Odnowiono tkaniny ze ścian kapitularza Kapituły Katedralnej

W Kapitularzu Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej 6 lipca odbyła się finalna komisja odbioru prac konserwatorskich dotyczących renowacji jedwabnego obicia ze ścian reprezentacyjnego pomieszczenia archiwum.

Kapitularz, to pomieszczenie usytuowane w sercu Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej, które stanowi reprezentacyjną salę zebrań kanoników kapituły. W literaturze przedmiotu czy w źródłach archiwalnych jedwabne obicie służące do dekoracji kapitularza pojawia się w XVII w., kiedy to tkanina nazywana jest „jedwabną tapetą” czy „boazerią z tkaniną wschodnią”. Prace badawcze ukazały też, że jest to dzieło włoskie, weneckie.

Na wawelski zabytek składają się 53 bryty tkaniny o różnym wymiarze zainstalowane w drewnianej boazerii. Czterdzieści pasów w kolorze czerwonym i zielonym stanowi bezpośrednie obicie, a pozostałe 13 elementów to ponadwymiarowy fragment materiału, na który składają się makaty (częściowo przeznaczone do skarbca katedralnego) czy tez pozostałości po wymianie i przelokowaniu brytów w obrębie obicia.

Prace konserwatorskie sfinansowano ze środków Unii Europejskiej, Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie oraz dzięki pomocy Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Nad realizacją projektu czuwała dr Natalia Krupa z Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII, pracę specjalistów z Krakowa, Warszawy, Wrocławia organizowała Sabina Szkodlarska, nadzorem konserwatorskim zamierzenie ze strony UPJPII objęła Anna Drzewiecka.

W ramach projektu przeanalizowano także historię remontów kapitularza, strukturę ścian pod tkaninami, specyfikę systemów ogrzewania pomieszczenia, które de facto nie służyły tkaninom obiciowym. – Ukazały nam się prace konserwatorskie niestety o różnym stopniu profesjonalizmu, wtedy dopiero mogliśmy zaobserwować faktyczny stopień zniszczeń. Po odjęciu dawnych napraw, cerowań, przeszyć okazało się, że obiekt jest w 80 procentach zniszczony, z ubytkami całkowitymi, ze zniszczonymi osłonami, z wykruszonymi fragmentami wątków – mówi dr Natalia Krupa.

Kierownik projektu dodaje, że zespół konserwatorski podjął decyzję, by przy instalowaniu tkanin były one od siebie niezależne, jako układane panele, a każdy wykonany na osobnym krośnie. – Tym samym pozyskaliśmy efekt na kształt ekspozycji muzealnej. To daje też możliwość zareagowania w każdej chwili, gdyby z czasem cokolwiek mogłoby się przydarzyć jakiemuś fragmentowi obić – zwraca uwagę dr Natalia Krupa.

W pracowni UPJPII przeprowadzane były badania techniki wykonania i technologii. – W pracowni na UPJPII dysponujemy bardzo nowoczesnym sprzętem – mówi dr Natalia Krupa – m.in. zautomatyzowanym mikroskopem cyfrowym z oprogramowaniem 3D, co bardzo dokładnie pozwoliło zdiagnozować stan zachowania tkanin, a przy usuwaniu każdej z warstw aparat cyfrowy na sliderze nad stanowiskiem pracy konserwatorów pozwalał na rejestrowanie wszystkich elementów prac w czasie.

Mimo tak ogromnych zniszczeń chcieliśmy by była to jednak konserwacja a nie retusz estetyczny. Jestem pełna podziwu dla pań, które się tym zajmowały, bo to ogromna praca… a efekt jest fantastyczny. Tkaniny są dobrze zabezpieczone, należy teraz, co jest sprawą kluczową, ochrona tego wnętrza, by zapewnić stabilne warunki mikroklimatyczne, jest to w trakcie badań – podkreśla Anna Drzewiecka.

Efekty projektu udostępnione będą w przestrzeni wystawienniczej za pomocą interaktywnej multimedialnej ekspozycji pod nazwą Skarby Krakowskiej Kapituły, która zostanie otworzona jeszcze w 2020 r. Wystawa dostosowana będzie do potrzeb różnorodnych grup odbiorców w tym: dzieci i młodzieży szkolnej, studentów i pracowników naukowych, osób niewidomych i niedowidzących. Stworzenie ekspozycji multimedialnej, na której będzie można obejrzeć zdigitalizowane pomieszczenie Kapitularza wraz z wybranymi zabytkami, pozwoli pokazać znaczenie wkładu Krakowskiej Kapituły Katedralnej w rozwój kultury polskiej i europejskiej. Punktem wyjścia będą zabytki znajdujące się w zbiorach kapituły krakowskiej, które na potrzeby ekspozycji zostaną sfotografowane i udostępnione za pomocą multimediów. Jedna z makat, wykonana z tkaniny obiciowej zostanie natomiast udostępniona w Muzeum Katedralnym na Wawelu, gdzie będzie można podziwiać kunszt wykonanej konserwacji.