Min. Romanowski o krajowym planie przeciwdziałania pedofilii

W Ministerstwie Sprawiedliwości powstał „zespół do spraw przeciwdziałania przestępczości przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę osób małoletnich”, który ma opracować krajowy plan działania w tym zakresie. Informuje o tym wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski w rozmowie z Tomaszem Krzyżakiem w dzisiejszej Rzeczpospolitej.

O pomyśle tym i jego genezie Marcin Romanowski mówi m.in.:

– Tworząc plan, wyszliśmy z założenia, że wykorzystywanie seksualne dzieci jest problemem społecznym, który istnieje od zawsze i może wystąpić w każdym środowisku, nie ma tutaj żadnych wyjątków. Pamiętamy także, że zagrożenie istnieje w rzeczywistości realnej, ale także w tej wirtualnej, gdzie zjawisko narasta lawinowo. Ma na to wpływ rozwój teleinformatyczny, który poszerza zakres działania sprawców. Musimy z tym walczyć […].

– Chcemy, aby powstał efektywny i skoordynowany system, który obejmie wszystkie obszary od profilaktyki przestępczości, poprzez sprawny i przyjazny dzieciom wymiar sprawiedliwości, aż do nadzoru i zarządzaniasprawcami. Chcemy zminimalizować ryzyko, że dziecko nie będzie „zaopiekowane”, postarać się, by miało zaufanie do systemu, a gdy się w nim znajdzie, pozostało w jego zainteresowaniu do momentu, aż będzie bezpieczne.

– Zależy nam, aby poszczególne propozycje oparte byty na rzetelnej wiedzy, zazwyczaj pochodzącej z badań empirycznych. Stworzyliśmy wykaz badań do wykonania, z których część jest już prowadzona […].

– Zespół podjął się też analizy aktualnych rozwiązań krajowych i wyszukania w nich luk. Ten pełen obraz właśnie powstaje, ale nie oznacza to, że już teraz nie identyfikujemy potrzeb i im nie zaradzamy. Wręcz przeciwnie. Można powiedzieć, że jesteśmy w trakcie kapitalnego remontu.

– Oczywiście planujemy szkolenia [osób pracujących w wymiarze sprawiedliwości]. Projekt ustawy antyprzemocowej 2.0 wprowadza obowiązek szkoleń co cztery lata dla sędziów orzekających w sprawach karnych z zakresu przesłuchiwania małoletnich. Przewidujemy również szkolenia międzyinstytucjonalne – z udziałem sędziów, prokuratorów, policjantów, funkcjonariuszy Straży Granicznej, na temat procedur działania, w tym koordynacji, standardów terapii dla sprawców czy potencjalnych sprawców oraz szkolenie ekspertów, którzy będą te terapie prowadzić.

– Chodzi o to, żeby system był kompletny. Każdy podmiot publiczny działa w obszarze swoich kompetencji, a nam chodzi o to, żeby nie było tak, że kończy się kompetencja jednego podmiotu i powstaje jakaś luka, biała plama w relacji do kolejnego podmiotu […]. W tym wszystkim ważna będzie również rola otoczenia społecznego: mediów, organizacji pozarządowych, rodziny […]. Media muszą bardziej chronić prywatność pokrzywdzonych i pisać z większą wrażliwością, a mniej sensacyjnie, nawet kosztem mniejszej liczby wyświetleń.

– Natomiast jeżeli chodzi o kwestie legislacyjne, jesteśmy przed decyzjami, ale takie będą […].

– W ramach Funduszu Sprawiedliwości jest dostępnych wielu psychologów dziecięcych, psychoterapeutów i naszym celem jest, żeby osoby pokrzywdzone były kierowane również tam. To jest trochę walka z wiatrakami. Organizowałem spotkania, na których w ramach danego powiatu spotykaliśmy się z różnymi instytucjami pomocowymi – centrami pomocy rodzinie, dyrektorami szkół, przedstawicielami policji, prokuratury, sądów czy osób pierwszego kontaktu z Funduszu Sprawiedliwości. I bardzo często dopiero na takim spotkaniu następowała wymiana numerów telefonów, ludzie się poznawali i zaczynali ze sobą współpracować […]. Wiele usług społecznych już istnieje, ale brakuje wiedzy, brakuje procedur i brakuje automatyzmów.

– Terapia sprawców wykorzystywania jest na razie piętą achillesową […]. W tym zakresie uznaliśmy za istotne przeprowadzenie badania na temat kompetencji profesjonalistów podejmujących interwencje psychologiczne dla sprawców przestępstw […]. Nie obędzie się bez zwiększenia dostępności programów terapeutycznych oraz świadczeń medycznych – seksuologa, psychiatry dla sprawców. To bardzo istotne, aby sprawcy tego typu przestępstw pozostali pod pewną kontrolą po opuszczeniu zakładu karnego.

– Ministerstwo Edukacji i Nauki przekazało nam informacje o programie, jaki wprowadzono do szkół. Natomiast widzimy potrzebę jego uzupełnienia, Chodzi o dostępny kompleksowy program edukacyjny zarówno dla dzieci i młodzieży, jak też dla rodziców, opiekunów, nauczycieli, dyrektorów szkół i innych placówek oświatowych, i innych specjalistów. Pomocne mają być materiały informacyjne, szkolenia, kampanie zwiększające świadomość społeczną. Fundamentalne w mojej ocenie będzie wprowadzenie do szkół cyklicznych spotkań dla rodziców na temat istniejących zagrożeń, do czego zgłosił się Dyżumet. Szybki rozwój technologiczny powoduje, że rodzice „nie nadążają” za tym, na jakie zagrożenia narażone są ich dzieci. A przecież kto, jeśli nie ojciec i matka najlepiej ochronią swoje dzieci?

– Plan będzie gotowy do końca roku.