Věra Jourova i prof. Adam Strzembosz odebrali Nagrodę Orła Jana Karskiego

Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej, Věra Jourova i wybitny prawnik prof. Adam Strzembosz odebrali w Warszawie Nagrodę Orła Jana Karskiego. Jourova otrzymała ją za „czynienie wspólnej Europy lepszym miejscem do życia”, a prof. Strzembosz za „siłę ducha, woli i czynu w przemianie Polski na prawą i sprawiedliwą”. Nagroda Orła Jana Karskiego ustanowiona została w 2000 r. przez niego samego „dla tych, którzy godnie nad Polską potrafią się zafrasować”. W tym roku obchodzi ona 25-lecie.

Ceremonia odbyła się na Scenie Kameralnej Teatru Polskiego. Uroczystość poprowadzili: dyrektor teatru, Andrzej Seweryn i aktor Olgierd Łukaszewicz.

Uroczystość wręczenia Nagrody zorganizowali: Towarzystwo Jana Karskiego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie. Patronat nad nią objęła marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska.

„Jan Karski ukazywał co w życiu człowieka jest najważniejsze i wskazywał na uniwersalne cechy ludzkości: dbałość i odpowiedzialność za bliźnich, walka o prawdę i odwaga w działaniu. Te wartości są potrzebne Polsce, Europie i światu” – mówiła marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska

Wskazała na Jourovą „wyjątkową, dzielną i odważną kobietę, która każdego dnia walczy o wolności obywatelskie, prawa człowieka, wolność mediów i stara się by Polska i świat była lepszym miejscem do życia dla nas wszystkich.
Z kolei prof. Strzembosz to „wyjątkowy pod każdym względem człowiek, który pokazywał i pokazuje nam jak należy być dzielnym i stać i pokazywać jak praworządność jest łamana” – powiedziała Marszałek Senatu.

Mecenas Jacek Dubois, zastępca przewodniczącego Trybunału Stanu powiedział w laudacji, że  prof. Strzembosz całe życie godnie nad Polską i praworządnością. „Dla mojego pokolenia prawników jest wzorem i autorytetem. Nagrodę otrzymuje za siłę ducha woli i czynu w przemianie Polski na prawą i sprawiedliwą. Sprawiedliwość i praworządność to wartości nadrzędne dla laureata. O te wartości walczył w czasach komunizmu i przywracał je w czasach państwa demokratycznego oraz bronił ich pod rządami populistów próbujących podporządkować sobie trzecią władzę”- mówił mecenas Dubois.

Prof. Strzembosz, były prezes Sądu Najwyższego i Trybunału Stanu, dziękując za nagrodę wyznał, że zawsze starał się i dążył do budowy sprawiedliwego i niezawisłego sądownictwa.

Przewodniczący Towarzystwa Jana Karskiego Waldemar Piasecki odczytał laudację na cześć Jourovej. Zwrócił uwagę, że w 25-letniej historii Nagrody trafia ona do przedstawicielki narodu czeskiego, która otrzymała ją za "czynienie wspólnej Europy lepszym miejscem do życia". "Wie jak to robić i w imię jakich wartości Tych samych, które inspirowały także Jana Karskiego a którego ideę zjednoczonej Europy zainspirował jego wojenny mentor i przyjaciel Józef Retinger, jeden z ojców wspólnej Europy" - powiedział Piasecki.

"Odwaga Jana Karskiego w czasach nazistowskich zbrodni jest wzorem i inspiracją dla nas. Jego czyny przypominają nam, ze nawet w najtrudniejszych czasach mamy obowiązek stać w obronie tego, co słuszne bez względu na koszty. Nie możemy zignorować lekcji życia Jana Karskiego dzisiaj w świecie gdzie współczucie i szacunek dla życia ludzkiego często zostają przesłonięte przez chciwość i obojętność" - mówiła Jourova.

"Polska jest dobrym miejscem do życia, dlatego nie musimy dziś być takimi bohaterami jak Jan Karski. Ale demokracja i wyzwania współczesnych czasów domagają się od nas, aby być małymi bohaterami. Byśmy sprzeciwiali się nienawiści i dyskryminacji, byśmy nie pozwalali by zło stawało się większe" - podkreśliła Jourova.

Przytoczyła słowa ocalałego z Holokaustu Mariana Turskiego: "Nie bądź obojętnym". "Wierzę, że Polacy i Europejczycy mogą przewodzić w wysiłkach na rzecz uczynienia świata lepszym miejscem dla wszystkich ludzi" - powiedziała.

Maciej Nowicki, prezes zarządu Helsińskiej  Fundacji Praw Człowieka mówił o Janie Karskim jako prekursorze praw człowieka podczas II wojny światowej. Nawiązał do wojny w Ukrainie, gdzie popełniane są najgorsze zbrodnie. "Pomagamy je dokumentować naszym ukraińskim przyjaciołom z  organizacji pozarządowych. O nich musimy dzisiaj pamiętać o ich odwadze i determinacji. Dla nich Europa to wartości a nie tylko jako wspólnota ekonomiczna" - powiedział.

Andrzej Seweryn na zakończenie powiedział: "Chciałem panu profesorowi i pani przewodniczącej podziękować za wasze `zafrasowanie` i pamiętajcie, że jesteście dla nas drogowskazami".

W uroczystości wzięli udział m. in. Břetislav Dančák, ambasador Republiki Czeskiej w Polsce oraz uczniowie Szkoły Podstawowej im. Hetmana Karola Chodkiewicza z Krakowa.