Oficjalny protest przeciw „wtargnięciu” Moskwy na kanoniczny obszar Kościoła gruzińskiego

Przewodniczący Wydziału Stosunków Zewnętrznych Patriarchatu Gruzińskiego metropolita zugdydyjski i chaiski Gerasim wystosował oficjalny protest do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) w związku z „bezprawnym” wtargnięciem Patriarchatu Moskiewskiego na kanoniczny obszar Kościoła gruzińskiego. Chodziło o liturgię, jaką w prawosławne Boże Narodzenie 7 stycznia sprawował w soborze katedralnym Świętej Trójcy w Cchinwali – stolicy Osetii Południowej – kapłan z RKP.

Tekst noty protestacyjnej, skierowanej na ręce przewodniczącego Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych (OWCS) Patriarchatu Moskiewskiego metropolity Hilariona, zamieścił 13 stycznia w języku gruzińskim portal „WeNews.Ge”.

W uroczystość Bożego Narodzenia 7 stycznia (według kalendarza juliańskiego) w soborze Świętej Trójcy liturgię odprawił kapłan z eparchii władykaukaskiej RKP ks. Siergij Kokow Metropolita Gerasim przypomniał, że świątynia ta jest katedrą metropolity nikozijskiegoi cchinwalskiego Izajasza (Czanturii), który nie wyraził zgody na taką posługę.

„Rosyjski Kościół Prawosławny, podobnie jak inne lokalne Kościoły prawosławne, uznawał i nadal uznaje jurysdykcję Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego (GKP) zarówno w Abchazji, jak i w Regionie Cchinwalskim [tak w Gruzji określa się obecnie Osetię Południową – KAI]. Kanony nie dopuszczają, aby duchowieństwo innych Kościołów prawosławnych prowadziło działalność religijną na obszarze Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego bez jego zezwolenia” – przypomniał autor noty. Ostrzegł, że tego rodzaju bezprawne działania „wyrządzają szkodę stosunkom między naszymi Kościołami” i zaproponował kierownictwu RKP „podjęcie surowych środków wobec duchowieństwa, które dopuściło się tych sprzecznych z prawem działań”, aby „podobne wydarzenia już się nie powtórzyły”.

Należy podkreślić, że na czele eparchii (diecezji) włądykaukaskiej RKP, której kapłan posługiwał w Cchinwali, stoi abp Leonid (Gorbaczow) – pierwszy zastępca przewodniczącego OWCS.

Zajmująca powierzchnię 3,9 tys. km kw. i zamieszkana przez ponad 70 tys. osób Osetia Południowa ze stolicą w Cchinwali wchodziła w latach 1922-91 w skład ówczesnej Gruzińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej jako Południowoosetyjski Obwód Autonomiczny. Pod koniec 1989 miejscowa ludność, podburzana zresztą przez Rosję, zażądała szerokiej autonomii, na co władze w Tbilisi nie chciały się zgodzić. W efekcie w latach 1991-92 toczyła się wojna osetyjsko-gruzińska, w której wyniku Gruzja musiała się wycofać z tym ziem. Od tamtego czasu Osetia Południowa (która od 2017 nosi też nazwę Republika Alania) jest formalnie państwem niepodległym, co dotychczas uznało jedynie kilka krajów świata, dla Gruzji zaś jest to część jej terytorium, okupowana przez Rosję.

Tamtejsza wspólnota prawosławna wchodzi formalnie w skład Patriarchatu Gruzińskiego jako eparchia nikozijsko-cchinwalska, zarządzana przez metropolitę Izajasza, który jednak w praktyce nie może pełnić swego urzędu i posługę duszpasterską pełnią tam duchowni eparchii władykaukaskiej. Co prawda Patriarchat Moskiewski oficjalnie nadal uznaje jurysdykcję GKP na tym obszarze, ale w rzeczywistości uważa całą Osetię, również Północną, która nigdy nie należała do Gruzji, za swoją ziemię.