Pielgrzymki Jana Pawła II do Polski

Obecna wizyta będzie dziewiątą podróżą Jana Pawła II do Ojczyzny. Każda wizyta w Polsce miała swój niepowtarzalny klimat…

||*1. 2-10.06.1979: „GAUDE MATER POLONIA”*
_Warszawa, Gniezno, Częstochowa, Oświęcim, Kraków, Kalwaria Zebrzydowska, Wadowice, Nowy Targ_
Pierwsza wizyta Jana Pawła II w Polsce (2-10 czerwca) przebiegała pod hasłem „Gaude Mater Polonia”, a streszczała się w słowach papieskiej modlitwy na ówczesnym placu Zwycięstwa w Warszawie: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi. Tej ziemi!” I rzeczywiście, pielgrzymka ta, rozpoczęta w wigilię uroczystości Zesłania Ducha Świętego, okazała się wielkim tchnieniem Ducha, budzącym społeczeństwo polskie po kilkudziesięcioletnim letargu komunistycznego uśpienia. W ten sposób zostało niejako ukoronowane duszpasterstwo Kościoła w okresie niewoli – tak charakterystyczna dla Kościoła w Polsce „teologia wolności”.

W Gnieźnie z kolei padły wówczas prorocze słowa ukazujące niezwykły sens pontyfikatu Karola Wojtyły. „Czyż Chrystus tego nie chce, czyż Duch Święty tego nie rozsądza, ażeby ten Papież-Polak, Papież Słowianin, właśnie teraz odsłonił duchową jedność chrześcijańskiej Europy, na którą składają się dwie wielkie tradycje: Zachodu i Wschodu”.

Owoce tej wizyty zbieramy do dziś. Jan Paweł II wystąpił wówczas w roli nie tylko proroka, ale i inspiratora przemian społecznych, jakie niebawem miały nastąpić. Bez tej pielgrzymki do Polski nie byłoby „Solidarności”, nie byłoby roku 1989, nie byłoby wreszcie dzisiejszego procesu integracji europejskiej.
| Wszystkie homilie i przemówienia z 1979 roku|

||*2. 16-23.06.1983: „POLSKO, OJCZYZNO MOJA”*
_Warszawa, Niepokalanów, Częstochowa, Poznań, Katowice, Wrocław, Góra św. Anny, Kraków_
||Druga pielgrzymka (16-23 czerwca), odbywająca się w mrokach stanu wojennego, ukazywała Polakom głębszy, chrześcijański wymiar nadziei. Jan Paweł II w przemówieniach do ówczesnych władz nie pozostawił wątpliwości co do swojego negatywnego stosunku wobec wprowadzenia stanu wojennego. Nawiązując w Warszawie do rocznicy odsieczy wiedeńskiej, Ojciec Święty mówił o warunki dzisiejszego zwycięstwa: „Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że nie chodzi o zwycięstwo militarne, jak przed trzystu laty, ale o zwycięstwo natury moralnej” . „Miłość jest potężniejsza niż śmierć” – mówił Papież w trakcie Mszy św. w Niepokalanowie, gdzie przez lata żył o. Maksymilian Kolbe. W sytuacji, kiedy niedawno jeszcze na ulicach polskich miast stały czołgi, Jan Paweł II wzywał: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj” (Rz 12, 21). „Drodzy Bracia i Siostry! Ewangeliczny program, trudny – ale możliwy. Program nieodzowny” – mówił Papież. Rok później, właśnie realizując ten ewangeliczny program, męczeńską śmierć poniósł ks. Jerzy Popiełuszko.
| Wszystkie homilie i przemówienia z 1983 roku|

||*3. 8-14.06.1987: „DO KOŃCA ICH UMIŁOWAŁ”*
_Warszawa, Lublin, Tarnów, Kraków, Szczecin, Gdynia, Gdańsk, Częstochowa, Łódź_
||Trzecia pielgrzymka (8-14 czerwca) miała charakter wyraźnego upomnienia się o podmiotowość narodu. Odbyła się w ramach II Krajowego Kongresu Eucharystycznego, który przebiegał pod hasłem „Do końca ich umiłował” (J 13, 1). Przesłanie Papieża streszczają słowa św. Pawła – „Jeden drugiego brzemiona noście”. Już pierwszego dnia, na Zamku Królewskim w Warszawie Ojciec Święty stanął z otwartą przyłbicą przed przedstawicielami totalitarnej władzy: „Każdy z tych ludzi ma swoją osobową godność – mówił, wstawiając się za rodakami – ma prawa tej godności odpowiadające. W imię tej godności słusznie wszyscy dążą do tego, aby być nie tylko przedmiotem nadrzędnego działania władzy, instytucji życia państwowego – ale być podmiotem. A być podmiotem to znaczy uczestniczyć w stanowieniu o 'pospolitej rzeczy’ wszystkich Polaków”.

Do młodzieży skierował Papież wówczas apel o „własne Westerplatte”, czyli wartości, których się broni do ostatka.

W słynnym kazaniu na gdańskiej Zaspie ukazywał znaczenie świadectwa „Solidarności” – nie tylko dla Polski, ale również dla Europy i świata. Stanowiło to preludium tego, co niebawem miało się wydarzyć w tej części Europy.

Obok spotkania z ludźmi pracy i młodzieżą wielkie znaczenie miało spotkanie z rodzinami w Szczecinie. „Nie ma skuteczniejszej drogi odrodzenia społeczeństwa – powiedział tam Papież – jak ich odrodzenie przez rodziny!” Uwieńczeniem wizyty było pamiętne wołanie Papieża o nową ewangelizację na ziemi polskiej, a skierowane z warszawskiego placu Defilad.
| Wszystkie homilie i przemówienia z 1987 roku|

||*4. 1-9.06; 13-16.08.1991: „BOGU DZIĘKUJCIE, DUCHA NIE GAŚCIE”*
_Koszalin, Rzeszów, Przemyśl, Lubaczów, Kielce, Radom, Łomża, Białystok, Olsztyn, Włocławek, Płock, Warszawa_
||Czwarta pielgrzymka (1-9 czerwca) była wizytą w wolnej już Ojczyźnie. Papież trafił niejako w epicentrum dyskusji o kształcie przyszłej rzeczpospolitej – wielkiego, nawet brutalnego sporu o miejsce chrześcijaństwa w odbudowywanym państwie. Papież-Polak starał się przestrzec swoich rodaków przed absolutyzacją pojęcia wolności. „Poza prawdą wolność nie jest wolnością – powiedział w Olsztynie. – Jest pozorem. Jest nawet zniewoleniem”. Wśród katalogu niezbywalnych praw człowieka, na jakich bazować winno życie społeczne, wymienił kilkakrotnie prawo do życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Przedmiotem poważnej troski Następcy św. Piotra był również Kościół lokalny w Polsce, a w pierwszym rzędzie przygotowanie go do odpowiedzi na zupełnie nowe wyzwania duszpasterskie. Wyrazem tego było m.in. uroczyste otwarcie II Polskiego Synodu Plenarnego. Papież postawił Kościołowi pytanie o kształt jego obecności duszpasterskiej w zupełnie nowych warunkach historycznych, zaś w przesłaniu do polskich biskupów napisał: „W poprzednim układzie (…) Kościół stwarzał jakby przestrzeń, w której człowiek i naród mógł bronić swoich praw (…) W tej chwili (….) człowiek musi znaleźć w Kościele przestrzeń do obrony poniekąd przed samym sobą: przed złym użyciem swej wolności, przed zmarnowaniem wielkiej historycznej szansy”.
W niezwykłej atmosferze odbywał się VI Światowy Dzień Młodzieży w dniach 13-16 sierpnia na Jasnej Górze, dokąd Papież przybył niejako w drugiej turze swojej pielgrzymki. Na spotkanie przyjechał ponad milion młodych, w tym sto tysięcy zza wschodniej granicy. W wygłoszonej w siedmiu językach homilii Jan Paweł II wezwał Europę, aby oddychała oboma swoimi płucami.
| Wszystkie homilie i przemówienia z 1991 roku|

||*5. 22.06.1995: CZAS PRÓBY POLSKICH SUMIEŃ TRWA*
_Skoczów, Bielsko-Biała, Żywiec_
Głównym akcentem piątej wizyty Papieża w Ojczyźnie (kilkugodzinny pobyt w diecezji bielsko-żywieckiej 22 czerwca przy okazji pielgrzymki do Republiki Czeskiej) było ukazanie pilnej potrzeby kształtowania sumień jako podstawowego warunku życia w społeczeństwie pluralistycznym, w demokracji. Wizyta w Skoczowie (przy okazji pielgrzymki do Czech i kanonizacji Jana Sarkandra) nastąpiła w momencie, kiedy polska demokracja – w opinii większości obserwatorów – znalazła się w bardzo poważnym kryzysie. „Czas próby polskich sumień trwa” – powiedział Ojciec Święty. Szerokim echem, nie tylko w Polsce, odbiły się zwłaszcza papieskie słowa o nietolerancji w dobie demokracji: „Wbrew pozorom, praw sumienia trzeba bronić także dzisiaj. Pod hasłami tolerancji, w życiu publicznym i w środkach masowego przekazu szerzy się nieraz wielka, może coraz większa nietolerancja. Odczuwają to boleśnie ludzie wierzący. Zauważa się tendencję do spychania ich na margines życia społecznego, ośmiesza się i wyszydza to, co dla nich stanowi nieraz największą świętość”- mówił Papież.
| Wszystkie homilie i przemówienia z 1995 roku|

||*6. 31.05-10.06.1997: „CHRYSTUS WCZORAJ, DZIŚ I NA WIEKI”*
_Wrocław, Legnica, Gorzów Wlkp., Gniezno, Poznań, Kalisz, Częstochowa, Zakopane, Ludźmierz, Dukla, Krosno, Kraków_
||
Kolejna pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny (31 maja -10 czerwca) na jego życzenie związana została bezpośrednio z 46. Międzynarodowym Kongresem Eucharystycznym, który przebiegał we Wrocławiu pod hasłem „Chrystus wczoraj, dziś i na wieki” (Hbr 13, 8). Wizyta była też związana z europejskimi obchodami tysiąclecia śmierci św. Wojciecha, w których uczestniczyli prezydenci siedmiu państw. „Nie będzie Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą Ducha” – stwierdził Ojciec Święty nad grobem św. Wojciecha w Gnieźnie. Nawiązując do przesłania kluczowych postaci tej pielgrzymki: świętych Wojciecha i królowej Jadwigi, którą kanonizował w Krakowie, Ojciec Święty wezwał Kościół w swej Ojczyźnie do bardziej zdecydowanego otwarcia się na Europę. Zauważył, że to właśnie Kościół w Polsce „może ofiarować jednoczącej się Europie swoje przywiązanie do wiary, swój natchniony religijności ą obyczaj, duszpasterski wysiłek biskupów i kapłanów, i zapewne wiele jeszcze innych wartości, dzięki którym Europa mogłaby stanowić organizm pulsujący nie tylko wysokim poziomem ekonomicznym, ale także głębią życia duchowego”. Przesłanie Jana Pawła II miało charakter wielkiego wołania o jedność chrześcijan u progu nowego tysiąclecia. „Z drogi ekumenizmu nie ma odwrotu!” – powiedział we wrocławskiej Hali Ludowej, w trakcie ekumenicznej modlitwy wieńczącej Kongres Eucharystyczny. Sakrament Eucharystii został ukazany przez Papieża w perspektywie miłości społecznej. Dzielenie Chleba Eucharystycznego – przypomniał – powołuje nas do dzielenia wszystkiego, co mamy z tymi, którzy najbardziej potrzebują. „Strzeżcie się wszelkich pokus wyzysku. W przeciwnym razie każde dzielenie Eucharystycznego Chleba stanie się dla was oskarżeniem!” Ojciec Święty i tym razem podjął temat wolności. „W sytuacji pustki w dziedzinie wartości, gdy w sferze moralnej panują chaos i zamęt – wolność umiera, człowiek z wolnego staje się niewolnikiem – niewolnikiem instynktów, namiętności czy pseudowartości. (…) Prawdziwa wolność zawsze kosztuje” – mówił we Wrocławiu. Podczas spotkania z ludźmi kultury z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego UJ w Krakowie Jan Paweł II zwrócił uwagę, że wraz z upadkiem ideologii marksistowskiej „wielki spór o człowieka” bynajmniej się nie zakończył. „Formy degradacji osoby ludzkiej oraz wartości życia ludzkiego stały się bardziej subtelne, a tym samym bardziej niebezpieczne. Potrzeba dziś wielkiej czujności w tej dziedzinie!”
| Wszystkie homilie i przemówienia z 1997 roku|

||*7. 5-17.06.1999: „BÓG JEST MIŁOŚCIĄ”*
_Gdańsk, Sopot, Pelplin, Elbląg, Licheń, Bydgoszcz, Toruń, Ełk, Wigry, Siedlce, Drohiczyn, Warszawa, Sandomierz, Zamość, Radzymin, Łowicz, Sosnowiec, Kraków, Stary Sącz, Wadowice, Gliwice, Częstochowa_
||Istotą papieskiej pielgrzymki (5-17 czerwca), opartej na ośmiu ewangelicznych błogosławieństwach, było wezwanie do szczególnie intensywnego świadectwa chrześcijańskiego u progu nowej epoki, jaką otwiera symbolicznie Wielki Jubileusz Zbawienia. Podczas wizyty przebiegającej pod hasłem „Bóg jest miłością” (1 J 4,8) Papież odwiedził aż 21 miejscowości i beatyfikował 108 Polaków, męczenników z czasów II wojny światowej. W homilii na zakończenie Synodu Plenarnego, 11 czerwca w archikatedrze warszawskiej, Ojciec Święty apelował o pogłębienie „świadomości eklezjalnej” polskich katolików. W polskim parlamencie Papież poruszył centralne problemy współczesnej demokracji. Podkreślił rolę, jaką odegrał Kościół w Polsce nie tylko w przezwyciężeniu systemu totalitarnego, ale również w budowaniu demokracji opartej na „mocnych zasadach etycznych”. Przypomniał, że demokracja i wolny rynek zawierają w sobie duży potencjał dobra, ale ostrzegł przed ich idealizowaniem. Krytykował postrzeganie demokracji wyłącznie jako zespołu mechanizmów służących osiągnięciu chwilowej większości.
Jan Paweł II poruszył również problem zjednoczenia Europy. „Polska ma pełne prawo, aby uczestniczyć w ogólnym procesie postępu i rozwoju świata, zwłaszcza Europy. Integracja Polski z Unią Europejską jest od samego początku wspierana przez Stolicę Apostolską” – podkreślił.
Pielgrzymka ta – jak żadna inna – obfitowała w niezwykłe, a nawet pełne dramatyzmu przeżycia. Na Błoniach w Krakowie ponad 2,5-milionowy tłum zamarł, gdy obwieszczono, że Jan Paweł II nie może przybyć z powodu nagłej choroby. Podczas niezapomnianego wieczoru w Wadowicach, Jan Paweł II w sposób dowcipny i wzruszający (słynne kremówki!) wspominał swe dzieciństwo i młodość w perspektywie upływającego czasu. Niepowtarzalny charakter miały też odwiedziny u państwa Milewskich – prostych rolników, którzy opowiedzieli Papieżowi o trudnych problemach polskiej wsi w okresie transformacji.
Jednym z najbardziej przejmujących akcentów tej pielgrzymki była papieska modlitwa na placu Piłsudskiego w Warszawie, kiedy Ojciec Święty z mocą powtórzył to samo wezwanie do Ducha Świętego, które zapoczątkowało przebudzenie się narodu polskiego przed 20 laty, po długich latach niewoli: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej Ziemi!”.
| Wszystkie homilie i przemówienia z 1999 roku|

||*8. 16-19.08.2002: „BÓG BOGATY W MIŁOSIERDZIE”*
_Kraków, Łagiewniki, Kalwaria Zebrzydowska_
Czterodniowa pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny przebiegała pod hasłem: „Bóg bogaty w miłosierdzie” (Ef 2,4). Głównym celem wizyty było poświecenie sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie Łagiewnikach, gdzie spoczywają szczątki św. Faustyny Kowalskiej, wielkiej apostołki Bożego Miłosierdzia. Właśnie ze względu na tematykę kultu Miłosierdzia Bożego, wizyta ta, jak żadna poprzednia, miała charakter uniwersalny i cieszyła się dużym zainteresowaniem świata.
|

Serwis internetowy nt. wizyty Jana Pawła II w 2002 roku

|