Kult Krzyża Świętego w sanktuarium w Krakowie-Mogile

Sanktuarium w Mogile jest najstarszym i najsłynniejszym w Polsce ośrodkiem kultu Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Posiada autentyczne relikwie Krzyża Świętego, które pątnicy mają okazję uczcić przez ucałowanie, głównie w czasie nabożeństw wielkopostnych, czuwań pierwszopiątkowych oraz odpustu.

O kulcie relikwii Krzyża Świętego w mogilskim sanktuarium donosiła prasa w pierwszej połowie XX w. W archiwum klasztornym nie zachował się jednak dokument potwierdzający autentyczność relikwii. Stąd od 1961 roku – staraniem opata o. Bogumiła Salwińskiego – opactwo posiada już potwierdzoną, sporą cząstkę relikwii Krzyża Świętego pochodzącą z bazyliki Santa Croce w Rzymie, która pozostaje pod opieką tamtejszych cystersów. W maju 2008 roku relikwia Krzyża Świętego została oprawiona w nowy, mosiężny i złocony relikwiarz, ufundowany przez Jadwigę Wujecką.

Relikwie Krzyża Świętego w krakowskiej Mogile można uczcić m.in. w czasie nabożeństw wielkopostnych, tradycyjnego odpustu z okazji święta Podwyższenia Krzyża Świętego, które w tutejszym sanktuarium celebrowane jest w dniach 14-21 września oraz w ramach pierwszopiątkowych całonocnych czuwań, które zainicjowano blisko czterdzieści lat temu – w roku jubileuszu 60-lecia objawień Matki Bożej w Fatimie (1977 r.).

Marcowe czuwanie rozpocznie się Mszą św. o godz. 20.00. Następnie zaplanowano Apel Jasnogórski, procesję przebłagalną, część bolesną i chwalebną różańca, Koronkę do Bożego Miłosierdzia, drogę krzyżową oraz Godzinki o Męce Pańskiej. W czasie czuwania odbywa się także nałożenie szkaplerzy św. Michała Archanioła, a także Koronka uwielbienia Boga ze św. Michałem Archaniołem i Chórami Aniołów. Relikwie Krzyża Świętego można uczcić dwukrotnie – w czasie Mszy św. celebrowanej o północy i po drodze krzyżowej i modlitwie do Cudownego Pana Jezusa Mogilskiego. Czuwanie kończy się ok. godz. 4.30.

Sanktuarium w Mogile jest najstarszym i najsłynniejszym w Polsce ośrodkiem kultu Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Cysterskie opactwo w Mogile powstało w XIII wieku. Kult tutejszego wizerunku Jezusa na krzyżu sięga najpewniej czasów króla Kazimierza Wielkiego. Mogilski krucyfiks jest osobliwy. Figura wykonana jest z drewna wiązowego. Biodra Jezusa przepasane są nakładanym perizonium z haftowanego aksamitu – tkanina przykrywa figurę od przodu prawie do kolan. Nogi ułożone są równolegle, stopy złączone prawa założona na lewą, i przebite jednym gwoździem. Głowa z naturalnymi włosami pochylona jest na prawe ramię. Oczy patrzące, usta otwarte.

Wizerunek Ukrzyżowanego nazywany jest „łaskami słynącym”, o czym świadczą liczne wpisy do sanktuaryjnych ksiąg i wota zostawiane przy krzyżu.

Mogilskie sanktuarium od początku swego biskupiego posługiwania w Krakowie często nawiedzał bp Karol Wojtyła. W roku 1974 na dzień 15 września zarządził pielgrzymkę pokutną wiernych Krakowa. Sam wziął w niej udział i wygłosił Słowo Boże. Pielgrzymka ta stała się początkiem tradycji.

Jan Paweł II nie zapomniał o Mogile i Nowej Hucie jako papież. W czasie swej pierwszej apostolskiej podróży do Ojczyzny, właśnie w Mogile 9 czerwca 1979 r. w wygłoszonej homilii do pielgrzymów z Krakowa, Tarnowa i Kielc po raz pierwszy w nauczaniu papieskim użył wyrażenia „nowa ewangelizacja”.

„Otrzymaliśmy znak, że na progu nowego tysiąclecia w te nowe nadchodzące czasy i nowe warunki wchodzi na nowo Ewangelia. Że rozpoczęła się nowa ewangelizacja, jak gdyby druga, a przecież ta sama co pierwsza… Dziękujemy dzisiaj przy Krzyżu mogilskim, a zarazem przy Krzyżu nowohuckim za tamten nowy początek ewangelizacji, który tutaj się dokonał, i prosimy wszyscy, ażeby był tak samo owocny – owszem, jeszcze bardziej owocny niż pierwszy” – powiedział wówczas Ojciec Święty.