Papież: św. Tomasz z Akwinu mistrzem uwagi skierowanej na rzeczywistość

„XIII-wieczny Doktor Kościoła, św. Tomasz z Akwinu jest trwałym wzorem ewangelizacji i mistrzem uwagi skierowanej na rzeczywistość. To czyni go inspiracją dla Kościoła jutra”, napisał papież Franciszek w liście opublikowanym w czwartek w liście do biskupów trzech diecezji: Latiny, Sory i Frosinone. Okazją są trzy jubileusze związane z osobą świętego: 700. rocznica jego kanonizacji, 750. rocznica jego śmierci i 800. rocznica jego urodzin. W liście Franciszek zachęca aby zastanowić się nad ludzką, kapłańską i intelektualną spuścizną Doktora Anielskiego, ponieważ „jest on cennym dobrem dla Kościoła”. Papież przypomina również o znaczeniu wspólnotowego wymiaru Kościoła i sposobach, w jaki musi się on wyrażać.

W liście do bp Mariano Crociata, ordynariusza Latina, Terracina, Sezze, Priverno, do bp Gerardo Antonazzo, ordynariusza Sora, Cassino, Aquino, Pontecorvo i do bp Ambrogio Spreafico, ordynariusza Frosinone, Veroli, Ferentino i Anagni-Alatri, Franciszek prosi hierarchów, aby rozesłali go do wspólnot, zachęcając je do wykorzystania go do „uważnej refleksji i inspiracji dla inicjatyw duszpasterskich, które cenią nauczanie i przykład Doktora Anielskiego”.

Papież przypomina, że według Akwinaty łaska Boża nie niszczy natury, ale urzeczywistnia jej potencjał. Zauważa, że „doctor communis” – „doktor powszechny” jest „źródłem”, cennym dobrem dla dzisiejszego i przyszłego Kościoła. I wyjaśnia powody takiego stanu rzeczy.

„Towarzyszy mu nieustanna świadomość, że prawdy wiary, poczynając od Trójjedyności Boga oraz boskości i człowieczeństwa Chrystusa, nie `spoczywają` jedynie w intelekcie, ale uzasadniają codzienną egzystencję i konkretne zaangażowanie każdego wierzącego w Kościele i społeczeństwie. Jako dobry dominikanin, Tomasz wielkodusznie poświęcił się ewangelizacji, poświęcając się też bez zastrzeżeń modlitwie, poważnym i pełnym pasji studiom, imponującej twórczości teologicznej i kulturalnej, głoszeniu kazań i odpowiadaniu na prośby kierowane do niego przez jego Zakon, władze kościelne i świat świecki, a także jego własnych znajomych i przyjaciół” – czytamy w liście.

Papież zachęca do czerpania z mądrości i świadectwa Tomasza, przypomina definicję podaną przez Pawła VI: „Luminarz Kościoła i całego świata” i wyjaśnia, co oznacza dogłębna cześć dla tego „wiecznie żywego źródła”. Oznacza to „skoncentrowanie się na studium dzieła św. Tomasza w jego kontekście historycznym i kulturowym, a jednocześnie pielęgnowanie go, aby odpowiedzieć na dzisiejsze wyzwania kulturowe”. Następnie zwraca się do diecezji, które strzegą żywej pamięci „w tym błogosławionym pasie ziemi charakteryzującym się wyjątkowym dziedzictwem historycznym, kościelnym i cywilnym”. Powierza im dwa zadania:

„Cierpliwe i synodalne budowanie wspólnoty, otwartość na „całą prawdę. Prawdziwa synodalność – trzeba o tym pamiętać – to wspólne wzrastanie w Chrystusie jako żywe i aktywne członki Ciała kościelnego, ściśle zjednoczone i powiązane ze sobą. Kościół, którego wymiar wspólnotowy karmi się i przejawia w życiu sakramentalnym i liturgii, w duchowości, w diakonii kulturowej i intelektualnej, w wiarygodnym świadectwie, w miłości i w trosce o najuboższych i najbardziej bezbronnych”.

„`Św. Tomasz umiłował prawdę bezinteresownie`, napisał św. Jan Paweł II, który nazwał go „apostołem prawdy”. Tomasz z Akwinu, dziś, ze swoim duchem otwartości i uniwersalności, jest źródłem inspiracji i wzorowym nauczycielem w swojej uwadze skupionej na rzeczywistość w jej wielorakich wymiarach” – podkreśla dalej w liście papież Franciszek.

„Należy zatem podkreślić, że jego ogromnym dziedzictwem jest przede wszystkim świętość, charakteryzująca się szczególną spekulacją, która jednak nie zrezygnowała z wyzwania bycia prowokowaną i mierzoną przez doświadczenie, nawet przez bezprecedensowe problemy i paradoksy Historii, miejsca dramatycznego i jednocześnie wspaniałego, aby dostrzec w nim ślady i kierunek ku Królestwu, które ma nadejść. Wstąpmy zatem do jego szkoły! – napisał papież.

Tomasz z Akwinu został kanonizowany przez papieża Jana XXII w Awinionie 18 lipca 1323 roku. Dominikański mnich był ważnym przedstawicielem scholastyki i nadal jest uważany za jednego z najważniejszych teologów i nauczycieli Kościoła katolickiego. Opowiadał się za naśladowaniem Chrystusa poprzez studiowanie i głoszenie Jego słowa. W 1567 r. „Doctor Angelicus” – „Doktor Anielski”, został wyniesiony do rangi Doktora Kościoła.

Biskupi, do których skierowany jest list papieski, informują wiernych czczących swojego patrona św. Tomasza z Akwinu, że we wtorek 11 lipca po południu w Latinie odbędzie się spotkanie poświęcone świętemu. Okolicznościowa modlitwa odbędzie się w opactwie Fossanova w piątek 14 lipca po południu.

We wtorek 18 lipca o godz. 18.30 w Fossanova odprawiona zostanie uroczysta Msza św. z okazji rocznicy kanonizacji świętego, której przewodniczyć będzie kard. Marcello Semeraro, prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych.

Tomasz z Akwinu jest niewątpliwie jednym z najwybitniejszych myślicieli Zachodu. Urodził się ok. 1224 roku na zamku swoich rodziców w Roccasecca w południowej Italii. Wychowany przez benedyktynów na Monte Cassino, wstąpił do założonego kilkadziesiąt lat wcześniej zakonu dominikanów. Po okresie formacji podjął pracę wykładowcy. Działał między innymi w Kolonii, Paryżu i miastach uniwersyteckich Italii. Umarł w roku 1274 w drodze na Sobór Lyoński. Został kanonizowany w 1323 roku.

Od wieków św. Tomasz jest dla Kościoła katolickiego jednym z najważniejszych punktów odniesienia w interpretowaniu wiary (nieprzypadkowo otrzymał tytuł doctor communis, „doktor powszechny”). Jest ceniony także jako filozof, zwłaszcza gdy chodzi o metafizykę, teorię poznania i etykę. Jego spuścizna obejmuje nie tylko komentarze do Biblii czy traktaty teologiczne, ale także komentarze do dzieł filozofów starożytnych (Arystoteles, Boecjusz) oraz samodzielne pisma filozoficzne.