Mariazell – zakończyło się zebranie biskupów Austrii

Proces synodalny, jubileusz Caritas, Rok Rodziny i planowana na 29 listopada wizyta ad-limina w Watykanie były głównymi tematami zebrania biskupów katolickich Austrii w dniach 14-16 czerwca w maryjnym sanktuarium Mariazell.

Biskupi z zadowoleniem przyjęli zapowiedziany przez papieża Franciszka trwający przez dwa lata proces synodalny, mający stanowić przygotowanie do Synodu Biskupów. Został on zaplanowany na jesień 2023 pod hasłem „Synodalny Kościół: wspólnota, udział, misja”.

„Synodalność oznacza wspólne podążanie drogą. Chodzi o otwarte i szczere dzielenie się, słuchanie siebie nawzajem i zagłębianie się we wspólnej modlitwie tak, aby rozeznać, co Bóg chce nam dzisiaj powiedzieć”, podkreślili członkowie episkopatu Austrii. Przypomnieli, że celem synodalności jest jednomyślność i zaprosili wszystkich wiernych do „wspólnego wyruszenia w tę podróż, do której zaprosił nas papież Franciszek”.

Aby uczynić Kościół jako całość bardziej synodalnym, Synod Biskupów ma być dyskutowany najpierw na poziomie diecezjalnym, a następnie kontynentalnym. Dokument, przedstawiony w maju w Watykanie, przewiduje, że każda konferencja biskupów wyznaczy osobę odpowiedzialną za proces synodalny. Na zgromadzeniu plenarnym w Mariazell biskupi austriaccy wybrali odpowiedzialnego za to zadanie arcybiskupa Franza Lacknera, którego wspierać będzie bp Josef Marketz z diecezji Gurk-Klagenfurt.

Biskupi austriaccy wyrazili swoje „Bóg zapłać” krajowej Caritas za 100 lat jej działalności w służbie bliźnim oraz za to, że jest „silnym głosem tych wszystkich, którzy nie mają głosu lub nie są słuchani”. „W całej Austrii działa ok. 1600 profesjonalnych placówek Caritas, które wraz z ponad 3000 parafiami tworzą niezawodną sieć, łączącą w sobie miłosierdzie, humanitaryzm i kompetencje zawodowe”, podkreślili biskupi. Caritas jest w praktyce organizacją charytatywną, zatrudniającą tysiące pracowników etatowych i około 50 000 wolontariuszy. Większość z nich to kobiety, one też zajmują ok. 75 proc. wszystkich funkcji kierowniczych w Caritas.

Podczas obrad w Mariazell wiele miejsca poświęcono też problematyce rodziny. „Znaczenie struktur rodzinnych uświadomił nam na nowo czas pandemii, kiedy to rodzin dawała niezbędną przestrzeń, w której dzieci, młodzież i dorośli mogli znaleźć bezpieczeństwo i ukojenie, zwłaszcza w obliczu wielu stresujących sytuacji w czasie kryzysu” – zaznaczyli biskupi Austrii i zadeklarowali, że Kościół katolicki pragnie w przyszłości jeszcze bardziej świadomie umacniać wszystkie rodziny i zachęcać je do podjęcia ich ważnego zadania kształtowania społeczeństwa, do czego w znaczący sposób przyczynia się Rok Rodziny, ogłoszony przez papieża Franciszka z okazji piątej rocznicy adhortacji posynodalnej „Amoris laetitia”. W tym duchu podejmowanych będzie wiele inicjatyw, a jedną z najważniejszych jest przygotowanie do małżeństwa.

Biskupi austriaccy odnieśli się też do zapowiedzianej na 23 czerwca w Parlamencie Europejskim debaty i glosowania nad sprawozdaniem chorwackiego europosła Predraga Freda Matica „Sytuacja w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz prawa w tym zakresie w UE w kontekście zdrowia kobiet”. Wśród innych ważnych i słusznych kwestii dotyczących zdrowia kobiet, sprawozdanie to zawiera również apel o dopuszczenie aborcji jako usługi zdrowotnej, chociaż kompetencje w dziedzinie zdrowia – a tym bardziej w bardzo wrażliwej dziedzinie aborcji – należą do państw członkowskich, a nie do Unii Europejskiej.

Wraz z innymi Konferencjami Episkopatów w Unii Europejskiej, które są członkami COMECE, biskupi austriaccy stwierdzają, że zdrowie człowieka jest podstawową troską Kościoła katolickiego. Prawo do kompleksowej opieki zdrowotnej stanowi zasadniczą podstawę godnego życia. W tym kontekście biskupi pozytywnie oceniają zasadniczą troskę raportu o ochronę zdrowia i praw kobiet. Jednocześnie biskupi zdecydowanie odrzucili zawarte w raporcie bardzo jednostronne spojrzenie na ciążę, aborcję i prawa wszystkich osób w nią zaangażowanych. Projekt rezolucji zawarty w sprawozdaniu w żaden sposób nie uwzględnia złożonej sytuacji ciąży. Pomija się w nim trudną sytuację kobiet w ciąży w sytuacjach zagrożenia lub konfliktu, a przede wszystkim całkowicie ignoruje się prawo do życia nienarodzonych dzieci. „Świadomie pomija się w nim fakt, że nienarodzone dziecko nie jest własnością swoich rodziców, ale ma niezależne prawo do życia. Dlatego przedstawianie aborcji jako „niezbędnej usługi zdrowotnej” poniża nienarodzone dziecko i jest etycznie nie do utrzymania”, stwierdzili kategorycznie biskupi Austrii.

Nie można się też zgodzić z twierdzeniem zawartym w tzw. raporcie Matica, że aborcja jest „usługą zdrowotną”, do której państwa są zobowiązane na mocy międzynarodowych traktatów dotyczących praw człowieka. Wręcz przeciwnie, należy zauważyć, że żaden międzynarodowy traktat ani traktat o prawach człowieka nie uznaje takiego „prawa do aborcji” i nie przewiduje towarzyszącego mu obowiązku państw członkowskich.

Należy również odrzucić fakt, że projekt rezolucji neguje podstawowe prawo do sprzeciwu sumienia. Prawo to jest wyrazem art. 10 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Pozwala ona placówkom medycznym i personelowi, między innymi, na odmowę wykonania aborcji na podstawie klauzuli sumienia. To prawo musi być nadal gwarantowane. „Europa potrzebuje wyraźnego ‘tak’ dla życia , ‘tak’ dla przyszłych matek oraz ‘tak’ dla nienarodzonego życia, aby miał o ono przyszłość”, stwierdzili katoliccy biskupi Austrii.

Na konferencji w Mariuazell omówiono też przygotowania do wizyty ad-limina biskupów austriackich w dniach 29 listopada do 4 grudnia w Rzymie. Członkowie episkopatu spotkają się wówczas z papieżem Franciszkiem przełożonymi instytucji watykańskich, aby wspólnie przedyskutować sytuację Kościoła katolickiego w Austrii. Poprzednia wizyta ad-limina miała miejsce w styczniu 2014 roku. Termin planowany na luty tego roku musiał zostać przesunięty na koniec listopada z powodu pandemii koronawirusa.

Konferencja episkopatu Austrii liczy 15 członków: dziewięciu biskupów diecezjalnych, biskupa polowego, czterech biskupów pomocniczych oraz opata cystersów z Wettingen-Mehrerau (opactwo terytorialne w Bregencji w diecezji Feldkirch). Przewodniczącym Konferencji Biskupów Austriackich jest od 16 czerwca 2020 arcybiskup Salzburga Franz Lackner, a sekretarzem generalnym urzędujący od 1 marca 2011 i w 2016 wybrany na kolejnych sześć lat ks. Peter Schipka.