Otwarcie wystawy „Dziedzictwo chrześcijańskie w wielokulturowej tożsamości Azerbejdżanu”

Przed kościołem Sióstr Wizytek na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie stanęła wystawa „Dziedzictwo chrześcijańskie w wielokulturowej tożsamości Azerbejdżanu”. W uroczystym otwarciu wystawy, które odbyło się 24 maja 2024, wzięli udział m.in. Ambasador Republiki Azerbejdżanu w RP – Nargiz Gurbanova, warszawski biskup pomocniczy Michał Janocha oraz przedstawiciele wspólnot religijnych katolickich, prawosławnych i albańsko-udyńskiej z Republiki Azerbejdżanu.

W uroczystym otwarciu wystawy uczestniczyła delegacja z Azerbejdżanu. W jej skład weszli: Ravan Hasanov – dyrektor wykonawczy Międzynarodowego Centrum Wielokulturowości w Baku, Rasim Khalilov – przewodniczący Chrześcijańskiej Wspólnoty Religijnej „Azerbejdżańskie Towarzystwo Biblijne”, Robert Mobili – przewodniczący wspólnoty chrześcijańskiej albańsko-udyńskiej, Elnur Efendiyev – przedstawiciel wspólnoty prawosławnej, ks. Selva Kumar SDB – przedstawiciel wspólnoty katolickiej. Na miejscu obecni byli również ks. Aleksander Seniuk – rektor warszawskiego kościoła sióstr wizytek oraz poseł Paweł Kowal.

Przemawiająca jako pierwsza, ambasador Gurbanova, wyraziła głębokie uznanie dla bp. Michała Janochy i Archidiecezji Warszawskiej za „cenne wsparcie w urzeczywistnieniu tej ustawy”. Podziękowała też za pomoc w organizacji ks. Aleksandrowi Seniukowi – rektorowi warszawskiego kościoła sióstr wizytek.

– W Azerbejdżanie jesteśmy dumni z tego, że przedstawiciele wszystkie z grup etnicznych żyją w pokoju, przyjaźni i wzajemnym zrozumieniu, jak jedna wielka rodzina – powiedziała ambasador Gurbanova. – Nasza różnorodność religijna i etniczna jest naszym wielkim atutem – dodała.

Ambasador Republiki Azerbejdżanu przywołała słowa św. Jana Pawła II z jego wizyty w Baku w 2002 roku: „Na tej ziemi obecne były i czynnie działały wielkie religie: zoroastryzm współistniał z chrześcijaństwem Kościoła albańskiego, tak znaczącego w starożytności”. – Rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa w moim kraju wiąże się z imionami apostołów Bartłomieja i Tadeusza oraz Elizeusza, ucznia Tadeusza. Działalność apostoła Elizeusza na terenie wsi Kisz w regionie Szeki, dała początek pierwszemu Kościołowi chrześcijańskiemu na Kaukazie, który zasłynął jako matka Kościołów Wschodnich – przypomniała ambasador Gurbanova.

Ambasador Republiki Azerbejdżanu w Rzeczypospolitej Polskiej podkreśliła rolę polskich architektów w budowie pierwszego katolickiego kościoła w Azerbejdżanie. – Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, wybudowany przez polskiego architekta Józefa Płoszko w 1912 roku w Baku, działał do 1931 roku, kiedy to został zniszczony przez rząd sowiecki – przypomniała ambasador. – Nowy katolicki kościół o tej samej nazwie został odbudowany w 2007 roku. Podczas historycznej wizyty papieża Jana Pawła II w Azerbejdżanie w 2002 roku prezydent Hejdar Alijew wydzielił ziemię pod budowę nowego kościoła. Kamień węgielny został poświęcony przez papieża Jana Pawła II, a dzwony kościelne były prezentem od prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego – powiedziała ambasador Gurbanova.

Na wartość poznawczą otwartej wystawy zwrócił uwagę pomocniczy biskup warszawski. – Jest to wystawa poświęcona tematowi zupełnie nieznanemu w Polsce, natomiast Kościół albański był potężną wspólnotą chrześcijańską na terenie dzisiejszego Azerbejdżanu, Kościołem o Tradycji Apostolskiej, punktem wyjścia dla chrześcijaństwa na tym terenie – zwrócił uwagę bp Michał Janocha.

– Fascynujące jest dla mnie, że w kraju o przewadze muzułmanów, w kraju, który przeszedł przez walec sowiecki, panuje religijna tolerancja i życzliwość dla różnych wyznań, nie wyłączając katolików –  powiedział bp Janocha. Dodał, że w katolickim kościele w centrum Baku znajduje się kopia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

– Miałem okazję być w tym kraju i jestem pod dużym wrażeniem, nie tylko piękna przyrody, ale też bogactwa kultury i też bogactwa chrześcijańskich tradycji. Ta wystawa o tym przypomina – stwierdził warszawski biskup pomocniczy.

Jako kolejny głos zabrał Dyrektor wykonawczy Międzynarodowego Centrum Wielokulturowości w Baku. – Większość ludności Azerbejdżanu wyznaje islam. Jednocześnie Azerbejdżan jest krajem bardzo świeckim i wielokulturowym – mówił Ravan Hasanov. – W kraju o niewielkiej powierzchni różne narodowości reprezentujące ponad 30 różnych kultur, języków i przekonań żyją razem od wielu lat, w oparciu o wzajemny szacunek i miłość. Do dziś każdemu udało się zachować swój język i kulturę – podkreślał dyrektor Hasanov.

– Jesteśmy dumni, że najstarszy kościół i jeden z najstarszych meczetów na Kaukazie znajdują się w Azerbejdżanie – mówił Ravan Hasanov. Jego zdaniem na Zachodzie nie ma wystarczającej ilości informacji o przedislamskim dziedzictwie Azerbejdżanu.

Dyrektor wykonawczy Międzynarodowego Centrum Wielokulturowości w Baku podkreślił, że nieprzypadkowo otwarcie wystawy o chrześcijańskim dziedzictwie Azerbejdżanu odbyło się właśnie w Warszawie. – Polacy odegrali bardzo ważną rolę w rozwoju przemysłu naftowego, w rozwoju architektonicznym oraz na drodze ku niepodległości Azerbejdżanu – stwierdził.

W uroczystym otwarciu wystawy uczestniczył przedstawiciel wspólnoty chrześcijańskiej albańsko-udyńskiej. – Udyni, podobnie jak dawno temu, obecnie również uważają Azerbejdżan za swoją ojczyznę i stanowią jeden z ważnych elementów formacji narodu azerbejdżańskiego. Zjawisko to jest nierozerwalnie związane z siłą tolerancji w Azerbejdżanie – zaznaczył Robert Mobili. – Dziś w miejscowości Nidż prowadzone są zajęcia w szkołach w języku udyńskim, odprawiane są nabożeństwa. Wydaje się wiele książek i tłumaczy się literaturę religijną w tym języku – zwrócił uwagę przewodniczący wspólnoty chrześcijańskiej albańsko-udyńskiej.

– Rząd Azerbejdżanu podejmuje w tym celu ogromne wysiłki. Na szczególną uwagę zasługuje ochrona mniejszości narodowych, w tym Udynów, oraz uwaga i troska państwa o rozwój ich języka, religii i kultury – stwierdził Robert Mobili.

Rolę polskiej wspólnoty w powstaniu katolickiego kościoła w Azerbejdżanie podkreślił ks. Selva Kumar SDB. Przedstawiciel wspólnoty katolickiej w Azerbejdżanie zwrócił uwagę na przestawiony na wystawie dzwon z kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Baku, podarowany przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. – Każdy dźwięk tego dzwonu, to wspomnienie o Polonii – powiedział ks. Kumar SDB. Salezjanin przypomniał też, że w katolickiej świątyni w stolicy Azerbejdżanu znajduje się kopia ikony Matki Bożej Częstochowskiej. – Ten kościół jest pomostem pomiędzy Azerbejdżanem i polską wspólnotą – powiedział ks. Selva Kumar SDB.

Wystawę „Dziedzictwo chrześcijańskie w wielokulturowej tożsamości Azerbejdżanu” znajdującą się przed Kościołem Sióstr Wizytek w Warszawie (Krakowskie Przedmieście 34) będzie można oglądać do 7 czerwca.

Wystawa jest wspólnym przedsięwzięciem Ambasady Republiki Azerbejdżanu w Rzeczypospolitej Polskiej i szeregu organizacji partnerskich z Azerbejdżanu przy wsparciu Archidiecezji Warszawskiej.

Galeria zdjęć (34 zdjęć)