Prymas Węgier kardynał Erdö kończy 70 lat

Jest jednym z najwybitniejszych przedstawicieli Kościoła katolickiego w Europie Środkowej i Wschodniej. Jeśli chodzi o rozumienie Kościoła i teologii kard. Erdö jest uważany za „ratzingerianina”. W latach 2006-2016 był przewodniczącym Rady Konferencji Episkopatów Europy (CCEE). W sobotę, 25 czerwca, arcybiskup Ostrzyhomia i Budapesztu, kardynał Peter Erdö, kończy 70 lat.

Prymas Węgier będzie obchodził swoje urodziny podczas uroczystego nabożeństwa w bazylice w Ostrzyhomiu. Od dwóch dekad kard. Erdö jest arcybiskupem diecezji stołecznej na Węgrzech z podwójną siedzibą w Budapeszcie i Ostrzyhomiu, dawnej metropolii Królestwa Węgier.

Jako intelektualnie i teologicznie wykształcony prawnik i kanonista, kard. Erdö wnosi ze sobą jasne zrozumienie kościelnych struktur, jak również „politycznej” roli Kościoła. Jego podpisem sygnowany jest m.in. konkordat między postkomunistycznymi Węgrami a Stolicą Apostolską, który dziś pozwala Kościołowi na ponowne szerokie zaangażowanie w edukację i sprawy społeczne.

Odnośnie rozumienia Kościoła i teologii kard. Erdö jest uważany za „ratzingerianina”. Uzdolniony językowo kardynał jest przede wszystkim człowiekiem słowa i nauki, a nie wystąpień wobec wielkich rzesz wiernych. Niemniej jednak w swoich publicznych wypowiedziach porusza wiele istotnych społecznie i kościelnie tematów jak: postkomunizm, chciwość, ksenofobia, sekty.

Kard. Erdö mówi wprost o społeczeństwie swojej węgierskiej ojczyzny: komunizm „zlikwidował przyzwoitość obywatelską”, dobrowolne przestrzeganie norm prawnych było bardzo słabe. „Dziś – mówi – ludźmi można manipulować w znacznie większym stopniu za pomocą obrazów i mediów elektronicznych niż za pomocą programu partii czy dobrze przemyślanego przemówienia”.

Kard. Erdö widzi na Węgrzech „większą oschłość religijną” niż w innych krajach Europy Środkowej, które wcześniej były krajami komunistycznymi. W związku z tym purpurat wielokrotnie podkreśla znaczenie chrześcijaństwa jako religii „żywej i osobiście przeżywanej”.

Z drugiej strony arcybiskup Budapesztu raczej milczy na temat codziennej polityki – a jeśli już, to należy czytać między wierszami jego publicznych wystąpień. Zaledwie kilka dni temu, podczas ceremonii święceń kapłańskich w Budapeszcie, kard. Erdö zastanawiał się nad powołaniem kapłana i powiedział: „Często jesteśmy pytani w prowokacyjny sposób, co myślimy na każdy temat życia codziennego, polityki czy gospodarki, albo dlaczego nie zabieramy głosu. Ale wśród wielu pięknych i ważnych powołań wyróżnia się głoszenie Ewangelii”.

Kard. Erdö urodził się w Budapeszcie 25 czerwca 1952 r., jako pierwszy z sześciorga dzieci. W czasach komunizmu studiował prawo i teologię w Budapeszcie i Rzymie. Jako członkowi rodziny znanej ze swej religijności odmówiono mu kariery prawnika.

W latach 80. XX w. kard. Erdö wykładał teologię w Ostrzyhomiu i na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Po upadku komunizmu został dziekanem, a następnie rektorem Katolickiego Uniwersytetu im. Piotra Pazmany’ego w Budapeszcie, w którego odbudowie odegrał znaczącą rolę.

W 1999 r. kard. Erdö został biskupem pomocniczym w Székesfehérvár, a trzy lata później, w wieku zaledwie 50 lat, niespodziewanie został arcybiskupem Ostrzyhomia-Budapesztu i prymasem Węgier. W tym samym roku Jan Paweł II włączył go do Kolegium Kardynalskiego jako najmłodszego wówczas członka tego gremium. W latach 2005-2015 kard. Erdö był przewodniczącym węgierskiego episkopatu.

W Watykanie kardynał pełnił wiele różnych funkcji, m.in. członka Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej i Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz Papieskiej Rady ds. Kultury. W latach 2014/15 był relatorem generalnym Synodu Biskupów na temat małżeństwa i rodziny.

Ojciec kard. Erdö był katolickim Węgrem z Transylwanii, która obecnie należy do Rumunii. Matka pochodziła z terenów dzisiejszego pogranicza ze Słowacją. „Nawet dziś głupio jest pytać wschodnioeuropejczyka o narodowość – mówi Erdö – ponieważ przez wieki powszechną praktyką było tam zawieranie małżeństw ponad granicami etnicznymi. Również dzisiaj ważne jest, aby żyć i myśleć ponad granicami”.