Kraków: „Obraz Żydów w myśli chrześcijańskiej” – prezentacja książki w ramach Dnia Judaizmu

Na temat relacji i dialogu chrześcijańsko-żydowskiego rozmawiali uczestnicy debaty wokół książki „Obraz Żydów w myśli chrześcijańskiej”, której autorem jest ks. prof. Łukasz Kamykowski, dyrektor Międzywydziałowego Instytutu Ekumenii i Dialogu Uniwersytetu Jana Pawła II w Krakowie, członek Komitetu Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem.

Debata wokół nowej książki ks. Łukasza Kamykowskiego odbyła się w przeddzień centralnych uroczystości z okazji XXI Dnia Judaizmu. W spotkaniu w siedzibie Centrum Społeczności Żydowskiej (JCC) przy ul. Miodowej uczestniczył red. Janusz Poniewierski, dr Zofia Radzikowska, działaczka społeczna zasłużona dla dzieła odrodzenia społeczności żydowskiej w Krakowie i dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, prezes Wydawnictwa Znak Henryk Woźniakowski oraz członkowie Klubu Chrześcijan i Żydów. Z powodów zdrowotnych w spotkaniu nie mógł uczestniczyć ks. Łukasz Kamykowski, autor publikacji.

Jak podkreślił prezes Wydawnictwa Znak, nowa publikacja stanowi pierwszą część, która obejmuje czasy najdawniejsze, początek historii chrześcijaństwa. Druga część publikacji, która dopiero powstanie, będzie mówiła o czasach współczesnych i ewolucji.

– Książka zawiera informacje na temat stosunku do Pisma Świętego Żydów i Chrześcijan, którą autor wydobywa z Ewangelii. Znajdują się w niej niektóre fragmenty dotyczące Żydów, te znane i te które były najbardziej eksploatowane, m.in. z procesu Jezusa, polemik Jezusa z Żydami, autor dokonuje też interpretacji proroctwa Jeremiasza – mówił Henryk Woźniakowski. W publikacji można przeczytać także o problemach związanych z kształtowaniem się gmin żydowskich.

-Na ile te rozstrzygnięcia teologiczne: zastępstwa i narodu świadka, oddziaływały na powszechną mentalność chrześcijan od starożytności niemal do naszych czasów, czy ona kształtowała się w oparciu o koncepty teologiczne i one znajdują oparcie w Piśmie Świętym, a w jakiej mierze obraz Żydów w myśli chrześcijańskiej kształtował się pod innymi wpływami, ekonomicznymi czy socjologicznymi – zastanawiał się Henryk Woźniakowski.

Zdaniem Janusza Poniewierskiego, Żydzi dochodzili do przekonania, że mają pełnić funkcję służebną wobec chrześcijan, nie mogą np. zatrudniać ich jako służących. – To rodziło problemy, wprowadzano w średniowieczu wiele zakazów. Osoby duchowne miały np. zakaz spożywania posiłków razem z Żydami – wyjaśnił redaktor, cytując słowa Jana Pawła II, w których papież podkreślał, że w świecie chrześcijańskim krążyły błędne interpretacje na temat społeczności żydowskiej.

Dr Zofia Radzikowska, mówiąc o tym, jak myśl teologów wpłynęła na stosunki międzyludzkie, tłumaczyła, że lud nie czyta teologów, tylko słucha kazań i uczy się najprostszego przekazu. – Rozumiem uwarunkowania historyczne, bo jak powstaje nowy nurt, to aby zaistnieć, musi odciąć się od korzeni. Przez wieki obraz Żydów utożsamiany był z diabłem. Dlaczego to było możliwe? W historii ludzkości zdarzało się, że ludzie piszą historię przez siebie, są to rozważania o ludzkiej naturze, na którą ciężko znaleźć rozwiązanie – podkreśliła Radzikowska.

W trakcie spotkania uczestnicy zastanawiali się nad tym, czy ta świadomość wyższości chrześcijan jest jeszcze obecna i czy takie myśli wciąż są pożywką dla antysemickich zachowań.

Janusz Poniewierski podkreślił, że do nauczania papieży: Benedykta XVI, Jana Pawła II i Franciszka, w tym względzie nie można mieć zastrzeżeń. – Tylko kto zna ich poglądy i nauki, kto o nich słyszał? Jutro Dzień Judaizmu, w ilu kościołach była informacja na ten temat? Z tego punktu widzenia każdorazowo u mnie wywołuje to falę wstydu, kiedy widzę ilu uczestniczy w nim duchownych, ilu biskupów i ile ludzi – mówił Poniewierski.

Uczestnicy spotkania pytali także o to, czy jest możliwe, aby w jednym budynku były pomieszczenia zarówno na modlitwę dla chrześcijan i dla żydów. – Nie ma nic złego w tym, aby w jednym budynku było pomieszczenie na modlitwę chrześcijańską i żydowską, bo każdy idzie swoją drogą i to nie jest tak, że Bóg mieszka tylko w tych murach, on mieszka tam gdzie mu pozwalasz wejść. Nie widzę w tym nic złego, mam nadzieję, że u nas będzie kiedyś coś takiego możliwe – wyznała Radzikowska. – Dzień Judaizmu jest dowodem na to, że to jest możliwe, tylko zdarza się raz w roku, ma charakter oficjalnej celebry. Myślę, że z takiego spotkania coś ludzie wynoszą, ktoś zaczyna inaczej patrzeć na świat – dodała.

Książka „Obraz Żydów w myśli chrześcijańskiej” opublikowało Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Spotkanie odbyło się w ramach obchodzonego XXI Dnia Judaizmu.