O. Cuber: w Auschwitz człowiek powiedział bliźniemu i Bogu „nie”

„Obdarzony wolnością człowiek może powiedzieć Bogu, może wypędzić Go ze swego świata” – podkreślił o. Piotr Cuber OFMConv, 14 czerwca br. w Harmężach koło Oświęcimia podczas Mszy św. z okazji 80. rocznicy pierwszego transportu polskich więźniów do KL Auschwitz. W liturgii wzięli udział uczestnicy uroczystości Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady, w tym byli więźniowie oraz prezydent RP Andrzej Duda.

Mszy św. w intencji ofiar obozu Auschwitz-Birkenau rozpoczynającej obchody rocznicowe przewodniczył wikariusz generalny franciszkanów konwentualnych o. Jan Maciejowski OFMConv. W kazaniu gwardian klasztoru w Harmężach i proboszcz tutejszej parafii franciszkańskiej o. Piotr Cuber OFMConv podjął pytanie, jakie często ludzkość zadaje w kontekście historii obozu Auschwitz-Birkenau: gdzie był wtedy Bóg?

„<Boże, gdzie jesteś?> – pytanie, które w tym miejscu musiało pojawiać się wielokrotnie wówczas i pojawia się do dziś. Po Auschwitz wielu ludzi odeszło od wiary, wielu straciło wiarę” – zauważył zakonnik przywołując argumenty tych, którzy podnosili, że gdyby był Bóg, nie mógłby spokojnie patrzeć na to, co się tu działo i musiałby zareagować.

„A jeżeli jest, jeżeli istnieje, to jak powinien był zareagować? Złapać za rękę, porazić piorunem, zgasić światło na widowni świata i powiedzieć: dzieci kończymy, bo się źle bawicie?” – dopytywał kaznodzieja i przypomniał, że człowiek został obdarzony wolną wolą. „Niestety, dzięki wolności człowiek może nie tylko drugiemu człowiekowi, ale również samemu Bogu powiedzieć: nie ” – zauważył. „Bóg w swej mądrości nie jest nielogiczny. Nie może sam sobie zaprzeczyć. Skoro stworzył nas wolnymi, to szanuje tę naszą wolność, niezależnie od tego, w jaki sposób my ją wykorzystujemy, zdając z niej swój egzamin bądź oblewając go z kretesem” – kontynuował duchowny, odsyłając do obrazu kluczowego momentu dziejów zbawienia: umierającego niewinnie na krzyżu Syna Bożego.

Franciszkanin zaznaczył, że podobną odpowiedź na pytanie o obecność Boga w Auschwitz daje Marian Kołodziej – więzień pierwszego transportu – w swych obrazach składających się na ekspozycję „Klisze pamięci”, którą można zobaczyć w podziemiach kościoła w Harmężach.

Zdaniem o. Cubera, przesłanie Auschwitz zawarte w rysunkach Mariana Kołodzieja, z przewijającą się postacią o. Maksymiliana Kolbego i obecnego na końcu ekspozycji wizerunku Chrystusa Zmartwychwstałego, jest odpowiedzią na pytanie, gdzie był Bóg, gdy działo się to piekło na ziemi? Gwardian przytoczył też słowa ks. prof. Józefa Tischnera z komentarza do wystawy.

„Pytanie wisi nad obrazami. Ale Boga nie ma tam, dokąd Go nie zaproszono. Na tym polega wielkość człowieka, że może Boga nie zapraszać w swój świat, może Go wypędzać ze swojego świata. Jest to świat Boga wypędzonego, a z drugiej strony przecież jakoś obecnego – poprzez ojca Kolbe” – napisał ks. Tischner po zwiedzeniu wystawy w 1995 r.

Na koniec o. Cuber odczytał fragment wspomnień Kołodzieja, który opowiedział, jak „późnym popołudniem w skwarny dzień 14 czerwca 1940 roku rozwścieczony nadczłowiek” skazał go na pięcioletnią agonię, poddając eksperymentom pseudomedycznym i pozbawiając go imienia i nazwiska, zostawiając tylko numer – 432. Zakonnik przywołał słowa artysty podkreślające, że ta wystawa wyraża niezgodę „na świat, jaki jest dziś” i jest jednocześnie hołdem złożonym „tym wszystkim, którzy spopieleni odeszli”.

Eucharystię z wikariuszem generalnym franciszkanów konwentualnych celebrowali księża dekanatu oświęcimskiego, zakonnicy krakowskiej prowincji franciszkanów, kapłani z oświęcimskiego Centrum Dialogu i Modlitwy.

We Mszy św., obok byłych więźniów i prezydenta Andrzeja Dudy, uczestniczyli m.in. minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, była premier Beata Szydło, pracownicy Muzeum Auschwitz-Birkenau z dyrektorem Piotrem M. A. Cywińskim, a także przedstawiciele władz samorządowych, instytucji i stowarzyszeń współorganizujących obchody oraz wszyscy pragnący upamiętnić wydarzenia z 14 czerwca 1940 r.

Uroczystości Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady odbywają się w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach oraz na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.