Lekcja religii w edukacji domowej – konferencja naukowa na UKSW

Konferencja naukowa dotycząca zagadnienia lekcji religii w edukacji domowej odbyła się na Uniwersytecie Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie. Była to pierwsza tego typu inicjatywa, w której w sposób kompleksowy zostały przedstawione najistotniejsze kwestie dotyczące potrzeb rozwojowych dziecka, stanu prawnego oraz sytuacji bieżącej w odniesieniu do przedmiotu szkolnego jakim jest religia, także w edukacji domowej.

Konferencję otworzył ks. prof. Piotr Tomasik, dziekan Wydziału Teologicznego UKSW, koordynator Biura Programowania Katechezy przy Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. Przypomniał słowa św. Jana Pawła II „Rodzice słowem i przykładem życia są pierwszymi katechetami swoich dzieci” i zwrócił uwagę na potrzebę realizowania lekcji religii także w edukacji domowej. Podkreślił, aby ta edukacja była na odpowiednio wysokim poziomie, biorąc pod uwagę, że realizacja edukacji szkolnej w systemie domowym w Polsce wciąż się rozwija i coraz więcej rodzin się na nią decyduje. Są to także rodziny, które swoje dzieci wychowują w duchu chrześcijańskim i nauki Kościoła katolickiego.

W pierwszej części konferencji swoje referaty wygłosiły dr Monika Dacka z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz dr Aneta Rayzacher-Majewska, wykładowca na Wydziale Teologicznym Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, konsultor Komisji Wychowania Katolickiego KEP oraz katechetka w przedszkolach i szkole średniej.

Dr Dacka z Instytutu Psychologii KUL skupiła się na zagadnieniu inteligencji moralnej oraz wspomagania rozwoju i funkcjonowania dzieci i młodzieży. Dogłębna znajomość tych kwestii z pewnością poprawi dostosowanie treści przekazywanych dzieciom stosownie do ich wieku w edukacji domowej oraz wspomoże w kształtowaniu tożsamości chrześcijańskiej i rozwoju religijnego młodych ludzi – argumentowała psycholog. Na koniec swojej prelekcji omówiła nasilający się problem zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży oraz wskazała problemy z jakimi zmagają się dzieci w kryzysie psychicznym oraz ich rodzice. Wymieniła postulaty dotyczące edukacji religijnej, realizacja których może się przyczynić do podniesienia domowej edukacji religijnej na wyższy poziom.

Dr Aneta Rayzacher-Majewska skupiła się na kwestiach formalnych, umocowaniach prawnych oraz sposobie organizacji lekcji religii tak, aby osiągnąć optymalne efekty w jej realizacji. Wymieniła dokumenty prawne ujęte w Konstytucji RP oraz prawie oświatowym, które umożliwiają edukowanie dzieci w systemie edukacji domowej ze wszystkich przedmiotów, czyli włączając w edukację także lekcje religii. Wykazała jednoznacznie, iż w systemie prawnym obowiązującym w Polsce nie ma przeszkód, aby przeprowadzać egzaminy z religii w edukacji domowej. Szczegółowo omówiła jak takie egzaminy przeprowadzać zgodnie z Komunikatem Komisji Wychowania Katolickiego w sprawie nauczania religii w pozaszkolnym systemie edukacji domowej z 2016 r. Prelegentka sporo uwagi poświęciła zagadnieniu przygotowania do sakramentów dzieci i młodzieży z edukacji domowej oraz konieczności współpracy w tym zakresie z macierzystą parafią lub, za aprobatą miejscowego proboszcza, z innymi ośrodkami formacyjnymi katechezy domowej.

Dr Rayzacher-Majewska zwróciła także uwagę na istotną rzecz, jaką jest brak wykazanych w statystykach dotyczących nauczania religii, dzieci korzystających z lekcji religii w edukacji domowej, co istotnie te statystyki może zaniżać. Na koniec, jako praktyk, wskazała kilka kompetentnych serwisów katolickich i wydawnictw, które wspierają rodziców w prowadzeniu lekcji religii w sposób ciekawy i wychodzący poza konieczne minimum.

Drugą częścią konferencji był panel dyskusyjny poświęcony praktycznym zagadnieniom edukacji domowej. Rozmowę poprowadziła Anna Konarzewska-Żuczek z Portalu Katechety, a jej gośćmi byli ks. dr Łukasz Przybylski, dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Dzieci i  Młodzieży, wizytator nauczania religii i rejonowy duszpasterz młodzieży, duszpasterz grupy „Baranki”, autor licznych publikacji i pomocy katechetycznych; ks Daniel Filipowicz ze Szkoły Benedykta w Radzyminie oraz Adrianna Tryburcy, która wraz z mężem Maciejem prowadzą od wielu lat edukację domową swoich dzieci, a także rozwijają organizację skautingu katolickiego „Wedrownicy”.  W trakcie dyskusji uczestnicy konferencji usłyszeli wiele praktycznych uwag dotyczących konkretnych przypadków i problemów z jakimi zmagają się rodzice dzieci w edukacji domowej oraz mieli możliwość zadawania pytań wszystkim ekspertom.

Konferencja, prowadzona w systemie hybrydowym, zgromadziła w auli oraz przed monitorami komputerów w systemie on-line kilkaset zainteresowanych tematem edukacji domowej osób, którzy przyznali, że poruszone zagadnienia były bardzo pomocne oraz podkreślili, że widzą potrzebę realizowania podobnych spotkań częściej.

Organizatorami konferencji byli: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie a współpracą i patronatem medialnym wydarzenie objęli:  Wydział Duszpasterstwa Dzieci i Młodzieży – Archidiecezja Warszawska, Portal Katechety, Wydawnictwo Jedność, Wydawnictwo Rafael oraz Stowarzyszenie Katechetyków Polskich.