„Namalować katolicyzm od nowa” – projekt odnowy sztuki sakralnej

– Chodzi o to, by opowiedzieć prawdy wiary językiem współczesnej sztuki. To zadanie fundamentalne. Zależy od tego rozumienie wiary i liturgii – mówił 19 marca Dariusz Karłowicz do biskupów i księży z diecezji warszawsko-praskiej, podczas spotkania w Domu Studenckim przy ul. Floriańskiej. Zostały na nim zaprezentowane obrazy Jezusa Miłosiernego, namalowane przez malarzy uczestniczących w projekcie „Namalować katolicyzm od nowa”, organizowanym przez Fundację Świętego Mikołaja i Teologię Polityczną.

Spotkanie odbyło się z inicjatywy Dariusza Karłowicza, pomysłodawcy projektu oraz prezesa Fundacji Świętego Mikołaja, a także bp. Jacka Grzybowskiego, biskupa pomocniczego diecezji warszawsko-praskiej. W spotkaniu uczestniczył także jej ordynariusz, bp Romuald Kamiński.

Dariusz Karłowicz wyjaśnił słuchaczom idee stojące za projektem oraz cele, które przyświecały uczestniczącym w nim artystom. Obraz Jezusa Miłosiernego, którego obstalunek znamy z objawień św. Faustyny, to jeden z najsłynniejszych i najszerzej rozprzestrzenionych wizerunków Zbawiciela w Kościele katolickim. – Dlaczego chcemy „namalować katolicyzm od nowa”? Chodzi o to, by opowiedzieć prawdy wiary językiem współczesnej sztuki. To zadanie fundamentalne. Zależy od tego rozumienie wiary i liturgii. Jeśli religia nie przemówi do współczesności w jej języku, młodzi ludzie będą od niej odcięci, pozbawieni tego doświadczenia – przekonywał Karłowicz. Zaproszeni do udziału w projekcie malarze przed przystąpieniem do wykonania obrazów uczestniczyli w warsztatach, w trakcie których, pod kierunkiem teologów i historyków sztuki, analizowali fragmenty „Dzienniczka” św. Faustyny odnoszące się do wizerunku Jezusa Miłosiernego.

Prezentacja obrazów wzbudziła entuzjazm oraz ożywione dyskusje w gronie uczestników spotkania. Dyskutowano ich estetyczne walory, zastosowane techniki malarskie, różnice w rozumieniu obstalunku oraz teologiczne aspekty przedstawienia Jezusa Miłosiernego. Rozmawiano również o możliwościach zaprezentowania obrazów wiernym oraz umieszczenia ich w nowo powstających kościołach. Projekt spotkał się z aprobatą bp. Kamińskiego, który docenił jego kulturotwórczy charakter, a także wyraził nadzieję na odrodzenie katolickiej kultury i sztuki. – Należy dążyć do tego, by przywrócić w obrazie świata to, co zawsze przynosiło zwycięstwo ducha – podkreślił bp Kamiński.

Tak o projekcie wypowiedział się bp Jacek Grzybowski: „Jestem bardzo pozytywnie zaskoczony różnorodnością przedstawień Jezusa Miłosiernego, jakie zobaczyłem na obrazach przygotowanych przez zaproszonych do tego przedsięwzięcia malarzy. Widziałem te obrazy po raz pierwszy. Przygotowano je w ramach projektu «Namalować katolicyzm od nowa» i przyznaję, że jest w nich obecna niezwykła ekspresja i pomysł – często zaskakujący, ale zawsze oryginalny. To było piękne i poruszające doświadczenie. Kiedy oglądałem wyniki malarskiego trudu zadałem sobie pytanie: jak nowe formy artystycznej interpretacji motywu Jezusa Miłosiernego malowanego wedle wskazań z «Dzienniczka» św. s. Faustyny, zostaną przyjęte przez wierzących? Wszyscy, a szczególnie starsi, jesteśmy przecież przyzwyczajeni do tradycyjnych przedstawień i doskonale nam już znanych wizji Chrystusa z obrazu «Jezu, ufam Tobie». W czasie pokazywania obrazów zrozumiałem, że ponowne odczytanie tego motywu może trafić do wielu ludzi, szczególnie młodych, których w mniejszym stopniu dotyka artystyczny schematyzm i którzy mają świeże spojrzenie zarówno na wiarę jak i na sztukę. Bardzo się ciszę, że znaleźli się tak poważni i utalentowani artyści, którzy odważyli się podjąć to wyzwanie. Jestem im bardzo wdzięczny, bo owoc ich pracy jest naprawdę inspirujący i piękny”.