Przewodniczący episkopatu Niemiec: wśród biskupów jest polaryzacja, ale nie podział

Katoliccy biskupi Niemiec nie we wszystkich kwestiach są jednomyślni. Przewodniczący Konferencji Biskupów Niemiec (DBK) uważa, że jest to polaryzacja. Różne stanowiska w określonych kwestiach nie stanowią groźby podziału w łonie Konferencji Biskupów, ani też odłączenia od Kościoła powszechnego – powiedział biskup Georg Bätzing z Limburga w opublikowanym w wydawnictwie Herdera tomie rozmów pt. „Rzym nie jest przeciwnikiem”. Tłumaczy, że kwestie kontrowersyjne muszą być rozpatrywane – ważne jest tylko, aby wyjaśnić powody własnego stanowiska. Książka wchodzi na rynek księgarski 27 maja.

„Przecież każdy dokładnie wie, co oznacza jedność dla katolickiego biskupa, jaką wielką wartość ma dla nas”, zauważa hierarcha. Należy jednak zająć się kontrowersyjnymi kwestiami. „Nie poruszanie ich nie jest alternatywą, ale alternatywą nie jest również brak sporu”, uważa przewodniczący niemieckiego episkopatu.

Bp Bätzing podkreślił też, że na wielką uwagę zasługują odmienne stanowiska, które są dobrze uzasadnione i uargumentowane. „Jeśli będzie trzeba, chętnie będę dyskutował z moimi współbraćmi, którzy się ze mną nie zgadzają, ale nigdy nie będę ich atakował za to, że się nie zgadzają, ponieważ jest to ich osobista decyzja oparta na teologii i sumieniu”, stwierdza biskup Limburga. Z drugiej strony, trudniej jest mu radzić sobie z braćmi w urzędzie, którzy nie wyjawiają powodów odrzucenia pewnych stanowisk.

W tym kontekście bp Bätzing narzeka na dużą liczbę listów wysyłanych do papieża lub innych urzędów w Watykanie, z których część nie jest przekazywana innym niemieckim biskupom: „Otrzymujemy odpowiedzi na pytania, o których nawet nie wiemy, ale które mają dotyczyć wszystkich. Prowadzi to do sytuacji inflacyjnych, nie wpływających na umocnienie autorytetu Ojca Świętego”.

Choć proces reform w Kościele Niemiec, tzw. Drogę Synodalną, przewodniczący episkopatu uważa za sukces, z perspektywy czasu dostrzega pewne błędy i niedociągnięcia. Ale nawet jeśli w trakcie procesu pojawiły się niedociągnięcia, decyzja o wyborze tego procesu była dobra. „Gdybyśmy mogli zacząć dzisiaj i zorganizować współpracę w spokoju, uniknęlibyśmy pewnych błędów”. Na przykład statuty i regulamin nie były jasne w niektórych punktach, co doprowadziło do sytuacji konfliktowych.

W pierwszej reakcji zostało na przykład źle ocenione znaczenie „Listu do pielgrzymującego ludu Bożego w Niemczech” papieża Franciszka. „Początkowo nie doceniliśmy, jak ważny był ten list dla papieża i jak poważnie chciał to potraktować bez blokowania nas w naszych decyzjach” – powiedział biskup Limburga.

W liście „Do pielgrzymującego ludu Bożego w Niemczech” opublikowanym pod koniec czerwca 2019 r. papież Franciszek pochwalił zaangażowanie i wysiłki reformatorskie niemieckich katolików. Jednocześnie jednak wezwał do jedności z Kościołem powszechnym. Kryterium przewodnim odnowy musi być ewangelizacja.

Jak to zwykle bywa w przypadku listów z Rzymu, wszyscy początkowo wybierali punkty, które ich potwierdzały, kontynuował bp Bätzing. „Ale to nie był po prostu list z Rzymu, jak jeden z wielu, ale list od samego papieża Franciszka w trosce o sytuację Kościoła w naszym kraju”. Papież chciał zasygnalizować katolikom w Niemczech swoją bliskość. „Być może nie potraktowaliśmy tego poważnie”.

Bp Bätzing, który jest przewodniczącym DBK od 2020 roku, widzi siebie przede wszystkim w roli moderatora. Na spotkaniach stara się nie zajmować własnego stanowiska. Jest to bardzo ważne w Konferencji Episkopatu „właśnie dlatego, że nie zawsze zgadzamy się w niektórych kwestiach”. Jednak w ponad 80 proc. przypadków biskupi mogą się ostro spierać, a następnie wracać do porządku obrad „i wspólnie dyskutować i podejmować decyzje w sposób zorientowany na cel”.

Opublikowana przez wydawnictwo Herdera książka „Rzym nie jest przeciwnikiem” stanowi zapis rozmowy, którą z bp. Bätzingiem przeprowadził redaktor naczelny „Herder Korrespondenz”, Stefan Orth. Biskup Limburga odpowiada w nim na pytania dotyczące jego dotychczasowej biografii, pracy jako biskupa i przewodniczącego DBK oraz jego poglądów na przyszłość Kościoła.