Problem danych osobowych apostatów

Do Urzędu Ochrony Danych Osobowych wpływają skargi dotyczące ochrony danych osób dokonujących apostazji. Dzieje się tak jednak już coraz rzadziej, ponieważ ludzie są coraz bardziej świadomi, że to nie UODO, ale kościelni inspektorzy ochrony danych są właściwymi organami do rozpatrywania tych spraw. Takie stanowisko zostało zajęte przez sądy administracyjne i w tym obszarze jest ono rozstrzygnięte w sposób definitywny – powiedziała w czwartek w Sejmie Monika Krasińska, dyrektor Departamentu Orzecznictwa i Legislacji w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych (UODO).

W czwartek w Sejmie prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych Jan Nowak przedstawił sprawozdanie z działalności za lata 2020 i 2021.

Przedstawiciele UODO odpowiadali po prezentacji na szereg pytań, z których jedno dotyczyło charakteru i ilości skarg dotyczących ewentualnego naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych wobec osób dokonujących formalnego wystąpienia z Kościoła katolickiego lub innych Kościołów czy związków wyznaniowych.

Dyrektor Monika Krasińska wskazała, że temat ten był przedmiotem ogromnej ilości skarg wpływających do Urzędu Ochrony Danych Osobowych, jedynego urzędu, który mógł zajmować się tą sprawą przed wejściem w życie unijnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych, czyli RODO.

„Rozporządzenie to wprowadziło odrębne reguły rozpatrywania tego rodzaju spraw, gdy Kościoły i związki wyznaniowe o uregulowanej sytuacji prawnej w sposób odrębny uregulowały zagadnienia związane z przetwarzaniem danych osobowych i wyznaczyły swoje niezależne organy do rozpatrywania spraw z zakresu ochrony tych danych” – odpowiedziała dyrektor Departamentu Orzecznictwa i Legislacji w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych.

Jak zaznaczyła, taka sytuacja m.in. ma miejsce w przypadku Kościelnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych i spraw rozpatrywanych przez niego w związku ze skargami na Kościół katolicki. „Ale przecież nie tylko ten Kościół, również wiele innych Kościołów i związków wyznaniowych takie odrębne regulacje i organy wprowadziło. Na stronie UODO opublikowana jest lista tych związków i tych podmiotów” – poinformowała.

Przyznała, że „takie skargi wpływają dzisiaj do nas fragmentarycznie, ponieważ ludzie są coraz bardziej świadomi, że w związku z przetwarzaniem danych na potrzeby chociażby Kościoła katolickiego, już nie prezes UODO jest tu właściwym organem, ale Kościelny Inspektor Ochrony Danych Osobowych”.

– W takich sytuacjach wszystkie te skargi i sprawy są rozpatrywane przez ten niezależny, wyznaczony na podstawie odrębnych reguł, organ. Ten Kościelny Inspektor z nami oczywiście także pozostaje w ścisłej współpracy i komunikacji, wskazując nam też na obszary skarg. Dzielimy się pewnymi doświadczeniami, natomiast on rozpatruje te sprawy – zaznaczyła.

Jak podkreśliła, to decyzją wymiaru sprawiedliwości UODO nie jest już organem właściwym do badania spraw dotyczących ochrony danych osobowych przy występowaniu z Kościoła.

„Stanowisko w zakresie braku właściwości Prezesa UODO dla rozpatrywania tych spraw zostało w zasadzie już zajęte przez sądy administracyjne. One przesądziły, że w tego typu sprawach nie jest właściwym do rozpatrywania ich Prezes UODO, ale właśnie ten odrębny organ wyznaczony przez Kościół, akurat w tym przypadku katolicki, czy inny związek wyznaniowy o uregulowanej sytuacji prawnej” – zaznaczyła dyrektor Departamentu Orzecznictwa i Legislacji UODO.

– Zdarzają się pytania, zdarzają się bardzo rzadko, już coraz rzadziej, tego typu skargi. Wskazujemy na organ właściwy i oczywiście organy te wtedy zajmują się tymi sprawami. Oczywiście informujemy też wszystkich pytających, skarżących tak, żeby nie było tutaj żadnych wątpliwości; żeby nie czuli, że ich sprawa gdzieś zawisła i ich prawa nie są wystarczająco chronione. Tak więc w tym obszarze powstała już pewna rozstrzygnięta w sposób definitywny koncepcja i stanowisko – dodała dyr. Monika Krasińska.

Osoby, które formalnie należą do Kościoła katolickiego, ale wyrażają wolę wystąpienia z jego wspólnoty, powinny przejść procedurę przewidzianą w „Dekrecie Ogólnym Konferencji Episkopatu Polski w sprawie wystąpień z Kościoła oraz powrotu do wspólnoty Kościoła”.

W 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że apostazji można dokonać jedynie według kościelnych procedur, a państwowy Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (obecnie UODO, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych) nie może oceniać, jakie jest nasze wyznanie.