Pallotyńskie pożegnanie śp. abp. Henryka Hosera

Dziękujemy dziś miłosiernemu Bogu za niezwykle owocne życie naszego pallotyńskiego współbrata. Wspominamy jego troskę o życie, jego zachwyt nad życiem, jego umiłowanie życia ludzkiego w duchu Ewangelii – mówił podczas uroczystości żałobnych śp. abp. Henryka Hosera w Ołtarzewie pod Warszawą ks. Zenon Hanas SAC, przełożony warszawskiej prowincji pallotynów. Mszy św. żałobnej sprawowanej w kościele seminaryjnym Wyższego Seminarium Duchownego ojców pallotynów przewodniczył papieski jałmużnik kard. Konrad Krajewski. Po Eucharystii wspomnieniami o arcybiskupie podzielili się liczni jego współpracownicy: biskupi, lekarze, duszpasterze, zakonnicy.

Żałobną Mszę św. koncelebrowali ją biskup warszawsko-praski Romuald Kamiński, metropolita gdański abp Tadeusz Wojda, ełcki biskup pomocniczy Adrian Galbas i biskup łomżyński Janusz Stepnowski.

Eucharystia zgromadziła oprócz rodziny abp. Henryka Hosera społeczność pallotyńską na czele z przełożonym pallotyńskiej prowincji Chrystusa Króla (Warszawskiej) ks. Zenonem Hanasem, wykładowców i alumnów seminarium, siostry pallotynki. Przed ołtarzem ustawiona była trumna z ciałem Zmarłego.

Msza była transmitowana w pallotyńskiej telewizji internetowej Pallotti.tv w kraju a także w dziesięciu językach w Medziugorie, gdzie przez ostatnie lata wizytatorem apostolskim o charakterze specjalnym, mianowanym przez papieża Franciszka, był abp Hoser.

Modlitwie towarzyszyła oprawa muzyczna w wykonaniu prof. Andrzeja Chorosińskiego oraz chóru pod dyrekcją Mariusza Latka.

Eucharystia w Ołtarzewie była pierwszą z dwu dziś zaplanowanych Mszy świętych żałobnych (wieczorem w katedrze warszawsko-praskiej), które rozpoczynają dwudniowe uroczystości pogrzebowe zmarłego 14 sierpnia abp. Henryka Hosera, pallotyna, misjonarza, w latach 2008-2017 biskupa warszawsko-praskiego.

W homilii ks. Zenon Hanas powiedział, że życie śp. arcybiskupa kształtowało się w „zielonych ogrodach” rodziny Hoserów, gdzie poznawał z bliska życie roślin i zwierząt. Później były studia medycyny, w burzliwych czasach przed 1968 rokiem w Polsce. – Tam abp Hoser poznał życie człowieka w obszarze troski medycznej, a także w wymiarze nieludzkiego systemu, który nie szanował ludzkiego życia. Później były studia filozofii i teologii w Ołtarzewie, w miejscu, w którym teraz sprawujemy liturgię. W tym czasie i w tym miejscu lekarz medycyny Henryk Hoser pogłębiał swoją życiodajna o relacje z Bogiem – mówił prowincjał pallotynów.

Następnie przypomniał misyjną posługę późniejszego arcybiskupa. – Na tych misyjnych szlakach zawsze towarzyszyła mu troska o życie każdego człowieka i we wszystkich jego wymiarach. Nie była to tylko obrona życia, ale jego pełna afirmacja i pielęgnowanie wszystkich możliwych obszarów. Z pewnością lekarskie doświadczenie było znakomitym przygotowaniem do tej całościowej troski – powiedział ks. Hanas.

Jak stwierdził, opublikowana w 1968 r. encyklika papieża Pawła VI „Humanae vitae” – o wartości życia ludzkiego – stała się poniekąd życiowym programem dla księdza-pallotyna Henryka Hosera. – Zachwyt nad pięknem nad godnością i świętością ludzkiego życia przenikał zawsze z kart Ewangelii, ale w XX i XXI wieku stał się motywem przewodnim dla Kościoła. I ksiądz arcybiskup Henryk wykazał w tej kwestii niezwykłą wrażliwość podążania wraz z Kościołem i odczuwania tego, co jest znakiem czasu – zaznaczył kaznodzieja.

Jednym z istotnych wymiarów zatroskania o ludzkie życie – mówił dalej ks. Hanas – jest tworzenie przestrzeni dla jego istnienia i rozwoju. Tą przestrzenią, przypomniał, była i jest rodzina. – Nie dziwi zatem, że umiłowanie rodzinę zostało również wpisane w życiową misję Księdza Arcybiskupa. Umiłowanie rodziny można rozumieć dwojako. Nie chodzi tylko o troskę o rodziny w ogóle, ale też o umiłowanie swojej własnej rodziny, rodziny Hoserów. Ksiądz Arcybiskup był zawsze dumny ze swojej rodzinnej tradycji i rodzinnych relacji – podkreślił ks. Hanas.

„Dziękujemy dziś Wszechmocnemu i miłosiernemu Bogu za niezwykle owocne życie naszego pallotyńskiego współbrata. Wspominamy jego troskę o życie, jego zachwyt nad życiem, jego umiłowanie życia ludzkiego w duchu Ewangelii i prosimy Boga, jedynego dawca życia, aby okazał swoją życiodajna moc i obdarzył go życiem wiecznym” – zakończył przełożony pallotyńskiej prowincji Chrystusa Króla.

Po Eucharystii głos zabrała w imieniu rodziny siostrzenica abp. Henryka Hosera oraz współbrat Zmarłego, abp Tadeusz Wojda SAC. Oboje dziękowali Bogu za bogate i pełne poświęcenia życie arcybiskupa. Abp Wojda z nieskrywanym wzruszeniem krótko wspomniał o 40-letniej znajomości z abp. Hoserem. Od pierwszego spotkania nawiązała się przyjaźń. Był dla mnie jak starszy brat. Widziałem w nim zawsze człowieka ogromnie zakochanego w Bogu, w charyzmacie św. Wincentego Pallottiego. Dostrzegałem w nim człowieka całkowicie poświęconego dziełu misyjnemu. Starał się w każdej chwili żyć dla drugiego człowieka. Odpoczywaj w pokoju! – powiedział abp Wojda.

Dr Jerzy Goliszewski, chirurg, członek Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, kolega abp. Hosera ze studiów medycznych, wspominał czasy akademickie oraz pierwsze, trudne lata pracy lekarskiej, przyjętą przez niego i innych kolegów z zaskoczeniem decyzję Henryka Hosera o wstąpieniu do seminarium duchownego a także jego późniejszą już pracę na misjach i całe kapłaństwo aż do czasów biskupich. Przez cały ten czas abp Hoser utrzymywał żywy kontakt z kolegami ze studiów, prowadził dla nich coroczne rekolekcje, organizował sympozja naukowe. Realizował obydwa powołania, kapłańskie i lekarskie, z wielkim poświęceniem.

Abp. Hosera wspominał także w imieniu męskich zgromadzeń zakonnych o. Janusz Sok, redemptorysta. – Chciałbym jednym słowem nazwać postawę Księdza Arcybiskupa Henryka, dla nas zakonników bardzo ważną i budującą. Tym słowem jest dyspozycyjność. Afryka, posługa biskupa, stawanie zawsze odważnie po stronie Ewangelii, krzyż cierpienia. Jestem do Twojej dyspozycji dobry Boże. Bogu niech będą dzięki za taką twoją postawę Księże Arcybiskupie – powiedział redemptorysta.

Swoim wspomnieniem o abp. Hoserze podzielili się także m.in. s. Iwona Nadziejko, przełożona prowincjalna polskiej prowincji sióstr pallotynek, o. Miljenko Steko, przełożony prowincjalny ojców franciszkanów w Mostarze i Medziugorie, laryngolog prof. Andrzej Kukwa, Małgorzata Walaszczyk z Duszpasterstwa Rodzin Diecezji Warszawsko-Praskie oraz dr Krzysztof Wąsowski, generał Rycerzy Jana Pawła II.

Abp Henryk Hoser SAC (1942-2021), lekarz, pallotyn, misjonarz w Rwandzie 1975-96, wizytator apostolski w Rwandzie 1994-96, arcybiskup ad personam od 2005, sekretarz pomocniczy Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów i przewodniczący Papieskich Dzieł Misyjnych 2005-08, biskup warszawsko-praski 2008-17, wizytator apostolski w Medziugoriu 2018-21.

Henryk Franciszek Hoser pochodził z rodziny znanych ogrodników, trwale związanych z historią Warszawy i polskiego ogrodnictwa od 1844 r., kiedy jego przodkowie przywędrowali tu z Czech. Urodził się w Warszawie 27 listopada 1942 r. w rodzinie Janusza i Haliny z Zabłońskich. Ojciec prowadził Firmę Bracia Hoser, a w czasie wojny przynależał do Armii Krajowej. Zginął rozstrzelany przez Niemców w czasie Powstania Warszawskiego, podczas rzezi Woli, 5 sierpnia 1944 r., na dziedzińcu fabryki Franaszka. Wraz z nim zginął dziadek, Henryk Hoser. Mały Henryk wraz z matką, starszą siostrą Julią i ciotką Urszulą przeszedł tułaczkę popowstaniową, która wiodła go do Podkowy Leśnej, Krakowa i Rabki, a zakończyła się w 1946 r. we wsi Kawcze w Poznańskiem, gdzie zamieszkali w folwarku Kawcze.

W 1949 r. wraz z najbliższą rodziną zamieszkał w Żbikowie, przygarnięty przez jego stryja Piotra Hosera i jego siostry, właścicieli znanych “Szkółek Żbikowskich”. Tam w latach 1949-56 uczęszczał do szkoły podstawowej w Pruszkowie, a następnie do Liceum Ogólnokształcącego im. Tomasza Zana (1956-60). W latach 1960-66 odbył studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie. Po uzyskaniu dyplomu lekarskiego pracował w Zakładzie Anatomii Prawidłowej na stanowisku asystenta, zajmując się głównie pracą dydaktyczną. Odbył też podyplomowy staż kliniczny w zakresie interny, pediatrii i chirurgii.

W 1968 r. wstąpił do Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego (Księża Pallotyni). Nowicjat pallotyński przeszedł w Ząbkowicach Śląskich, składając tam 8 września 1970 r. pierwszą konsekrację. W latach 1969-74 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie. W wolnym czasie, począwszy już od nowicjatu, za zgodą przełożonych pracował w szpitalu jako lekarz, aby nie stracić praktyki lekarskiej. 16 czerwca 1974 r. przyjął w kościele seminaryjnym w Ołtarzewie święcenia kapłańskie z rąk bpa Władysława Miziołka, biskupa pomocniczego archidiecezji warszawskiej.

Po święceniach kapłańskich wyjechał do Paryża celem przygotowania się do misji. Przez rok czasu uczęszczał na kursy języka francuskiego w Alliance Française oraz medycyny tropikalnej. 22 lipca 1975 r. wyleciał samolotem do Rwandy, by podjąć pracę misyjną. Do 1996 r. pracował tam jako misjonarz, pełniąc najprzeróżniejsze funkcje i stanowiska. W 1977 r. założył w Kigali-Gikondo Ośrodek Medyczno-Socjalny oraz Centrum Formacji Rodzinnej (Action Familiale), którym kierował przez 17 lat. Jako pallotyn pełnił w latach 1981-88 funkcję delegata Prowincjała Polskiej Prowincji SAK, a następnie pierwszego superiora nowoutworzonej Regii Świętej Rodziny, obejmującej Rwandę, Zair i Belgię (1988-91). Był również przełożonym Konferencji Wyższych Przełożonych Instytutów Zakonnych i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego w Rwandzie (COSUMA).

Podczas wojny domowej i ludobójstwa w Rwandzie (kwiecień – lipiec 1994) nie był tam obecny, gdyż we wrześniu 1993 r. wyjechał do Jerozolimy, potem do Warszawy, a następnie do Rzymu. W 1994 r. został powołany jako ekspert w zakresie rozwoju i problemów rodziny na I Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów poświęcone Afryce (10 IV – 8 V). Po wojnie domowej w Rwandzie, na czas nieobecności nuncjusza apostolskiego, Stolica Apostolska mianowała go wizytatorem apostolskim na Rwandę i kraje ościenne. Ks. Hoser pełnił swe stanowisko przez dwa lata (od czerwca 1994 do 4 marca 1996 r.).

W latach 1996-2003 pełnił funkcję superiora Regii Miłosierdzia Bożego Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego we Francji. Został wybrany też członkiem Rady Misyjnej Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonnych we Francji. W 2004 został mianowany rektorem pallotyńskiej Prokury Misyjnej w Belgii; podjął też pracę duszpasterską w strukturach Wspólnoty Europejskiej.

22 stycznia 2005 r., Ojciec Święty Jan Paweł II zamianował go sekretarzem pomocniczym Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów i przewodniczącym Papieskich Dzieł Misyjnych, wynosząc go do godności arcybiskupa tytularnego Tepelty. Sakrę biskupią przyjął 19 marca 2005 r. Jako hasło biskupie przyjął słowa: „Maior est Deus” (Bóg jest większy). Ks. Henryk Hoser był pierwszym polskim pallotynem, który został podniesiony do godności arcybiskupa. Papież Benedykt XVI mianował go 24 maja 2008 r. biskupem warszawsko-praskim, pozostawiając mu tytuł arcybiskupa. Diecezję objął 28 czerwca 2008 r. W Konferencji Episkopatu Polski pełnił m.in. funkcję przewodniczącego Zespołu Ekspertów ds. Bioetycznych.

8 grudnia 2017 r., z racji osiągnięcia wieku emerytalnego, pap. Franciszek przyjął jego rezygnację z urzędu biskupa diecezjalnego warszawsko-praskiego. Zamieszkał wkrótce w pallotyńskim domu seminaryjnym w Ołtarzewie. Tego roku pap. Franciszek polecił mu udać się do Medziugoria w charakterze specjalnego wysłannika Stolicy Apostolskiej, celem rozpoznania sytuacji duszpasterskiej i potrzeb pielgrzymów. 31 maja 2018 r. został mianowany przez papieża Franciszka na czas nieokreślony wizytatorem apostolskim o charakterze specjalnym dla parafii w Medziugoriu. 22 lipca 2018 r. uroczystą Mszą św. zainaugurował tam swą posługę.

W kwietniu 2021 r., w wyniku zakażenia COVID-19 trafił do Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie, w maju znalazł się tam w wyniku komplikacji pokowidowych i zarażenia się bakterią, a 29 lipca br. trafił tam ponownie, gdzie zmarł wieczorem 13 sierpnia 2021 r.

Ks. abp Henryk Hoser został odznaczony przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (11 XI 2015), za wybitne zasługi dla polskiego Kościoła i za osiągnięcia w pracy duszpasterskiej. Otrzymał też Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (22 V 2002). W 2011 r. przyjął tytuł honorowego obywatela Miasta Stołecznego Warszawy. W 2009 r. otrzymał medal Towarzystwa Uniwersyteckiego „Fides et Ratio”. Był też laureatem Nagrody Społecznej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego za 2014 r., przyznanej mu przez Fundację SPES za „obronę życia od poczęcia do naturalnej śmierci” oraz Nagrody im. ks. bpa Romana Andrzejewskiego za 2019 r.

Abp Henryk Hoser zawsze podkreślał swoją przynależność do rodziny pallotyńskiej. Do końca życia utrzymywał dobre relacje z pallotynami, aktywnie uczestnicząc w wielu ważnych wydarzeniach świata pallotyńskiego, jak np. święcenia kapłańskie, sympozja, różne uroczystości, jubileusze kapłańskie czy pogrzeby współbraci. Do końca swych dni przynależał formalnie do pallotyńskiej Prowincji Świętej Rodziny w Rwandzie.

„Był to człowiek niezwykle mądry, erudyta, a jednocześnie bliski i prosty. Spotkanie z nim wielu współbraciom pallotynom dodawało odwagi i poczucia sensu… Umiał patrzeć na historię swojego życia, historię Kościoła, historię Ojczyzny w perspektywie wiary. Był pewny, że Bóg jest większy niż zło, niż zły duch” (ks. Józef Lasak SAC).