Obrazy Feliksa Tuszyńskiego o Holokauście w Muzeum Diecezjalnym

Obrazy Feliksa Tuszyńskiego (1922-2016), pochodzącego z Płocka Żyda, który przeżył Auschwitz, można oglądać w Muzeum Diecezjalnym w Płocku. Artysta kilka lat temu przekazał placówce 50 swoich prac, inspirowanych przeżyciami z Holokaustu. Od wtorku 2 lutego muzeum zaprasza do ich obejrzenia.

Muzeum Diecezjalne im. bł. abp. Antoniego J. Nowowiejskiego w Płocku, w dniach, w których obchodzona jest 76. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz, proponuje obejrzenie prac Feliksa Tuszyńskiego (1922-2016), urodzonego w tym mieście malarza i grafika miniaturzysty. Kilka lat temu Tuszyński przekazał diecezjalnej placówce muzealnej 50 obrazów z serii „Holokaust”.

Feliks Tuszyński urodził się 19 lipca 1922 roku w Płocku przy ul. Jerozolimskiej 6 w rodzinie żydowskiej. Dziadek i pradziadek Feliksa byli znanymi w Płocku twórcami miniatur na pergaminie. Starszy brat Feliksa, Dawid, był kontynuatorem sztuki dziadka, jednym z najwybitniejszych na świecie przedstawicieli miniatorstwa. Feliks także interesował się sztuką, jednak wybuch wojny uniemożliwił mu kontynuowanie zainteresowań. 1 września 1939 roku zastał Feliksa w Łodzi.

W 1941 roku wraz z rodzicami i młodszym rodzeństwem – Tolą i Mońkiem, został umieszczony w getcie. Ojciec artysty zginął w nieznanych okolicznościach, a matka zmarła z głodu. W sierpniu 1944 roku łódzkie getto zostało zlikwidowane, a jego mieszkańcy wysłani do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie Feliksa oznaczono numerem ewidencyjnym 64464. Zimą 1945 roku Feliks został przetransportowany do obozu pracy w Niemczech w Braunschweig, a następnie w Watenstandt.

2 maja 1945 roku obóz został wyzwolony przez armię amerykańską. Ciężko chorego na gruźlicę przewieziono do szpitala w Szwajcarii. W 1950 roku wyjechał do Australii. W Mount Park przeszedł poważną operację płuc i spędził 18 miesięcy w szpitalu. Po zakończeniu rekonwalescencji postanowił zostać w Australii na zawsze, osiadł w Melbourne.

W Australii Tuszyński podjął naukę malarstwa. Rozpoczął ją u Donalda Cambella, który powiedział początkującemu artyście „Feliks, ty jesteś inny, inaczej malujesz, idź swoją drogą, pewnego dnia twoje obrazy będą wisiały w galeriach”. Jednak Tuszyński nie mógł całkowicie poświęcić się malowaniu, bo łączył naukę z pracą zarobkową. Stopniowo coraz bardziej wchodził w życie artystyczne Australii, został członkiem kilku grup i stowarzyszeń artystycznych: Malvern Artists Society, Five Plus Group, Contemporary Artists Society, Cosmopolitan Art. Group, Victoria Atrists Society, Bezalel Fellowship of Arts. W połowie lat 70. odbył podróże artystyczne do Francji, Włoch, Niemiec i na Bliski Wschód.

Dopiero po przejściu na emeryturę w latach 80. XX wieku mógł w pełni zająć się sztuką. Wtedy zyskał też największe uznanie. W 1990 roku, zmuszony do porzucenia malarstwa olejnego z powodu alergii na opary farby, zmienił technikę na rysunek tuszem. Od początku lat 80. XX wieku Tuszyński wziął udział w około 36 wystawach indywidualnych i 200 wystawach zbiorowych w Australii i poza jej granicami: w Polsce, Francji, Holandii i Stanach Zjednoczonych. Zmarł 26 czerwca 2016 roku w Melbourne.

Tuszyński kilka lat temu przekazał Muzeum Diecezjalnemu w Płocku 50 prac, które w symboliczny sposób ukazują Holokaust. Są to obrazy powstałe w latach 1985-1987. Artysta na swych obrazach uwiecznił przede wszystkim twarze swych umęczonych rodaków. Obrazy, w symboliczny sposób przedstawiają tragedię narodu żydowskiego z II wojny światowej. Choć pełne bólu i rozpaczy, są kolorystycznie żywe, utrzymane najczęściej w ciepłych tonacjach. Często są to typowe dla artysty motywy przeplatających się postaci ludzkich.

Artysta pisał w liście, że w każdym z jego obrazów „znajduje się jego serce i dusza, rozpacz i płacz, niezatarte wspomnienie o tych, którzy zginęli z rąk oprawców II wojny światowej”. Uważał, że jego prace, to „krzyk, którym starał się wyrzucić swoją przeszłość z podświadomości”.

Prace Feliksa Tuszyńskiego można oglądać w Muzeum Diecezjalnym w Płocku od wtorku 2 lutego, po ponownym otwarciu placówki po przerwie spowodowanej ograniczeniami pandemicznymi.