Uczestnicy dialogu katolicko-wschodniochrześcijańskiego u Franciszka

Nadzieję na postęp na drodze ku pełnej jedności eucharystycznej wyraził Franciszek w przemówieniu do członków Międzynarodowej Komisji Mieszanej ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Katolickim a Wschodnimi Kościołami Prawosławnymi. Podczas piątkowej audiencji w Watykanie podkreślił, że ich dzieło „będzie mogło ukazać nam cenne drogi ułatwiające podążanie do owego, tak bardzo upragnionego dnia, w którym będziemy mieli łaskę sprawowania Ofiary Pana przy tym samym ołtarzu”.

Witając swych gości, papież podziękował m.in. za „tak znaczącą piękną ikonę Krwi Chrystusa, która ujawnia nam odkupienie w łonie Matki Bożej” i prosił ich o przekazanie jego pozdrowień głowom Kościołów, które tu reprezentują.

Przypomniał, że istniejąca od 2003 Komisja zebrała się obecnie w Rzymie po raz 14., a po ubiegłorocznych obradach nt. chrztu, obecnie zajęto się historycznymi, teologicznymi i eklezjologicznymi aspektami Eucharystii, która jest „źródłem i uwieńczeniem całego życia chrześcijańskiego”, wyrażając i urzeczywistniając „w sposób cudowny” jedność ludu Bożego.

Franciszek wspomniał o cierpieniach wyznawców Kościołów wschodnich, którzy codziennie doświadczają przemocy ze strony fundamentalizmu. „Mamy świadomość, że sytuacje tak tragicznych cierpień zakorzenia się najłatwiej w kontekście ubóstwa, niesprawiedliwości i wykluczenia społecznego” – powiedział Ojciec Święty. Dodał, że są one również wynikiem niestabilności, zrodzonej przez interesy różnych grup, często zewnętrznych i przez wcześniejsze konflikty, które doprowadziły do ubóstwa, pustki kulturowej i duchowej, „w których łatwo jest manipulować i podburzać do nienawiści”.

„Jako Kościoły mamy ofiarować zranionemu i udręczonemu światu pokój” – mówił dalej gospodarz spotkania. Zapewnił, że łączy się ze swymi gośćmi modlitewnie, prosząc Boga o zakończenie konfliktów i o Jego bliskość dla doświadczanych narodów, przede wszystkim dla dzieci, chorych i starców. Podkreślił, że szczególnie nosi w swym sercu biskupów, kapłanów, osoby konsekrowane i świeckich, którzy padli ofiarami okrutnych porwań oraz tych wszystkich, którzy stali się zakładnikami lub niewolnikami. „Nasi męczennicy osiągnęli już jedność, a my na co czekamy?” – zapytał retorycznie.

Papież zwrócił też uwagę, że ukrzyżowany i zmartwychwstały Jezus „jest naszym pokojem i naszym pojednaniem”, a my jako Jego uczniowie „zostaliśmy wezwani do świadczenia wszędzie, z mocą chrześcijańską, o Jego pokornej miłości, która jedna ludzi wszystkich czasów”.

Na śmiercionośną przemoc chrześcijanie winni odpowiadać Ewangelią, która „nie poddając się logice siły, przynosi owoce życia nawet na ziemi jałowej i daje świt nadziei po nocach terroru”. Śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa jest punktem odniesienia „także dla naszej drogi do pełnej jedności” – zauważył Ojciec Święty.

Zaznaczył również, że liczni męczennicy są przykładem jedności i chociaż należą dzisiaj do różnych Kościołów, „stanowią już jedno w Chrystusie”, a ich imiona zostały wpisane do jednego i niepodzielonego martyrologium Kościoła Bożego. „Ich życie wzywa nas do komunii, do szybszego podążania drogą ku pełnej jedności” – mówił dalej Franciszek. Życzył, aby tak, jak w pierwszych wspólnotach chrześcijańskich „krew męczenników była nasieniem nowych chrześcijan, tak samo dzisiaj krew tak wielu męczenników była posiewem jedności wśród wierzących, znakiem i narzędziem przyszłość w komunii i pokoju”.

Na zakończenie audiencji wszyscy jej uczestnicy odmówili, na prośbę papieża, modlitwę „Ojcze Nasz” w swoich językach.

Międzynarodowa Komisja Mieszana ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Katolickim a Wschodnimi Kościołami Prawosławnymi zbiera się od 2004 roku, w styczniu lub w lutym. Komitet przygotowawczy obradował po raz pierwszy w dniach 27-29 stycznia 2003 w Rzymie, a równo w rok później odbyło się w Kairze pierwsze posiedzenie Komisji. Odtąd zwykle co roku zbiera się ona na swych posiedzeniach na przemian w Rzymie i w kraju, w którym działają większe skupiska chrześcijan wschodnich, uczestniczących w tym dialogu: Egipcie (2004), Armenii (2006), Syrii (2008), Libanie (2010) i Etiopii (2012 i 2013).

Chociaż w nazwie Komisji jest mowa o Kościołach prawosławnych, w rzeczywistości chodzi o tzw. wspólnoty niechalcedońskie, zwane dawniej niekiedy monofizyckimi. Są to następujące Kościoły: koptyjski w Egipcie (Patriarchat Aleksandryjski), syryjski (Patriarchat Antiocheński), Ormiański (Katolikosaty Eczmiadzynu i Cylicji), etiopski, erytrejski i syromalabarski (w Indiach).

Ponadto od 1995 istnieje oficjalny dialog teologiczny Kościoła katolickiego z Asyryjskim Kościołem Wschodu, czyli dawnym nestoriańskim.

W październiku ub.r. przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan kard. Kurt Koch w rozmowie z francuską agencją katolicką I.Media wyraził nadzieję, że następnym krokiem na drodze do jedności będzie „wspólna deklaracja nt. Kościoła, Eucharystii i sakramentu święceń”.