Stuletni kardynałowie w Kościele

Dzisiaj 18 lutego skończy sto lat, czyli 36525 dni, 876 600 godzin oraz 3,156 mln sekund skończył najstarszy z żyjących obecnie kardynałów, Kolumbijczyk José de Jesús Pimiento Rodriguez. Jest on dopiero trzecim kardynałem-stulatkiem od 1750 r. i prawdopodobnie w całej historii Kolegium Kardynalskiego, który osiągnął ten wiek, wchodząc do nieoficjalnego „Klubu 100-latków”.

Jako pierwszy z kardynałów naszych czasów skończył sto lat Włoch Corrado Bafile (1903-2005). Ten były dyplomata papieski zmarł 2 lutego 2005 r. w wieku prawie 101,5 roku i do dziś zajmuje pierwsze miejsce wśród najdłużej żyjących purpuratów. Drugi jest osobisty sekretarz Jana XXIII, a później arcybiskup Chieti i papieski delegat w sanktuarium w Loreto kard. Francesco Capovilla (1915-2016), który przeżył 100 lat i 7 miesięcy. Gdy w 2014 r. Franciszek mianował go kardynałem, był najstarszym nominatem obdarzonym tą godnością – miał wówczas prawie 98,5 roku. Jego nominację odebrano powszechnie jako gest Ojca Świętego wobec papieża Soboru Jana XXIII, którego kanonizację jego sędziwy sekretarz mógł przeżywać już jako kardynał w byłym domu świętego Biskupa Rzymu w Sotto il Monte koło Bergamo, w którym mieszkał na emeryturze.

José de Jesús Pimiento Rodríguez urodził się 18 lutego 1919 r. w mieście Zapatoca w północnej Kolumbii. Święcenia kapłańskie przyjął 14 grudnia 1941 r. jako kapłan diecezji Socorro y San Gil. Pracował tam duszpastersko, wykładał w swym dawnym seminarium duchownym w San Gil, był kapelanem szpitalnym i diecezjalnym asystentem Akcji Katolickiej. 14 czerwca 1955 r. Pius XII mianował 36-letniego wówczas duchownego biskupem pomocniczym diecezji Pasto (sakrę nominat przyjął 28 sierpnia tegoż roku). 30 grudnia 1959 r. Jan XXIII powołał go na rządcę diecezji Montería, skąd Paweł VI przeniósł go 29 lutego 1964 r. na podobne stanowisko w diecezji Garzón, a 22 maja 1975 r. mianował go arcybiskupem Manizales.

Kierował nią w trudnym okresie, gdy w 1983 r. wybuchła tam z nową mocą trwająca od lat wojna domowa, która doprowadziła z kolei do wojny gangów narkotykowych i powstania jednostek paramilitarnych. Ustąpił z tego urzędu 15 października 1996 r., mając 77 lat.

Już jako arcybiskup-senior przez kilka lat pracował jako misjonarz w parafii Turbo, w diecezji Apartadó. Potem od listopada 2001 r. do czerwca 2003 r. jeszcze raz stał na czele Kościoła lokalnego, tym razem jako administrator apostolski swej rodzimej diecezji Socorro y San Gil. Uczestniczył we wszystkich sesjach Soboru Watykańskiego II, a także m.in. w trzech konferencjach ogólnych Latynoamerykańskiej Rady Biskupiej (CELAM): w Medellínie (1968), Puebli (1979) i w Santo Domingo (1992). W latach 1972-78, przez dwie kadencje był przewodniczącym Konferencji Biskupiej Kolumbii.

4 stycznia 2015 r. Franciszek wymienił go wśród nowo mianowanych kardynałów, którzy 14 lutego tegoż roku otrzymali z rąk papieża oznaki swej godności. Sędziwy nominat nie był jednak w stanie przybyć do Rzymu, toteż insygnia kardynalskie wręczył mu 28 lutego w Bogocie kard. Rubén Salazar Gómez.

W związku z 100. urodzinami kolumbijskiego purpurata niemiecka agencja katolicka KNA przypomniała, że ludzie dzisiejsi, w tym także kardynałowie, żyją coraz dłużej. Na liście 20 najdłużej żyjących kardynałów ostatnich 250 lat przeważają hierarchowie z XXI wieku, a wśród żyjących obecnie 223 członków Kolegium Kardynalskiego 29, a więc więcej niż co ósmy, ma co najmniej 90 lat. Następnymi w kolejności, za kard. Pimiento są: emerytowany patriarcha maronicki Antiochii – Nasrallah Pierre Sfeir z Libanu (98,7 lat) i Francuz (pochodzenia baskijskiego) Roger Etchegaray z Kurii Rzymskiej (96,4 lat).

Wśród 20 najdłużej żyjących kardynałów ciekawą postacią jest Jean-Baptiste de Belloy (1709-1808). Pochodzący ze starej arystokratycznej, a zarazem bogobojnej rodziny z diecezji Beauvais był biskupem Glandèves (1751-55), następnie arcybiskupem Marsylii (1755-91), a wreszcie Paryża. Gdy w 1791 r., w czasie Rewolucji Francuskiej, archidiecezję marsylską – jedną z najstarszych siedzib biskupich Francji – rozwiązano, arcybiskup nie uznał tej decyzji, ale nie mogąc pełnić swego urzędu, schronił się w pobliżu swych stron rodzinnych. W 1801 r., na żądanie Napoleona papież poprosił biskupów dawnego reżymu o formalne ustąpienie ze swych stolic i jako pierwszy uczynił to 21 września tegoż roku 92-letni wówczas abp de Belloy. Z wdzięczności Napoleon ustanowił go 9 kwietnia 1802 r. arcybiskupem Paryża, co potwierdziła Stolica Apostolska 14 września tegoż roku. Na konsystorzu 17 stycznia 1803 r. abp de Belloy otrzymał kapelusz kardynalski. Mimo niemal biblijnego wieku bardzo energicznie kierował swą archidiecezją, zreorganizował sieć parafialną, zapewniając wiernym dobrych duszpasterzy i osobiście odwiedzał parafie. Odnowił przechowywaną w katedrze paryskiej cenną relikwię – Koronę Cierniową. Kierował Kościołem paryskim do śmierci 10 czerwca 1808 r. w wieku ponad 98 lat. Żył 36038 dni i niemal 200 lat był najstarszym kardynałem w historii.

Dopiero pod koniec XX wieku „zdetronizował” go kard. Ignatius Kung Pin-Mei (1901-2000) – emerytowany biskup Szanghaju, który 30 lat życia spędził w więzieniu; kardynałem „in pectore” ogłosił go w 1979 r. Jan Paweł II, ale insygnia kardynalskie mógł odebrać dopiero w 1991 r., gdy trzy lata wcześniej wyemigrował do USA. Tam zmarł, mając prawie 99,5 lat, po 36017 dniach życia, a więc o 21 dni krócej niż kard. de Belloy.

W cztery lata po kardynale Kungu zmarł w Wiedniu kard. Franz König (1905-2004), który także żył 36017 dni. Jako pierwszy kardynał wiek 100 lat osiągnął w 2003 roku Włoch Corrado Bafile (1903-2005), który zmarł mając 101,5 roku i do dziś jest najstarszym (w chwili śmierci) kardynałem.

Spośród papieży najdłużej żył Leon XIII (Vincenzo Gioacchino Pecci, 1810-1903), który zmarł 20 lipca 1903 w wieku 93 lat i 4 miesięcy, czyli 34108 dni.

Oto pięciu najstarszych obecnie członków Kolegium Kardynalskiego:

1. José de Jesús Pimiento Rodriguez (100), emerytowany arcybiskup Manizales w Kolumbii (ur. 18 lutego 1919)
2. Nasrallah Pierre Sfeir (98,7), emerytowany maronicki patriarcha Antiochii (Liban; 15 maja 1920)
3. Roger Etchegaray (96), emerytowany francuski kardynał kurialny (25 września 1922)
4. Albert Vanhoye (95), francuski teolog i jezuita (23 lipca 1923)
5. Henryk Roman Gulbinowicz (95), emerytowany arcybiskup wrocławski (17 października 1923)

Pięciu najstarszych żyjących biskupów Kościoła powszechnego:

1. Bernardino Pinera Carvallo (103), emerytowany arcybiskup La Serena (Chile; ur. 22 września 1915)
2. Damian Iguacen Borau (103), emerytowany biskup San Cristóbal de La Laguna na Teneryfie w Hiszpanii (12 lutego 1916)
3. Gerard Tremblay PSS (100), emerytowany biskup pomocniczy w Montrealu (Kanada; 27 października 1918)
4. Kard. José de Jesús Pimiento Rodriguez (100), emerytowany arcybiskup Manizales w Kolumbii (18 lutego 1919)
5. Gérard Dionne (99,6), emerytowany biskup Edmundston w Kanadzie (19 czerwca 1919)

Najstarsi kardynałowie od 1750 roku:

1. Corrado Bafile (1903-2005), Włoch, dyplomata watykański; 101,5 lat
2. Loris Capovilla (1915-2016), Włoch, emerytowany arcybiskup Chieti; 100,6
3. Jose de Jesus Pimiento Rodriguez (ur. 1919), Kolumbijczyk, emerytowany arcybiskup Manizales, 100
4. Ersilio Tonini (1914-2013), Włoch, emerytowany arcybiskup Rawenny-Cervii; 99,0
5. Paul Augustin Mayer OSB (1911-2010), Niemiec, kardynał kurialny; 98,9
6. Nasrallah Pierre Sfeir (ur. 1920), Libańczyk, emerytowany maronicki patriarcha antiocheński; 98,7
7. Jean-Baptiste de Belloy (1709-1808), Francuz, emerytowany arcybiskup Paryża; 98,6 (36038 dni)
8. Franz König (1905-2004), Austriak, emerytowany arcybiskup Wiednia; 98,6 (36017 dni)
9. Ignatius Kung Pin-Mei (1901-2000), Chińczyk, emerytowany biskup Szanghaju; 98,6; (36017 dni)

10. Fiorenzo Angelini (1916-2014), Włoch, kardynał kurialny; 98,3
11. Paolo Dezza SJ, (1901-99), Włoch, delegat papieski ds. zakonu jezuitów; 98,0
12. Alfons Maria Stickler (1910-2007), Austriak, kardynał kurialny; 97,3
13. Ferdinando Giuseppe Antonelli OFM (1896-1993), Włoch, kardynał kurialny; 96,9 (35427 dni)
14. Johannes Willebrands (1909-2006), Holender, kardynał kurialny; 96,8 (35396 dni)
15. Gennaro Granito di Pignatelli di Belmonte (1851-1948), Włoch, kardynał kurialny; 96,8 (35376 dni)
16. Kazimierz Świątek (1914-2011), Polak z Białorusi, arcybiskup mińsko-mohylewski; 96,7 (35338 dni)
17. José da Costa Nunes (1880-1976), Portugalczyk, kardynał kurialny; 96,7 (35325 dni)
18. Domenico Bertolucci (1917-2013), Włoch, emerytowany dyrygent chóru Kapeli Sykstyńskiej; 96,5 (35253 dni)
19. Adam Kozłowiecki SJ (1911-2007), Polak z Zambii, emerytowany arcybiskup Lusaki; 96,5 (35245 dni)
20. Roger Etchegaray (ur. 1922), Francuz, kardynał kurialny; 96,4 (35211 dni)
21. Francesco Carafa della Spina di Traetto (1722-1818); Włoch, kardynał kurialny; 96,4 (35208 dni)