powiedział KAI prof. Andrzej Zoll. – Może być najwyżej pozwolenie na aborcję w wyjątkowych wypadkach. Nie może też być żadnego „podstawowego prawa” w tej materii. To bzdura! Dla prawnika jest to nie do przyjęcia – podkreślił były prezes Trybunału Konstytucyjnego dodając, że tzw. kompromis aborcyjny był dobrym rozwiązaniem. Prawnik wskazał, że złożone w Sejmie projekty ustaw Lewicy oraz grupy posłów KO są sprzeczne z Konstytucją.

11-14 – Ponad 100 wystawców z całego kraju uczestniczyło w XXIX Targach Wydawców Katolickich zorganizowanych w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie.

13 – W Łodzi odbył się finalny etap międzynarodowych obchodów 50-lecia wspólnoty Chemin Neuf (Nowa Droga) – jednego z dynamicznie rozwijających się ruchów apostolskich, powstałych we Francji po Soborze Watykańskim II. Jest to wspólnota katolicka o powołaniu ekumenicznym, w której są zarówno małżeństwa jak i osoby konsekrowane, chrześcijanie różnych wyznań i kultur.

14 –  Pod hasłem „Niech żyje Polska!” około 50 tys. osób przeszło ulicami Warszawy w Narodowym Marszu Życia. Była to manifestacją w obronie życia, rodziny, wartości i niepodległości oraz wyraz solidarności z tymi, którzy najbardziej potrzebują wsparcia, zwłaszcza dziećmi zagrożonymi aborcją.

14 – Decyzję o rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego Sługi Bożej Heleny Agnieszki Kmieć ogłosił metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski. Pierwsza sesja trybunału odbyła się 10 maja. Helena Kmieć była misyjną wolontariuszką, która w 2017 roku została zamordowana w ochronce dla dzieci w Boliwii. Miała 25 lat.

14-19 – Pod hasłem „Powołani do wspólnoty – komunii z Bogiem i bliźnimi w Kościele”.   przebiegał XVI Ogólnopolski Tydzień Biblijny. Celem inicjatywy jest odkrywanie i pogłębianie znaczenia Słowa Bożego w życiu Kościoła i w osobistym życiu wiernych. Obchody zainaugurowało VIII Narodowe Czytanie Pisma Świętego, tym razem skoncentrowane na Dziejach Apostolskich.

23 – Bp Artur Ważny, dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej został mianowany przez Franciszka biskupem sosnowieckim. 57-letni duchowny odbył ingres do katedry 22 czerwca. „Bp Artur na pewno nie jest  tchórzem i nie będzie uciekał od spraw trudnych” – napisał do wiernych diecezji sosnowieckiej jej dotychczasowy administrator apostolski abp Adrian Galbas.

23-25 – Posługa władzy w zgromadzeniach zakonnych, nowelizacja regulacji dotyczących ochrony małoletnich przed przemocą oraz przygotowania do przyszłorocznego Jubileuszu Życia Zakonnego – były głównymi tematami 148. Zebrania Plenarnego Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce, które odbyło się w Licheniu.

25 – Na Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie odbyło się sympozjum nt. „Zbrodnia czynów pedofilnych. Aspekty społeczne, terapeutyczne i prawne”. Wydarzenie zorganizowano w związku z 10. rocznicą istnienia Centrum Ochrony Dziecka – ważnego ogniwa ochrony małoletnich w Kościele w Polsce.

27 – Minęła 10 rocznica kanonizacji Jana Pawła II. “Gdyby żył i widział, co się dzieje dziś w Polsce, powiedziałby nam: „Trzymajcie się mocno Chrystusa!” – powiedział KAI bp Sławomir Oder, wcześniej postulator procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego Karola Wojtyły.

28 – Z udziałem ponad trzydziestu biskupów z Polski i zagranicy, licznych pielgrzymów i przedstawicieli władz, w Gnieźnie odbyły się główne uroczystości odpustowe ku czci patrona św. Wojciecha. W tym roku towarzyszyło im hasło: „Służyć i dać życie – pielgrzymi nadziei”.

MAJ

5 – „Jesteśmy wezwani do wyczynu chrześcijańskiej wytrwałości” – napisali polscy biskupi greckokatoliccy na Wielkanoc, którą w tym roku wierni Kościołów wschodnich obchodzili 5 maja, a więc prawie 5 tygodni po Kościele zachodnim. Biskupi Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego zachęcili, by mimo niewyobrażalnych nieszczęść, nie porzucić wiary w Boga, nie stracić nadziei w Jego Opatrzność, ani nie stać się „jak ci, którzy zachowując się jak nieludzie”.

7 – Duszpasterze obcokrajowców – księża i siostry zakonne z 28 różnych ośrodków i rektoratów dla migrantów – spotkali się w Warszawie pod kierownictwem bp. Krzysztofa Zadarki, delegata KEP ds. Imigracji. Podkreślano, że coraz bardziej widoczne zjawisko migracji w naszym społeczeństwie staje się jednym z najpoważniejszych wyzwań duszpasterskich. Zauważono, że należy przezwyciężać nieufność pomiędzy chrześcijanami cywilizacji zachodniej, a chrześcijańskimi przybyszami z krajów orientalnych lub południa.

8 – W związku z narastającą w przestrzeni publicznej i działaniach rządu presją dotyczącą zmiany prawnej ochrony życia ludzkiego w kierunku legalizacji zabijania dzieci w łonie matek, pragniemy przypomnieć jednoznaczne i niezmienne stanowisko Kościoła w tej kwestii – napisali członkowie Rady Stałej KEP w Stanowisku nt. prawnej ochrony ludzkiego życia.

15 – Synodalnej obecności zakonów w Kościołach partykularnych i większej obecności zakonów w diecezjach poświęcone było dwudniowe 152. zebranie plenarne Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce, które odbyło się w Warszawie.

21 – Jak Kościół wspiera matki będące w ciąży niechcianej i wahające się przed dokonaniem aborcji, a także kobiety, które nie chcą wychować dziecka, ale pragną ochronić jego życie? – to jeden z wątków konferencji „Trudne ciąże. Jak Kościół pomaga kobietom?”. Podczas spotkania zorganizowanego przez KAI zwracano uwagę, że pilnej pomocy wymagają m.in. osoby wychowujące niepełnosprawne dzieci. Chodzi m.in. o kwestie rehabilitacji, finansowania sprzętu, problem szkolnictwa oraz  wsparcia dla osób po 18 roku życia. Wciąż brakuje też rzetelnej informacji, np. na temat hospicjów perinatalnych.

21 – W Polsce następuje powolny spadek deklaracji wiary, a także szybszy spadek praktyk – podaje Centrum Badań Opinii Społecznej (CBOS) w raporcie nt. religijności Polaków w ostatnich dziesięcioleciach. Spadek praktyk najszybciej postępuje wśród osób najmłodszych (w wieku 18–24 lata) oraz mieszkańców wielkich miast i osób lepiej wykształconych. Za odejściem ludzi z Kościoła, według deklaracji badanych, nie stoi głównie pandemia czy afery pedofilskie, ale brak potrzeby, obojętność i utrata zainteresowania.

22-23 – Wzmacnianie więzi małżeńskich, duszpasterstwo osób o skłonnościach homoseksualnych i przestroga przed internetowymi kursami przedmałżeńskimi – to niektóre tematy wiosennej sesji Duszpasterstwa Rodzin. Dwudniowe spotkanie księży i świeckich zaangażowanych w propagowanie chrześcijańskiej wizji rodziny odbyło się w Konstancinie pod Warszawą.

30 – Znaczenie Eucharystii, uczestnictwo we Mszy świętej, świadectwo wiary, konieczność ewangelizacji, ale także kwestie społeczne takie jak prawo do publicznego wyznawania wiary, miejsce symboli religijnych w przestrzeni publicznej, religia w szkołach czy aborcja były tematem kazań polskich biskupów na uroczystość Bożego Ciała.

CZERWIEC

1-3 – O potrzebie polityki rodzinnej realizowanej w sposób ciągły i ponad podziałami, mówili uczestnicy konferencji zorganizowanej podczas XII Ogólnopolskiego Zjazdu Dużych Rodzin w Tomaszowie Mazowieckim. Podczas konferencji przywoływano okoliczności wprowadzenia ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny, której dziesięciolecie świętowano podczas Zjazdu.

2 – Wprowadzenie relikwii św. Jadwigi Królowej do Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie było głównym punktem obchodów XVII Święta Dziękczynienia, obchodzonego pod hasłem „Dziękujemy za służbę człowiekowi”. Przypomniano też postacie bł. Edmunda Bojanowskiego i bł. ks. Jerzego Popiełuszki.

2 – „Witajcie w domu!” – witał młodych zgromadzonych na Polach Lednickich abp Wojciech Polak rozpoczynając oficjalnie XXVIII Spotkanie Młodych Lednica 2000. Pod Bramę Rybę przyjechało w tym roku ponad 18 tysięcy uczestników z Polski i zagranicy. Spotkaniu towarzyszyło hasło „Wracaj do domu”.

10-12 – Lekcje religii w szkołach i katecheza parafialna, ochrona życia ludzkiego, kwestie dotyczące rodziny i standardy ochrony małoletnich, w tym prace nad powołaniem komisji niezależnych ekspertów do zbadania zjawiska wykorzystywania seksualnego w Kościele w Polsce – to główne tematy 398. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, które odbyło się w Warszawie. Ks. Robert Wielądek, dyrektor Krajowego Ośrodka Duszpasterstwa Rodzin (KODR) wskazał na potrzebę poważniejszego traktowania przygotowania do małżeństwa, nawet w formie specjalnego kilkuletniego „katechumenatu”. Zaproponował też ustanowienie Tygodnia modlitw o powołania do małżeństwa oraz rozwój wsparcia dla osób homoseksualnych i ich rodziców.

Biskupi dokonali wyboru nowego Sekretarza Generalnego KEP (10.06). Został nim bp Marek Marczak, 55-letni biskup pomocniczy archidiecezji łódzkiej.

15 – Ks. Michał Rapacz, proboszcz z Płok zamordowany przez komunistów w 1946 r. został ogłoszony błogosławionym. Uroczystościom beatyfikacyjnym w Bazylice Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach w imieniu papieża Franciszka przewodniczył kard. Marcello Semeraro, prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych.

15 –  Parafia św. Mikołaja w Jedlni (diecezja radomska) zwyciężyła w czwartej edycji Konkursu Aktywna Parafia organizowanego przez KAI. Podczas finałowego festynu w Warszawie parafie prezentowały swoje lokalne zwyczaje, stroje, pieśni i specjały kulinarne. Zmierzyły się też w zawodach sprawnościowych. – Parafia jest podstawową wspólnotą Kościoła, której nikt i nic nie zastąpi – mówił w imieniu KEP bp Rafał Markowski.

17 – Krzysztof Zanussi, jeden z najbardziej utytułowanych polskich twórców filmowych  obchodził 85. urodziny. „Odeszła ode mnie nadzieja na proste recepty, bo wszelka mądrość jest jednak złożona i ukryta, nie daje się zamknąć prostymi sloganami” – powiedział reżyser KAI.

19 – Zmarła Halina Bortnowska, teolożka, filozofka, publicystka, współzałożycielka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Zaangażowana w formację dziennikarzy, pionierka ruchu hospicyjnego w Polsce, oddana promotorka nauczania Soboru Watykańskiego II. Miała 92 lata.

LIPIEC

7 – Po raz pierwszy obchodzono wspomnienie liturgiczne bł. Rodziny Ulmów. W Markowej – miejscu ich urodzenia, męczeńskiej śmierci i beatyfikacji – odbyły się wydarzenia o charakterze religijnym, jak i świeckim. Rodzinę Ulmów ogłoszono patronami województwa podkarpackiego.

9 lipca – Zmarł Jerzy Stuhr, wybitny aktor i reżyser filmowy oraz teatralny. Miał 77 lat.

12 – Sejm odrzucił projekt ustawy o dekryminalizacji i depenalizacji aborcji. Za przyjęciem projektu głosowało 215 posłów, przeciw było 218 posłów, wstrzymało się 2. Kilka dni przed głosowaniem prezydent Andrzej Duda zapowiedział, że nawet jeśli nowela trafi na jego biurko, nie podpisze jej.

25 – 90. urodziny obchodził ks. Adam Boniecki MIC, – duszpasterz i publicysta, redaktor senior „Tygodnika Powszechnego” (którym kierował w latach 1999-2011), autor m.in. monumentalnego „Kalendarium życia Karola Wojtyły” i twórca polskiej edycji „L’Osservatore Romano”.

21-27 – Prawie 800 młodych ludzi z całej Polski uczestniczyło w 37. Franciszkańskim Spotkaniu Młodych w Kalwarii Pacławskiej. Tematem przewodnim najstarszego, ogólnopolskiego spotkania religijnego dla młodzieży był „Dom”. Z uczestnikami spotkały się m.in. siostry dominikanki prowadzące dom dla ponad 60 niepełnosprawnych chłopaków w Broniszewicach.

29 – 3 sierpnia – 200 ewangelizatorów z całej Polski – świeckich, kleryków, księży i sióstr zakonnych – uczestniczyło w Przystanku Jezus. Ich celem było dzielenie się dobrą nowiną o zbawieniu z przybyłymi na Pol’and’Rock Festival w Czaplinku. Księża rozmawiali z chętnymi i udzielali sakramentu pojednania.

SIERPIEŃ

5 – W ubiegłym (2023) roku przed obraz Matki Bożej Częstochowskiej przybyło 3,6 mln pielgrzymów – podało Biuro Prasowe Jasnej Góry. To o 1,1 mln więcej niż dwa lata temu.

22 – Według statystyk większość uczniów w skali ogólnopolskiej uczęszcza na lekcje religii – powiedział dr hab. Marcin Jewdokimow, dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego. W szkołach podstawowych odsetek uczniów uczęszczających na lekcje religii wynosi aż 88,9 procent, a wśród przedszkolaków – 83,7 proc. Spadek można zauważyć dopiero u starszych uczniów z liceum ogólnokształcącym, to 60,1 proc., techników – 65,7 proc. i szkół branżowych I stopnia 63,7 proc.

29 – Trybunał Konstytucyjny przychylił się do wniosku I prezes SN i wydał postanowienie zabezpieczające, zawieszając stosowanie rozporządzenia MEN w sprawie warunków organizowania lekcji religii. Chodzi o ułatwienia w łączeniu klas – prezes SN uważa, że doszło do złamania ustawy zasadniczej, bo nie osiągnięto porozumienia ze związkami wyznaniowymi. Za wątpliwą uważa też możliwość realizacji podstawy programowej w tych warunkach.

WRZESIEŃ

12 –  Bp Wojciech Tomasz Osial, dotychczasowy biskup pomocniczy i administrator apostolski sede vacante diecezji łowickiej został mianowany biskupem łowickim. 53-letni duchowny odbył ingres do katedry 16 listopada.

13 – Dotychczasowy biskup toruński 55-letni Wiesław Śmigiel został mianowany arcybiskupem metropolitą szczecińsko-kamieńskim. Ingres do katedry odbył 26 października.

15 – Apel do ludzi dobrej woli o konieczne wsparcie dla poszkodowanych i ofiar powodzi jaka nawiedziła południowo zachodnią Polskę wystosował przewodniczący Episkopatu. Abp Tadeusz Wojda SAC zapewnił też o modlitwie za niosących pomoc i zadecydował by 22 września we wszystkich kościołach przeprowadzono zbiórkę pieniędzy na rzecz poszkodowanych. W listopadzie ogłoszono, że wpływy do Caritas Polska na ten cel osiągnęły ponad 71 mln złotych.

18 – Jako duszpasterze i pasterze winniśmy głośno wyrazić nasz ból, żal, skruchę, wstyd i szczerą wolę nawrócenia – napisał w artykule dla KAI o. Józef Augustyn SJ. –  Wszystkie ciężkie grzechy zamiatane pod dywan, nabrzmiewają, są jak rana ukrywana pod brudnym opatrunkiem – ostrzegł znany rekolekcjonista i przewodnik życia duchowego w tekście będącym reakcją na skandale wywołane przez duchownych w Kościele w Polsce.

20-21 – Dyskusją o sprawiedliwym pokoju w Ukrainie zakończyła się w Krakowie XXIV międzynarodowa konferencja z cyklu „Rola chrześcijan w procesie integracji europejskiej – Nowy kształt Europy”. Nagrody im. bp. Tadeusza Pieronka In Veritate za wybitne postawy i osiągnięcia w łączeniu wartości chrześcijańskich i europejskich otrzymali Herman Van Rompuy i Jerzy Buzek.

PAŹDZIERNIK

9 – Połowa badanych (51%) opowiada się za obecnością religii w szkołach publicznych. Przeciw jest ponad dwie piąte respondentów (43%) – podało Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Obecność religii w szkołach nadal spotyka się z poparciem większej części społeczeństwa, przy czym obecnie jest ono mniejsze niż kiedykolwiek wcześniej, począwszy od pierwszego badania z 1991 roku.

12 – Ks. Andrzej Dobrzyński, dyrektor Ośrodka Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie, Lubelskie Hospicjum dla Dzieci, poeta Wojciech Wencel, i twórcy filmu “Tętno” – to tegoroczni laureaci nagród Totus Tuus. Nagrodę Specjalną Totus uhonorowano Związek Dużych Rodzin Trzy Plus. Gala nagród przyznawanych corocznie z okazji Dnia Papieskiego przez Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia” odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie. Obchodzony nazajutrz Dzień Papieski przebiegał pod hasłem “Jan Paweł II. Ewangelia starości i cierpienia”. W kościołach i na ulicach w  Polsce i ośrodkach polonijnych przeprowadzono zbiórkę na cele Fundacji: stypendia dla uzdolnionej młodzieży z małych miejscowości.

17-20 – Sytuacja współczesnej kultury, wyzwania nauki, przyszłość społeczeństwa oraz zagrożenia i źródła nadziei dla Kościoła i dzisiejszego człowieka – to niektóre tematy VII Kongresu Kultury Chrześcijańskiej, który obradował na KUL pod hasłem: „Przywracać nadzieję. Kultura chrześcijańska wobec kryzysów świata”. W tym roku gośćmi byl im.in.: prof. Chantal Delsol (która odebrała doktora honoris causa KUL), kard. Anders Arborelius, prof. Konstantin  Sigov, prof. Mirosława Grabowska, abp Wojciech Polak, bp Andrzej Czaja i inni.

19 – W intencji kanonizacji bł. Jerzego Popiełuszki modlono się podczas Mszy św. sprawowanej w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie, w 40. rocznicę porwania i męczeńskiej śmierci kapłana. Liturgii z udziałem Prezydenta RP i kilku tysięcy wiernych przewodniczył metropolita warszawski kard. Nycz. Dzień wcześniej Sejm przyjął przez aklamację uchwałę stanowiącą m.in.: “Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, składając najwyższy hołd księdzu Jerzemu Popiełuszce, pragnie okazać szacunek dla podstawowych wartości obywatelskich, jakimi kapłan kierował się w swoim życiu: prawdy, wolności i solidarności”.

19 – 25 lat obecności na polskim rynku czytelniczym świętowało środowisko kwartalnika „Christianitas”, kierowanego przez Pawłą Milcarka. Jubileusz uczczono sympozjum, podczas którego dyskutowano m.in. o “tradycji katolickiej dzisiaj”.

20 – Zmarł Janusz Olejniczak, pianista, pedagog, jeden z najwybitniejszych interpretatorów dzieł Chopina, laureat VI nagrody podczas VIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, a następnie juror konkursu. Miał 72 lata.

LISTOPAD

4 – Dotychczasowy metropolita katowicki, 56-letni abp Adrian Józef Galbas SAC został mianowany arcybiskupem metropolitą warszawskim. Ingres do archikatedry św. Jana odbył 14 grudnia.

8 – Sejm skierował do dalszych prac poselski projekt nowelizacji Kodeksu karnego. Nowelizacja zakłada częściową dekryminalizację przerwania ciąży za zgodą kobiety i pomocy w samodzielnej aborcji. Przypomnijmy, że w lipcu br. Sejm odrzucił przyjęcie nowelizacji.

10 – Pod hasłem „S.O.S. dla Ziemi Świętej” obchodzono XVI Dzień Solidarności z Kościołem Prześladowanym. Przypominano, że sytuacja chrześcijan a tym regionie świata wymaga pilnej uwagi. Wojna, brak turystów, bezrobocie – wszystko to uderza w ludzi, którzy od pokoleń wyrabiają rękodzieło z oliwnego drewna, dbając o utrzymanie swoich rodzin. Głód, ubóstwo, niepewność stały się ich codziennością.

11 – Troska o prawdę wiąże się z odpowiedzialnością za innych i za wspólnotę, którą winniśmy tworzyć – powiedział biskup polowy Wiesław Lechowicz podczas Mszy św. w intencji Ojczyzny. W Eucharystii sprawowanej w Świątyni Opatrzności Bożej uczestniczyła Para Prezydencka i przedstawiciele najwyższych władz państwowych.

13 – Prawosławny metropolita Polski Sawa Hrycuniak przewodniczył uroczystej Boskiej Liturgii w katedrze Marii Magdaleny w Warszawie z okazji 100-lecia samodzielności (autokefalii) Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Uroczystości objął patronatem Prezydent RP. 13 listopada 1924 Kościół prawosławny w Polsce otrzymał od patriarchy Konstantynopola tomos, deklarujący jego autokefalię.

13-15 – W Krakowie obradował III Międzynarodowy Kongres dla Małżeństwa i Rodziny. Towarzyszyły mu słowa zmarłego w lutym 2023 r. prof. Stanisława Grygiela: „Rodzenie, a nie samotność, jest wpisane w bycie człowieka osobą”.

15 – Do budowania Kościoła przejrzystego, otwartego i bliskiego wiernym zachęcił księży dziekanów i wicedziekanów kard. Kazimierz Nycz, który podsumował swoją posługę jako ustępujący metropolita warszawski. – Transparentność w sprawach ekonomicznych to fundament, który daje wiernym poczucie bezpieczeństwa i wiarygodności – stwierdził hierarcha.

16 – Zespół Ekspertów Konferencji Episkopatu Polski ds. Bioetycznych ogłosił Stanowisko ws. tranzycji płci. W dokumencie zachęca się do „powściągliwości w stosowaniu radykalnych rozwiązań, które, jak uczy praktyka, nie tylko nie przynoszą spodziewanych rezultatów, lecz mogą trwale zdezintegrować oraz okaleczyć człowieka”. Jak zaznaczono, w ostatnich latach rośnie w społeczeństwach odsetek osób, które postrzegają siebie jako transpłciowe. Przypomniano, że każda osoba, niezależnie od jej skłonności seksualnej i identyfikacji płciowej, musi być w swej godności szanowana i nie może być dyskryminowana.

17 – Kościół w Polsce włączył się w obchody Światowego Dnia Ubogich, ustanowionego w 2017 roku z inicjatywy papieża Franciszka. Wydarzeniu towarzyszyły różne działania skierowane do najbardziej potrzebujących.

18-19 – Podsumowanie XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów było głównym tematem 399. zebrania plenarnego Konferencji Episkopatu Polski na Jasnej Górze. – Synodalność to podstawowy wymiar Kościoła, dany do kultywowania i rozwijania stylu życia. Dlatego synod się nie kończy, ale dopiero teraz tak naprawdę się zaczyna – powiedział bp Sławomir Oder. Biskupi podjęli również temat organizacji lekcji religii w szkole. „Ufamy, że zakończą się zagwarantowanym prawnie porozumieniem” – napisali w komunikacie. Jednocześnie wyrazili niepokój wobec planowanego wprowadzenia zamiast nieobowiązkowego przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie obowiązkowego przedmiotu Edukacja zdrowotna, „którego niektóre treści stoją w sprzeczności z godnością osobową dziecka”. Biskupi spotkali się również (19.11) z przedstawicielami osób skrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym w Kościele. Po spotkaniu zarówno biskupi jak i ich goście przyznali, że rozmowa była szczera, emocjonalna i historyczna. Spotkanie miało charakter zamknięty i dotyczyło m.in. konkretnych postulatów skrzywdzonych zawartych w majowym liście do Rady Stałej KEP.

27 – Zaskarżone przez Sąd Najwyższy znowelizowane rozporządzenie MEN ws. organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach jest w całości niezgodne z ustawą o systemie oświaty i Konstytucją – stwierdził Trybunał Konstytucyjny. Zdaniem TK, resort edukacji, przygotowując zmiany w prawie oświatowym dotyczących lekcji religii, nie spełnił zapisanego w stosownych aktach prawnych wymogu działania w porozumieniu z Kościołami i innymi związkami wyznaniowymi.

28 – W siedzibie Ministerstwa Edukacji Narodowej, odbyło się drugie posiedzenie Podkomisji ds. religii w szkole, powołanej przez Komisję Wspólną Przedstawicieli Rządu Rzeczpospolitej Polskiej i Episkopatu. Z powodu braku porozumienia przedstawiciele Kościoła zapowiedzieli odwołanie się w trybie pilnym do Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP. – Propozycja przedstawiona przez stronę kościelną jest taka, aby uczeń obligatoryjnie wybierał religię lub etykę i jesteśmy otwarci na redukcję lekcji religii do jednej godziny w tygodniu w szkole średniej, ale redukcja ma być stopniowa i ma być rozłożona na kilka lat, przy poszanowaniu praw pracowniczych nauczycieli religii – powiedział KAI po spotkaniu bp Wojciech Osial, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP. „Skoro może być obligatoryjna edukacja zdrowotna to dlaczego nie może być obligatoryjnej etyki dla tych, którzy rezygnują z lekcji religii?” – pytał retorycznie biskup.

GRUDZIEŃ

1 – W pierwszą niedzielę Adwentu rozpoczął się nowy rok duszpasterski, który przebiega pod hasłem „Pielgrzymi nadziei” – tożsamym z wybranym przez papieża hasłem Roku Jubileuszowego 2025.

5 – W Polsce jest ponad 10 tys. parafii. Pracuje w nich ok. 30 tys. księży diecezjalnych i zakonników. W zgromadzeniach czynnych żyje  15,6 tys. sióstr. Co niedziela chodzi do kościoła  29,02 proc. a komunię św. przyjmuje  14,02 proc. wiernych. W ubiegłym roku  267,2 tys. osób przyjęło sakrament chrztu. Na religię uczęszcza ponad 78 proc. uczniów. Takie dane  – za rok 2023 – ukazuje najnowszy, zaprezentowany w Warszawie rocznik statystyczny Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego.

6 – Mam bardzo mocne wrażenie, że religia w szkole traktowana jest przez władze jako sprawa polityczna – ocenił prezes Polskiej Rady Ekumenicznej bp Andrzej Malicki. Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP przypomniał w komentarzu dla KAI, że lekcje religii są w Europie czymś powszechnym, także w krajach o wiele bardziej zlaicyzowanych niż Polska, i nikt z tego nie robi problemu.

8 – W II Niedzielę Adwentu obchodzono Dzień Modlitwy i Pomocy Materialnej Kościołowi na Wschodzie. Działający przy KEP Zespół Pomocy Kościołowi na Wschodzie pozyskał w 2023 r. ponad 2,5 mln zł. Środki te przeznaczono w 2024 r. na realizację 186 projektów wspierających Kościół na Wschodzie, przede wszystkim w Ukrainie – przekazał dyrektor Zespołu ks. Leszek Kryża TChr.

9 – W Sekretariacie KEP odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Episkopatu na temat religii w szkole. Przedstawiciele Episkopatu wyrazili dezaprobatę wobec odrzucenia jej propozycji przez stronę rządową i braku osiągnięcia porozumienia – napisano w komunikacie strony kościelnej. Wśród jej propozycji znalazło się m.in. wprowadzenie zasady obligatoryjności nauczania religii lub etyki ze względu na potrzebę aksjologicznej formacji uczniów. W ramach poszukiwania kompromisu, strona kościelna zaproponowała również stopniową, rozłożoną w czasie, redukcję wymiaru nauczania religii w szkołach ponadpodstawowych, przy poszanowaniu praw pracowniczych katechetów. W szkołach podstawowych sytuacja powinna pozostać bez zmian. Wyrażono także sprzeciw wobec proponowanej przez rząd redukcji lekcji religii do jednej godziny tygodniowo.

14 – Abp Adrian Galbas SAC odbył ingres do archikatedry warszawskiej. – Do Warszawy przychodzę jako duszpasterz. Nie jestem politykiem, biznesmenem, cudotwórcą i geniuszem. Jeśli takie pokładacie we mnie nadzieje, rozczarujecie się. Chcę być przede wszystkim duszpasterzem: umacniać w wierze wierzących, ale też przyjąć tych, którzy z Kościołem nie wiążą już żadnych nadziei, czują się skrzywdzeni i wykluczeni – powiedział w homilii nowy metropolita warszawski.

20 – Dobiegła końca obywatelska inicjatywa ustawodawcza „Stop narkotykowi pornografii”. Do Sejmu przekazano ponad 200 tys. podpisów obywateli, którzy poparli projekt ustawy, której celem jest ograniczenie dzieciom dostępu do pornografii w Internecie.