Metropolita Hilarion: co łączy katolików i prawosławnych?

Wspólna wiara w komunię św. łączy prawosławnych i katolików, chociaż nie uznają oni wzajemnie tego sakramentu, sprawowanego w kościołach drugiej strony. Wskazał na to przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego (OWCS) metropolita Hilarion w przemówieniu wygłoszonym 6 września w hali Hungexpo w ramach 52. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego (MKE) w Budapeszcie. W swym wystąpieniu przedstawił on prawosławne rozumienie Eucharystii ze szczególnym odniesieniem do nauki katolickiej na ten temat.

Mówca zauważył, że „wprawdzie między katolikami a prawosławnymi nie ma jedności eucharystycznej, to jednak łączy ich wspólna wiara w to, że obecność Chrystusa w konsekrowanym chlebie i winie nie jest symboliczna, ale rzeczywista i całkowita, a więc że eucharystyczne chleb i wino są prawdziwym Ciałem i Krwią naszego Pana Jezusa Chrystusa”. Oznacza to również, że Eucharystia dokonuje się nie po prostu jako wspomnienie Ostatniej Wieczerzy, ale uaktualnia się ją dla każdego wiernego, uczestniczącego w liturgii – podkreślił przewodniczący OWCS. Dodał, że wiara ta znalazła szczególny wyraz z tradycji liturgicznej i teologicznej prawosławia, które pojmuje Boską Liturgię jako szczyt życia liturgicznego, jako celebrację, która przekracza ograniczenia przestrzeni i czasu.

Zwrócił uwagę, że komunia św. pod różnymi postaciami jest najważniejszym sakramentem, obowiązkowym dla chrześcijan wszystkich wyznań. Wzajemne jej uznanie w chrześcijaństwie oznacza w rzeczywistości wzajemne uznanie się Kościołów i ich jedność. Dlatego też omawianie wspólnej komunii (interkomunii) wierni przyjmują jako znak zbliżającego się zjednoczenia zachodniej i wschodniej gałęzi chrześcijaństwa, rozbitych w ciągu wieków – stwierdził metropolita.

Wspomniał też o przedstawieniu Eucharystii w sztuce prawosławnej, zatrzymując się zwłaszcza na tradycyjnej ikonografii „Komunii Apostołów” i opisując ją jako wymowny wyraz wiary w Eucharystię jako siłę budującą jedność Kościoła.

Hilarion opowiedział ponadto o rozumieniu komunii wobec Najświętszego Sakramentu ze strony Ojców Kościoła jako głównego środka prowadzącego do osiągnięcia przebóstwienia jako celu życia chrześcijańskiego. „Przebóstwienie”, a więc pełne zjednoczenie człowieka z Panem, zakłada także pełne nabycie cech boskich, co łączy prawosławnych i katolików – oświadczył gość z Moskwy. Zaznaczył, że dla chrześcijan „stanowi to samą istotę naszej teologii. Możemy używać różnych słów (jedni wolą łacińskie, inni greckie), jestem jednak przekonany, że wszyscy wierzymy w możliwość tego rodzaju zjednoczenia”. Zwrócił również uwagę na szczegóły liturgiczne sprawowania Eucharystii w Kościele prawosławnym, które pozwalają wiernym włączać się tu, na ziemi, w rzeczywistość Królestwa Niebieskiego.

Na zakończenie swego wystąpienia metropolita wołokołamski podkreślił, że Kościół prawosławny strzeże niezwykle bogatej tradycji w tym względzie, sięgającej czasów Pana Jezusa i pierwszych Ojców Kościoła. Wyraził też wdzięczność organizatorom MKE za umożliwienie mu przedstawienia jej uczestnikom tego wydarzenia.

W czasie pobytu w stolicy Węgier przedstawiciel Patriarchatu Moskiewskiego spotkał się z arcybiskupem ostrzyhomsko-budapeszteńskim kard. Péterem Erdő i innymi biskupami katolickimi oraz udzielił kilku wywiadów miejscowym mediom.

We Mszy kończącej Kongres, której 12 bm. na Placu Bohaterów w Budapeszcie będzie przewodniczył Franciszek, weźmie udział m.in. biskup pomocniczy katolickiej archidiecezji Matki Bożej w Moskwie Nikołaj Dubinin.