Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej

„Polska zawsze stanowiła ważną cześć Europy i dziś nie może wyłączać się z tej wspólnoty” – powiedział Jan Paweł II. Po czym dodał: „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej!”. Trzy tygodnie później Polacy poparli w referendum wejście Polski do Unii.

19 maja 2003 roku Papież spotkał się z rodakami na Placu św. Piotra, którzy przybyli do Rzymu z narodową pielgrzymką, by uczcić 25-lecie jego pontyfikatu. Za niespełna trzy tygodnie w Polsce miało odbyć się refendum, w którym Polacy mieli się wypowiedzieć, czy są za wejściem swego kraju do Unii Europejskiej. Społeczeństwo było w tej sprawie podzielone, podobnie jak Kościół. Wydawało się, że więcej zwolenników mają przeciwnicy integracji.

Papież przyznał, że wie, jak wielu jest przeciwników integracji w Polsce. Dodał, że docenia ich troskę o zachowanie kulturalnej i religijnej tożsamości naszego Narodu. Podkreślił jednak, że Polska zawsze stanowiła ważną cześć Europy i „dziś nie może wyłączać się z tej wspólnoty, która wprawdzie na różnych płaszczyznach przeżywa kryzysy, ale która stanowi jedną rodzinę narodów, opartą na wspólnej chrześcijańskiej tradycji”.

„Wejście w struktury Unii Europejskiej na równych prawach z innymi państwami jest dla naszego Narodu i bratnich Narodów słowiańskich wyrazem jakiejś dziejowej sprawiedliwości, a z drugiej strony może stanowić ubogacenie Europy” – mówił Jan Paweł II.

„Europa potrzebuje Polski. Kościół w Europie potrzebuje Świadectwa wiary Polaków. Polska potrzebuje Europy!” – wołał dalej Papież. Odchodząc od wcześniej przygotowanego tekstu, Ojciec Święty dodał: „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej! To jest wielki skrót, ale bardzo wiele się w tym skrócie mieści wielorakiej treści”.

Jan Paweł II odwołał się tutaj do zawartej 1 lipca 1569 roku w Lublinie unii między Polską i Litwą, jednoczącą oba kraje w jedno państwo – Rzeczpospolitą Obojga Narodów, która przetrwała do czasu rozbiorów.

„Jest to wyzwanie, które współczesność stawia przed nami i przed wszystkimi krajami, które na fali przemian politycznych w regionie tak zwanej Europy Środkowo-Wschodniej wyszły z kręgu wpływów ateistycznego komunizmu” – mówił Papież o roli, jaką mają do odegrania w Unii nowe państwa.

Podkreślił, że to wyzwanie stawia jednak przed wierzącymi zadanie – aktywnego budowania wspólnoty ducha w oparciu o wartości, które pozwoliły przetrwać dziesięciolecia programowej ateizacji.

„Niech patronką tego dzieła będzie Święta Jadwiga Królowa, wielka prekursorka jednoczenia narodów w oparciu o wspólną wiarę” – oświadczył Jan Paweł II, wspominając żyjącą w XIV wieku władczynię, której małżeństwo z litewskim księciem Władysławem Jagiełło zapoczątkowało unię polsko-litewską.