Zastrzyk wzmacniający dla wiary – Polska w drodze na Jasną Górę

Na Jasną Górę podążają już tysiące pątników. Jak podkreślają, piesza pielgrzymka to przede wszystkim „zastrzyk wzmacniający dla wiary”, doświadczenie wspólnoty i polskiej gościnności na szlaku. Tradycja pielgrzymowania do „Czarnej Madonny” sięga początków istnienia częstochowskiego klasztoru, a pieszych pątników nie zatrzymały zabory, wojny, reżim komunistyczny czy ostatnia pandemia Covid19.

Rekolekcje o Kościele i miłosierdziu

Piesze pielgrzymowanie na Jasną Górę to w tym roku wielkie rekolekcje o Kościele. Grupy podążające do Częstochowy realizują w drodze program duchowy roku duszpasterskiego w Polsce: „Wierzę w Kościół Chrystusowy”. Są prośby, by Bóg wzbudził w parafiach, wspólnotach gorliwość, wierność, miłość do Jego słowa, do Jego sakramentów. Dla pielgrzymów, a zwłaszcza młodzieży, tegoroczna pielgrzymka to także duchowa łączność z młodymi zgromadzonymi w Lizbonie na spotkaniu z papieżem. Wobec grozy wciąż toczącej się wojny w Ukrainie zanoszona jest modlitwa o pokój i wyrazy solidarności z cierpiącymi z powodu rosyjskiej agresji.

„Matce Bożej pielgrzymowanie miłe, a dla ludzi zbawienne” – najstarsze pielgrzymki

Historia pieszego pielgrzymowania do Częstochowy rozpoczęła się niemal z chwilą początków kultu Maryi w jej cudownym Wizerunku. Duże zorganizowane grupy pieszych pątników przybywały tu od XV wieku. Pierwsza zorganizowana pielgrzymka piesza dotarła do sanktuarium w 1434 r. kiedy to po odrestaurowaniu Ikony Matki Bożej zniszczonego po rabunkowym napadzie na klasztor, w uroczystej procesji przeniesiono Obraz z Krakowa do Częstochowy.

Pielgrzymką, która ma największą numerację to kompania pabianicka. W tym roku wyruszy 555. raz. Przychodzą na Jasną Górę 23 sierpnia i pozostają na uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej

Jedną z najstarszych jest Pielgrzymka Żywiecka. W tym roku będzie to 412. Pierwsza odbyła się w 1611 roku, a zorganizowało ją Bractwo Różańca Świętego. O początkach Pielgrzymki Żywieckiej wspomniano po raz pierwszy w „Dziejopisie Żywieckim” Andrzeja Komonieckiego. Autor dzieła, który od 1686 był kolejno burmistrzem i wójtem Żywca, sam organizował kolejne pielgrzymki na Jasną Górę. Przyjdzie 29 sierpnia. Jest dość nietypowa. Pierwszy człon, tzw. grupa młodzieżowa wyrusza z Żywca. Druga dojeżdża autokarami do Myszkowa i stamtąd wędruje szlakiem sanktuariów maryjnych, prowadzona jest przez malownicze tereny Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Podział żywieckiej pielgrzymki nawiązuje do czasów zaborów. W latach, gdy z galicyjskiego Żywca nie można było swobodnie przejść do położonej w granicach Królestwa Kongresowego Częstochowy, pielgrzymi dojeżdżali koleją do oddalonego od celu pielgrzymki o ok. 30 kilometrów Myszkowa, skąd okrężną drogą szli na Jasną Górę.

Od 386 lat nieprzerwanie na Jasną Górę pielgrzymują mieszkańcy Kalisza. Początki tej pielgrzymki związane są z kaliskimi księżmi jezuitami. To właśnie z ich domu wyruszyła na Jasną Górę grupa kleryków. Z czasem w wielu kaliskich parafiach tworzyły się grupy pątnicze, udające się do Częstochowy. Pielgrzymowania kaliskiego nie przerwały nawet lata okupacji hitlerowskiej i stalinowskiego reżimu. Pątnicy z Kalisza przychodzą 13 sierpnia na odpust Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny, a dzień po uroczystości, 16 sierpnia, z Jasnej Góry także pieszo wracają do Kalisza.

Udokumentowaną w kronikach jest też Pielgrzymka Gliwicka. Wyruszyła w 1626 r.. Była wyrazem wdzięczności za uratowanie miasta przed wojskami duńskimi podczas wojny trzydziestoletniej. Po ocaleniu miasta osiemdziesięciu gliwiczan wyruszyło z pielgrzymką do Częstochowy. Złożyli ślubowanie, że co roku będą odbywać pielgrzymkę i jak podają miejskie kroniki: „Matce Bożej to ślubowanie było miłe, a dla mieszczan zbawienne.” W tym roku przybędą po raz 377. 19 sierpnia.

Pielgrzymka Warszawska wychodząca z paulińskiego kościoła w Warszawie nieprzerwanie notuje swoje dzieje od 312 lat. Zainicjował ją w 1711 r. paulin, o. Innocenty Pokorski, który złożył ślub Matce Bożej, że zorganizuje pielgrzymkę ze stolicy, jeśli Maryja wstawi się za Warszawą i panująca wówczas zaraza ustanie. Raz pielgrzymka warszawska nie dotarła do celu – w 1792 r. Wszyscy jej uczestnicy wraz z księdzem zostali wymordowani i do dziś nie wiadomo, czy zabójcami byli Prusacy, czy Kozacy. Tragedia rozegrała się na drodze z Woli Mokrzyckiej do Krasic. Tradycyjnie przychodzi w wigilię Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny 14 sierpnia.

Z XVII w. datowana jest także Praska Pielgrzymka Piesza, która po raz pierwszy wyszła w 1657 roku. Ostatnia – w roku 1917, lecz nie dotarła na Jasną Górę z powodu działań wojennych na froncie w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego. W 1983 r. została wznowiona przez Pomocników Maryi Matki Kościoła. Docierają w wigilię uroczystości Matki Bożej Częstochowskiej, która jest ich świętem patronalnym. Do Sanktuarium wchodzą 25 sierpnia.

Pielgrzymki dla miłośników „dalekich zasięgów”

Wciąż nie brakuje pątników na najdłuższych trasach, a te wiodą z Pomorza Zachodniego, Warmii i z Helu – to 500-600 kilometrów. W pielgrzymce kaszubskiej z Helu uczestnicy mają do pokonania aż 636 km w 19 dni. W wydarzeniu bierze udział ponad 200 pątników, przede wszystkim z Kaszub i Pomorza. Jednak niektórzy przybyli na Hel z innych części kraju. Pielgrzymka ta nazywana jest „Kaszubskim ekspresem”, do Częstochowy dotrze on 12 sierpnia.

Podobny dystans podejmują pątnicy pielgrzymki z archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, szczególnie ci, którzy wychodzą sprzed krzyża w nadmorskim Pustkowie. Wierni z Łukęcina idą aż 20 dni. Również długą trasę do pokonania ma Piesza Pielgrzymka diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Grupa z Ustki ponad 600 km pokonuje w 19 dni.

Pół tysiąca kilometrów pokonają uczestnicy 31. Elbląskiej Pielgrzymki Pieszej i 31. Ełckiej Pieszej Pielgrzymki. Obie grupy po dwóch tygodniach rekolekcji w drodze będą u celu 11 sierpnia.

Różnymi drogami

Szlakami warmińsko – mazurskimi, z sanktuarium w Świętej Lipce podąża Pielgrzymka Młodzieży Różnych Dróg i Kultur, którą prowadzi franciszkanin o. Kordian Szwarc. Pielgrzymka, w której początkowo brali udział hipisi oraz przedstawiciele innych subkultur, co roku wyrusza z innego miasta. Ostatnie metry przed jasnogórskim klasztorem wszyscy pokonują ubrani w białe ubrania i biegiem. Jak przystało na pielgrzymów – hipisów, większość wije sobie na tę okazję wianki z przydrożnych ziół i z takim nakryciem głowy wkracza na Jasną Górę 12 sierpnia.

Na Jasną Górę podążają też nauczyciele. 31. Ogólnopolska Piesza Pielgrzymka Nauczycieli i Wychowawców „Warsztaty w drodze” wyruszyła już na Jasną Górę. Pątnicy mają do pokonania ok. 350 km, do celu dotrą 12 sierpnia z pątnikami z diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. Pierwszy przewodnik ks. Eugeniusz Jankiewicz nazywał tę pielgrzymkę „ogólnopolską radą pedagogiczną”.

Odbędzie się także 29. Pielgrzymka Tradycji Łacińskiej, która wyrusza z Warszawy i wędrując szlakiem sanktuariów maryjnych, 14 sierpnia dotrze do celu. Specyfiką tej kompanii jest kultywowanie tradycyjnej liturgii łacińskiej, chorału gregoriańskiego, a także starych pieśni religijnych oraz tradycyjnych modlitw.

14 sierpnia na Jasną Górę dotrą m.in. studenci (43. Warszawska Akademicka Pielgrzymka Metropolitalna), rodziny z „wędrującym przedszkolem” (40. Piesza Praska Pielgrzymka Rodzin), strażacy (17. Ogólnopolska Piesza Pielgrzymka Strażaków), niepełnosprawni (32. Pielgrzymka Osób Niepełnosprawnych i Rodzin, której trasa jest dostosowana zarówno do wózków inwalidzkich, jak i dziecięcych).

14 sierpnia dotrze także jubileuszowa 30. Pielgrzymka Żołnierzy Wojska Polskiego z udziałem delegacji z Litwy, Słowacji. Niemiec i USA. Pod Częstochową na tzw. Przeprośnej Górce dołączą do nich inni przedstawiciele służb mundurowych – Straży Granicznej, Straży Ochrony Kolei, a także Krajowej Administracji Skarbowej. Ok. 350 żołnierzy w dziewięć dni pokona ponad 300 kilometrów. Przewodnikiem tegorocznej wojskowej pielgrzymki był ks. mjr Maksymilian Jezierski, kapelan AWL

A już jutro, 5 sierpnia, wejdą grupy 41. Pieszej Pielgrzymki Gnieźnieńskiej i 78. Pieszej Pielgrzymki Rybnickiej i Arch. Katowickiej.