Synod PKU zawiesił członkostwo patriarchy Filareta i zabronił mu udzielania święceń

Święty Synod Prawosławnego Kościoła Ukrainy (PKU) potwierdził, że honorowy patriarcha ukraiński Filaret pozostaje nadal członkiem jego episkopatu, ale utracił swe prawa i obowiązki kanoniczne, związane z zarządzaniem eparchią (diecezją), w tym udzielania święceń. Takie postanowienie podjęli członkowie Synodu na swym posiedzeniu 4 lutego w Kijowie. Wzięli w nim udział wszyscy biskupi z wyjątkiem Filareta, „nieobecnego bez ważnego powodu” – głosi oficjalna strona PKU.

Stwierdzono tam, że Święty Synod zdecydował tak, „rozpatrzywszy obecną działalność honorowego patriarchy, uwzględniając jednocześnie szczególne jego zasługi w przeszłości dla Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego” [Patriarchatu Kijowskiego – KAI]. Biskupi wskazali, że wzięto też pod uwagę nieobecność Filareta na sześciu posiedzeniach Świętego Synodu i jego nieuzasadnioną odmowę uczestniczenia w pracach tego gremium.

Podkreślili ponadto, że patriarchę honorowego jako hierarchę emerytowanego obowiązuje kanoniczny zakaz udzielania jakichkolwiek święceń. Księża, których mianował on w sposób sprzeczny ze statutem PKU biskupami, nie są nimi, a udzielone im święcenia i te, których dokonali oni sami, są nieważne. Wydając to orzeczenie członkowie Świętego Synodu powołali się na 4. kanon II Soboru Powszechnego. Poza tym przypomnieli Filaretowi i jego otoczeniu, że Sobór Biskupi PKU wezwał ich do pojednania i zaniechania samoizolacji, w jakiej się znaleźli.

Konflikt honorowego patriarchy PKU Filareta (Denysenki) z resztą hierarchii tego Kościoła rozpoczął się wkrótce po udzieleniu mu 6 stycznia ub.r. autokefalii przez patriarchę Konstantynopola Bartłomieja. Już po kilku tygodniach 90-letni wówczas hierarcha zaczął podważać ważność rozwiązania na soborze zjednoczeniowym 15 grudnia 2018 w Kijowie Patriarchatu Kijowskiego, którym do tego czasu kierował, a następnie legalność nowo powstałego Kościoła. Mimo że jego rezygnacja była jednym z warunków powstania nowego Kościoła i udzielenia mu autokefalii, odmówił podporządkowania się temu wymogowi i niebawem przystąpił do odtwarzania struktur swego Patriarchatu, który formalnie przestał istnieć. W ciągu ostatnich kilku miesięcy Filaret wyświęcił pięciu nowych biskupów, których sakry – jak dotychczas – nikt nie uznał.

W tej chwili jest on skłócony zarówno z PKU, jak i z Konstantynopolem, a tym bardziej z Patriarchatem Moskiewskim, który w 1992 przeniósł go do stanu świeckiego, a następnie w ogóle usunął z Kościoła.