Wernisaż rzeźb Samuela Willenberga

W niedzielę 9 maja w synagodze w Chmielniku odbędzie się wyczekiwany wernisaż rzeźb izraelskiego artysty i więźnia Treblinki, Samuela Willenberga. 15 rzeźb zostało wyeksponowanych wokół szklanej bimy, w centralnym miejscu synagogi.

Wydarzenie, połączone z performatywnym czytaniem wspomnień artysty i przypomnieniem pamiętnikarskich świadectw Holokaustu, odbędzie się przy ograniczonej liczbie publiczności, z zachowaniem reżimu sanitarnego. Ekspozycja rzeźb będzie dostępna w synagodze do końca czerwca br.

Wystawa została przygotowana we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, który organizuje cykl prezentacji rzeźb artysty w Polsce, dzięki porozumieniu z wdową, Panią Adą Krystyną Willenberg.

Wernisaż rozpocznie się o godz. 15, od zwiedzania wystawy i lektury wspomnień Willenberga – z obozu Zagłady w Treblince, którego był więźniem i jednym z nielicznych ocalałych. Aktorka kielecka Ewa Lubacz przedstawi także fragment wojennych wspomnień żydowskich dzieci: Mary Berg i Dawida Rubinowicza, z towarzyszeniem skrzypiec w wykonaniu Antoniny Lach.

Dr Justyna Staszewska (Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie) zaprezentuje temat pt. „Pamiętniki dzieci Holocaustu: Dawid Rubinowicz nie był jedyny”. Zostanie także pokazany fragment filmu dokumentalnego „Ostatni świadek Treblinki”, w reż. Alana Tomlinsona, zawierający wypowiedzi autora oraz wiele materiałów archiwalnych i komentarze historyków.

Samuel Willenberg urodził się w 1923 roku w Częstochowie. Ojciec był nauczycielem w żydowskim gimnazjum i artystą malarzem. Matka, prawosławna Rosjanka, po ślubie przeszła na judaizm. 16-letni Samuel we wrześniu 1939 na ochotnika przyłączył się do wojska. Walczył pod Chełmem, gdzie został ciężko ranny w potyczce z Rosjanami. Z rodzicami i dwiema siostrami zamieszkał pod Warszawą, ucząc się na tajnych kompletach. W 1942 r., po aresztowaniu obu sióstr wydanych Niemcom przez sąsiadów, znalazł się w getcie w Opatowie, skąd został wywieziony do Treblinki. Podając się za murarza, jako jedyny z całego transportu uniknął komory gazowej. 2 sierpnia 1943 wziął udział w zbrojnym buncie i wraz z kilkuset innymi więźniami zdołał uciec. Dzięki pomocy Polaków dotarł do Warszawy, gdzie włączył się w konspirację. Wziął udział w Powstaniu Warszawskim, a po kapitulacji uciekł do partyzantki.

Po wojnie w 1950 r. wraz z matką i żoną wyemigrował do Izraela. Przez 40 lat pracował w zawodzie geodety oraz podjął studia z zakresu sztuk pięknych na Uniwersytecie Ludowym. Pierwsza wystawa jego dzieł, przedstawiających sceny z obozu śmierci, miała miejsce w 2003 roku w Zachęcie. Od 1983 często przyjeżdżał do Polski z grupami młodzieży izraelskiej, jako przewodnik i świadek Zagłady. Wraz z żoną stał się rzecznikiem dobrych relacji polsko-izraelskich. Odzyskał polskie obywatelstwo. Zmarł w 2016 r.